Samenvatting van de cursus, notities en powerpoints van juridische verkenningen door Luc De Bruyckere te Erasmus Hogeschool Brussel. 1e jaar. (Boek: 'Recht voor welzijnswerkers')
Deel I: Bronnen en beginselen v/h recht
1. Ontstaan en ontwikkeling van het recht
2. Defnite van het recht
Recht = een geheel van afdwingbare regels die door de samenleving tot stand komen met als doel de ordening v/d
samenleving
2.1 Een geheel van regels
Versch bronnen v/h recht, niet alleen weteksten en codex (zie ‘bronnen v/h recht’)
Rechtsregel ≠ regel
Morele regels
Normateve regels
Gedragsregels
Fatsoensregels
Verkeersregels
2.2 Tot stand gekomen door samenleving
Recht, ontwikkeld door menselijk handelen gesteld door orgaan daarvoor opgericht
Democrate: parlement (volksvertegenwoordigers, verkozen door volk)
Geen democrate: wetgevend orgaan niet verkozen door volk regels door dictator of dictatoriaal bestuur
Gebonden aan tjd en plaats
Bv rechtssysteem België vs China
Bv “ “ 1990 vs “ “ 2000
2.3 Afdwingbaarheid
Rechtsregel:
Gebod
Verbod
Betalingsverplichtng
Afdwingbaar door straf verbonden aan gedraging + tsskomst rechter
Recht op iedereen van toepassing, ondanks ideologie, geloof of hoedanigheid v/d persoon
Andere stelsels enkel van toepassing indien voor gekozen (bv Sharia) of regels die binnen een onderneming w
opgesteld voor arbeiders (bv vrije beroepers)
- Naast rechtbank, heef elk beroepsgroep haar eigen tuchtorgaan1 die de afdwingbaarheid v/d regels
verzekert
Gevaar: neo-liberalisme
3. Bronnen v/h recht
Versch soorten weten:
Normateve of formele weten
- Door wetgevende macht
Materiële weten
- Uitgevaardigd door uitvoerende macht
Hiërarchisch geschikt o.b.v. internat, federale en deelstatelijke bevoegdheidsverdeling die dat hoger staat heef
‘voorrang’
1) Internat en supranat normen met directe werking en verdrag ‘Werking v/d Europese Unie’ aangevuld met
Protocol 1 en het EVRM
2) Grondwet en alg rechtsbeginselen en gewoontes met grondwetelijke waarde
3) Bijzondere meerderheidsweten
4) Wet – decreet – ordonnante alg rechtsbeginselen met wetelijke waarde
5) KB’s en besluiten v/d gemeenschaps- en gewestregering
6) MB’s en besluiten v/d leden v/d gemeenschap- en gewestregering
1
Tuchtorgaan =
1
, 7) Provinciale besluiten en verordeningen
8) Gemeentelijke besluiten en verordeningen
Naast wetgevende bronnen, ook aangevuld met gewoonte, rechtspraak 2en rechtsleer
3.1 Inter- en supranatonale normen met directe werking
Verdrag = internat overeenkomst, tot stand gekomen met oog op regeling v/d onderlinge verhoudingen en
verhoudingen tss rechtsonderhorigen, gesloten door 2 of meer (deel)staten
Niet alle normen hebben directe werking moeten eerst door staat w omgezet in nat rechtsstelsel
uitgevaardigd op nat niveau in vorm van wet of KB
Grondwetelijk Hof hamert al decennia dat 1) alleen voorrang hebben op grondwet, alle andere internat normen
(zelfs al hebben ze directe werking) zouden hiërarchisch lager moeten staan dan Grondwet
Naast Verdragen andere soorten regels door Europese Commissie en Europese Raad van Ministers (verordeningen
en richtlijnen)
Verordening: rechtstreeks recht in elke lidstaat
Richtlijn: moet door nat OH w omgezet in nat regelgeving om toepasbaar te zijn
3.2 Grondwet
Organisate en structuur van elke staat + fundamentele rechten en vrijheden v/d rechtsonderhorigen
Directe werking
Grondwetelijk Hof: als er confict is tss 1) en 2) dan kan alleen Grondwetelijk Hof de wet/ fundamenteel beginsel
toetsen
3.3 Algemene rechtsbeginselen
Rechtsbeginsel = Beginselen die behoren tot het wezen v/d samenleving, zo bel en fundamenteel dat ze juridisch
dwingend zijn.
Alg rechtsbeginsel: vloeit voort uit geschreven regel
Verschil alg rechtsbeginsel met grondwetelijke waarde (uit grondwetelijke bepaling) en alg rechtsbeginsel met
wetelijke waarde (waaruit beginsel voortvloeit bep hiërarchische plaats)
3.4 Wet-decreet-ordonnante
Formele weten w uitgevaardigd door wetgevend orgaan
Wet uitgevaardigd door federaal parlement, decreet door Vlaams, Waals of Franstalig parlement en ordonnante
door parlement v/h Brussels Hoofdstedelijk Gewest
3.5 Besluiten
Materiële weten zijn besluiten door UM, KB’s door federale regering, MB’s door minister federale of deelstatelijke
regering en besluiten v/d Vlaamse regering, Waalse, Franstalige of Brusselse
WM geef UM bevoegdheid om besluiten over wet te nemen
WM stelt kader op dat verder uitgewerkt w door besluiten UM
Naast besluiten kan ook omzendbrieven die een duidelijkere interpretate v/e wet opleggen, dwingende regels
poneren of beleidsnormen voorschrijven
Besluiten ook hiërarchisch!!!
3.6 Gewoonte
Primaire bron v/h recht Code Napoléon bestond uit 3 bronnen, waarvan gewoonte er 1 was meer regels
gecodifceerd minder plaats voor gewoonte om te ontwikkelen
Veel gewoontes als alg rechtsbeginsel gekwalifceerd en gecodifceerd.
Gewoonte als rechtsbron, 4 voorwaarden:
Alg geldend en toegepast op meerderheid gemeenschap
Duurzaam, bestendig en regelmatg aangepast aan tjdsperiode
Openbaar
Alg als rechtsregel aanvaard zijn door gemeenschap
2
Rechtspraak = Jurisprudente
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dierxcro. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
