Volledige samenvatting van H1 t.e.m. H6 van Algemene Economie, aangevuld met notities uit de les en PPT's insights van werkcolleges.
BOEK: B. De Borger en A. Van Poeck, J. Bouckaert en D. De Graeve, Algemene economie, Uitgeverij De Boeck, 2018.
ALGEMENE ECONOMIE
1. WAT IS ECONOMIE? OBJECT, DOEL EN METHODE VAN DE ECONOMISCHE
WETENSCHAP
INLEIDING
De economische wetenschap geeft inzicht in de maatschappelijke organisatie (vanuit een specifieke
invalshoek)
- Om betere beslissingen te kunnen nemen in het dagelijkse leven
- Om de problemen van de wereld waarin we leven beter te begrijpen
- Om een beter beleid te kunnen voeren
HET FUNDAMENTEEL ECONOMISCH PROBLEEM: VEELVULDIGE BEHOEFTEN VERSUS SCHAARSE
MIDDELEN
à Hoe kan je de beperkte schaarse middelen gebruiken om in de bestaande behoeften te voorzien?
Economische analyse gaat na hoe mensen, bedrijven, overheden en allerlei organisaties keuzes
maken en wat daarvan de individuele en maatschappelijke gevolgen zijn.
(A) MENSELIJKE EN MAATSCHAPPELIJKE BEHOEFTEN
Een behoefte = het aanvoelen van een tekort en naar het verlangen om dit tekort aan te vullen.
- Rangorde en intensiteit zijn verschillend tussen personen onderling
- Veranderen naargelang allerhande omstandigheden zich wijzigen
(B) SCHAARSE MIDDELEN EN DE NOODZAAK TE KIEZEN
Schaarse middelen = economische goederen, omvatten zowel materiële goederen als immateriële
diensten.
- Eigenschap: Kunnen een behoefte geheel of gedeeltelijk opvangen, hetzij op directe of
indirecte wijze.
Om van economische goederen te spreken moeten beide elementen, schaarste en nut, aanwezig zijn.
Niet-schaarse goederen noemt men vrije goederen. (bv. Lucht op deze wereld)
Het principe dat middelen slechts eenmaal kunnen worden ingezet, plus het feit dat ook tijd voor
iedereen beperkt is, betekent dat iedereen met schaarste wordt geconfronteerd.
Maatschappelijke keuze tussen efficiëntie en gelijkheid.
(C) HET MAKEN VAN KEUZES EN OPPORTUNITEITSKOSTEN
De opportuniteitskost = De werkelijke kosten van een gemaakte keuze zijn niets anders dan de
waarde van het beste alternatief dat men opgeeft door deze keuze te maken.
1
,Algemene Economie Academiejaar: 2018-2019
- Wie kiest geeft iets anders op
(D) ECONOMIE: EEN DEFINITIE
“… Een sociale wetenschap dit tot voorwerp heeft het beheer van schaarse middelen.” – Tibor Scitovsky
3 typische problemen:
1. Een probleem van allocatie van middelen à WAT, HOEVEEL en HOE produceren
Hoe moet de allocatie of toewijzing van de schaarse middelen aan de diverse aanwendingen
gebeuren?
2. Een verdelingsprobleem à VOOR WIE produceren
Hoe moeten de voordelen van de geproduceerde goederen of diensten verdeeld worden over
de bevolking?
3. Een stabilisatieprobleem
Een goed beheer van schaarse middelen vereist het nastreven van de VOLLEDIGE
AANWENDING van de beschikbare middelen.
(E) MICRO- EN MACRO-ECONOMIE
Micro-economie gaat na hoe individuen en bedrijven (individuele economische agenten) beslissingen
nemen.
- Heeft voornamelijk te maken met allocatie- en distributieproblemen.
- In ruime mate gewijd aan de studie van het gedrag van individuele economische agenten.
Macro-economie bekijkt het geaggregeerde niveau en bestudeert vraagstukken die de economie als
geheel beïnvloeden.
- Heeft voornamelijk betrekking op het stabilisatieprobleem.
- De invloed van het menselijk gedrag op de globale economische grootheden.
- Gericht op lage inflatie en werkloosheid, een aanvaardbare economische groei, …
HET PRODUCTIEPROCES
(A) DE PRODUCTIEFACTOREN
Productie = alle activiteiten
- Waardoor goederen en diensten tot stand worden gebracht
- En op gepaste tijd en plaats ter beschikking worden gesteld van consumenten
- Door inzet van schaarse middelen
Eigenlijke productiefactoren:
1. Arbeid (L)
2. Natuur (N)
3. Kapitaal (K)
Bijkomende productiefactor à Het ondernemingsinitiatief
2
,Algemene Economie Academiejaar: 2018-2019
(B) HET PRODUCTIEPROCES
Elke fase waarbij de waarde van de geproduceerde goederen toeneemt, behoort tot het
productieproces.
Combinaties van arbeid (L), natuur (N) en
kapitaal (K) resulteren in productie.
Kapitaalgoederen dragen op een indirecte
manier bij tot de uiteindelijke bevrediging van
behoeften omdat ze enkel worden aangewend
om weer andere economische goederen te
produceren die wel in aanmerking komen om
aan menselijke behoeften te voldoen.
De finaal geproduceerde output bestaat uit
consumptiegoederen en kapitaalgoederen.
Het verhogen van de hoeveelheid reële
kapitaalgoederen noemt men investeren.
(C) DE PRODUCTIEFUNCTIE
= een technische relatie tussen de hoeveelheid productiefactoren (input) en de maximale hoeveelheid
economische goederen (output) die men daarmee kan produceren.
- X = ƒ(L,K,N)
Waarbij:
o X = hoeveelheid output
o L = hoeveelheid arbeid
o K = hoeveelheid kapitaal
o N = hoeveelheid natuur
o ƒ = een bepaalde functionele vorm
Een typische en realistische veronderstelling bij een economische analyse van een productiefunctie is
dat een verhoging van elke productiefactor aanleiding geeft tot een verhoging van de output.
- Marginaal product van arbeid = Hoeveel mijn output wijzigt wanneer ik mijn input met 1
eenheid verhoog
(men gaat ervan uit dat K en N constant blijven)
Er bestaat een positief verband tussen input (arbeid) en output. Het marginaal product van arbeid is
positief (> 0).
- Afnemend marginaal product = concaaf verloop van de curve
- Contant marginaal product = lineair verloop
3
, Algemene Economie Academiejaar: 2018-2019
DE PRODUCTIEMOGELIJKHEDEN VAN EEN LAND
In elk land zijn er, met de gegeven hoeveelheid van de beschikbare inputs arbeid, kapitaal en
natuurlijke rijkdommen, beperkte productiemogelijkheden. Binnen die potentiële mogelijkheden
moet een land dan keuze maken om zijn beheerprobleem op te lossen.
De curve van productiemogelijkheden – stelt alle mogelijke combinaties van de productie van
economische goederen voor die tot stand komen bij volledige aanwending van de beschikbare
productiefactoren.
Deze illustreert de begrippen:
- Schaarste:
Productiecombinatie combinatie zoals punt Z is
niet bereikbaar met de huidige hoeveelheden
beschikbare productie- factoren.
- Opportuniteitskosten:
Als men meer graan wil produceren, moet men
automatisch een deel van de kledingproductie
afgeven.
- Keuzeprobleem:
Welk punt van de curve wordt in de economie
gekozen?
Curve illustreert volgende beheerproblemen:
- Volledige aanwending van middelen:
De economie moet streven naar een productiecombinatie op de curve. Productie in punt U is
economisch inefficiënt aangezien de beschikbare productiefactoren niet volledig benut worden. De
curve van productiemogelijkheden is de verzameling van efficiënte productiemogelijkheden.
- Allocatieprobleem:
In welk punt zal er geproduceerd worden? Elk punt komt immers overeen met een andere allocatie of
wending van de productiefactoren.
HET VERRUIMEN VAN DE PRODUCTIEMOGELIJKHEDEN VAN EEN LAND
Belangrijke determinanten van toenemende productiemogelijkheden:
- Arbeidsverdeling en specialisatie
- Vooruitgang van technologische kennis
- Wijzigingen in de economische ordening
ð Samen noemen we deze 3 elementen technologische vooruitgang (T)
X = ƒ(L,N,K,T)
Deze verschuiven de curve van productiemogelijkheden naar rechts. Productiecombinaties die
vroeger onmogelijk waren, kunnen nu wel geproduceerd worden.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emilievandermeijden. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
