W2: Les1 Beginselen van bouwrecht (Module1)
Doel = als (toekomstig) architect vertrouwd worden met basisbeginselen van (bouw)recht en
bouwmanagement.
Inhoud → vier onderdelen:
1. Beginselen van (bouw)recht – Prof. Dr. Kristof Uytterhoeven
2. Beginselen van bouwmanagement – Jozef Hessel
3. De sociaaleconomische positie van de startende architect en de architectuur
medewerker – Paulien Gekiere
4. Ruimtelijke ordening en stedenbouw – Prof. Dr. Hans Leinfelder
Examen is een schriftelijke examen:
● Deel 1: 6/12, Multiple choice (GEEN giscorrectie)
● Deel 1: 3/12, Multiple choice (MET giscorrectie)
● Deel 1: 1/12, Multiple choice (GEEN giscorrectie)
● Deel 1: 2/12, open en gesloten vragen
geen definitie kennen voor het examen meer elementen kunnen toepassen
Hoofdstuk 1 : Toepasselijke wetgeving
0. Algemeen overzicht
-> Brandveiligheid, KB = koninklijk wetboek
-> Beperkt aantal artikelen
-> Architecten, aannemers etc. zijn ondernemingen
– -> nieuwe burgerlijke wetboek, werken en
diensten
Vanonder bevinden zich de meest algemene wetten, bovenaan kan je de meer specifieke
wetten terugvinden
1. Relevante bepalingen NBW
Hervorming Burgerlijk Wetboek : oud BW, nieuw NBW
Oud BW : nog steeds actief, delen zijn opgeheven door het NBW.
Oud BW : ontstaan in 1804
NBW : in totaal 10 boeken, onderstaande boeken gaan we onderzoeken in de les
, Boek 6: buitencontractuele aansprakelijkheid, schade buiten het contract bv. Bouw, :
foutieve burenhinder : schade bij de buren bij bv afbraak van een pand.
Foutieve problemen : schade omwille van aanpassingen / bouwwerken waardoor er
hinder is gekomen zonder een foutieve oorzaak
2. Ondernemingsrecht
Wetboek van Economisch recht (WER) belangrijkste bepalingen
Vroeger : wetboek van koophandel Nu : ondernemingsrecht, ondernemingsrecht banken
Algemene definitie van onderneming = in beginsel elk van de volgende organisaties
(art. I. 1, eerste lid, 1° WER):
o Iedere natuurlijke persoon die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefent
o Iedere rechtspersoon:
● Vennootschappen met aandeelhouders, de mensen met aandelen kunnen mee
bepaalde beslissingen nemen. Zowel de aandeelhouders als de onderneming zelf
heeft zijn eigen rechten en plichten. De bestuurders zijn degene die namelijk via de
vennootschap kunnen werken
● Vennootschappen kan zowel met beperkte en gedeeltelijke aansprakelijkheid
● bijzondere vennootschap een NV, naamloze vennootschap
o Iedere andere organisatie zonder rechtspersoonlijkheid
Algemene definitie behalve voor boek 6, 19, 20:
o je bent een onderneming als je zelfstandig werkt, ben je een ambtenaar dan val je niet
onder een onderneming
Zelfstandig AR = onderneming in de zin van art. I. 1, eerste lid, 1° WER
● Belangrijk voor de toepassing van de bepalingen van het WER (voor zover er geen
andere definitie geldt)
● Belangrijk voor bewijs door en tegen ondernemingen (zie boek 8 NBW)
De zelfstandige AR, natuurlijk persoon of vennootschap = onderneming
MAATSCHAP : Samenwerkingscontract tussen de verschillende personen die samenwerken
aan een ontwerp. Hierbij is wel hoofdelijke aansprakelijkheid, iedereen kan aangesproken
worden voor een probleem dat door iemand anders wordt gemaakt.
-> is een onderneming
,Onderneming voor de toepassing van boek VI WER (art. I.8., 39° WER), boek XIX WER (art.
I,221,4° WER) en boek XX WER (art. I.23, 7°/1 WER):
o Iedere natuurlijke persoon of rechtspersoon die op duurzame wijze = met een zekere
regelmaat (⟷ (niet) eenmalige handelingen) een economisch doel nastreeft = aanbieden
van goederen en diensten op de markt
● Architecten bieden meestal intellectuele diensten aan
● Met de bedoeling een rendement te behalen
· Kosten die je moet maken om diensten te regenereren,
je gaat diensten aanbieden tegen een prestatie. Op
deze presentatie moet je een marge hebben zodat je
alle kosten etc. kan betalen. Je moet rendement halen,
je moet er iets aan overhouden.
● Afnemer betaalt tegenprestaties die minstens de kosten dekt
o Alsmede zijn verenigingen
● Vennootschap of maatschap
· Geldt bij boek 6, 19 en 20
Zelfstandige AR-natuurlijke persoon en AR-rechtspersoon = onderneming voor de
toepassing van boek VI, boek XIX en boek XX WER
‘onderneming’ in de zin van de wet 02.08.2002 betreffende de bestrijding van de
betalingsachterstand bij handelstransacties (art 2, lid 2 WBBH) =
o Elke organisatie
o Die handelt
o In het kader van haar zelfstandige economische of beroepsmatige activiteit
o Ook wanneer die slechts door één persoon wordt uitgeoefend
Europese wet, waarbij tussen de ondernemingen de facturen op tijd moeten betaald worden
binnen de 30 dagen omdat ze anders zelf in de moeilijkheden kunnen komen. Als de factuur
vervalt, gaan we direct over op intresten. Deze intresten zijn ook hoger, bijna het dubbele
van de gewone wettelijke intrest.
● Zelfstandige AR-natuurlijke persoon en AR-rechtspersoon = onderneming voor de
toepassing van WBBH
3. Aanneming van werk en diensten
Zeer beperkt aantal (verouderde) regels in het oud BW
o art. 1708, 1710 en 1711 oud BW = algemene bepalingen
o art. 1779 en 1787-1799 oud BW = hoofdstuk over huur van werken van
diensten
o art. 2270 oud BW = tienjarige aansprakelijkheid (samen te lezen met art.
1792 oud BW)
Geen apart hoofdstuk over het architectencontract architect wordt slechts sporadisch
vernoemd
Rechtspraak en rechtsleer zijn belangrijke bron van recht
Hoofdstuk 7 : nog niet gepubliceerd, OUD BW
, 4. Bijzondere wetten
· Statuut en deontologie van de architect
o Wet 20.02.1939 op de bescherming van de titel en van het beroep van
architect
o Wet 26.06.1963 tot instelling van een orde van architecten (Wet OvA)
o KB 31.05.1965 tot goedkeuring van het door de Nationale Raad van de
Orde der Architecten vastgesteld stagereglement
o KB 16.11.2022 tot goedkeuring van het door de nationale raad van de
Orde van architecten vastgestelde Reglement van beroepsplichten
o KB 19.01.2023 houden de uitvoering van de wet van 26 juni 1963 tot
instelling van een Orde van architecten
· Wetgeving aangaande de verplichte verzekering in de bouwsector
o Wet 31.05.2017 betreffende de verplichte verzekering van de tienjarige
aansprakelijkheid van aannemers, architecten en andere dienstverleners
in de bouwsector (Wet-Peeters)
o Wet 09.05.2019 betreffende de verplichte verzekering van de burgerlijke
beroepsaansprakelijkheid in de bouwsector (Wet-Ducarme)
· Wet 09.07.1971 tot regeling van de woningbouw en de verkoop van te bouwen
en in aanbouw zijnde woningen (Woningbouwwet of Wet Breyne) + KB
21.10.1971 houdende uitvoering van de wet van 9 juli 1971
o Consumentenbescherming : bv sleutel op de deur projecten lopen mis, de
klant kan zijn geld (deels) terugkrijgen
· Overheidsopdrachten
o Wet 17.06.2016 inzake overheidsopdrachten
o KB 18.05.2017 plaatsing overheidsopdrachten klassieke sectoren (sluiten
van het contract)
o KB 14.01.2013 tot bepaling van de algemene uitvoeringsregels van de
overheidsopdrachten
· Regels voor overheidsopdrachten : zodat iedereen de kans krijgt om deel te
nemen aan de overheidsopdrachten
· Opzoekingen https://bib.kuleuven.be/rbib/collectie/e-bronnen#be
o (vooral) federale regelgeving :
https://www.ejustice.just.fgov.be/wet/wet.htm
o Vlaamse regelgeving : https://codex.vlaanderen.be/
Hoofdstuk 2 : onderscheid openbare orde, dwingend recht en aanvullend recht
1.Belang van het onderscheid
· Onderscheid is van belang voor wat betreft contractvrijheid van partijen
o Contractsvrijheid => contractspartijen vrij om inhoud van contract te
bepalen, voor zover dit voldoet aan de bij wet bepaalde
geldigheidsvereisten (art. 5.14, tweede lid NBW)
o VRAAG = mogen partijen bij een contract van een rechtsregel afwijken in
het contract dat zij sluiten?
-> Hoe vrij bent u om de inhoud van je contract zelf te bepalen
