Samenvatting alle literatuur Bio-ethiek (B-B3BETH05)
Leerboek Ethiek in de praktijk Hoofdstuk 1 samenvatting
Samenvatting Ethiek in de Praktijk (H1 en H3) - Bolt
Alles voor dit studieboek (17)
Geschreven voor
Universiteit van Amsterdam (UvA)
Psychobiologie
Beroepsethiek (5102BERO3Y)
Alle documenten voor dit vak (3)
1
beoordeling
Door: simmedegroot • 6 maanden geleden
Verkoper
Volgen
dominiquegouwentak
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Inhoud
College 1: Ethiek (02-04).........................................................................................................................4
Kennisclip 1: Ethiek en de aard van morele problemen......................................................................4
Wat is ethiek?.................................................................................................................................4
Wanneer heb je een moreel probleem?.........................................................................................4
Over het morele oordeel................................................................................................................5
Kennisclip 2: Normatief ethische theorieën........................................................................................6
1. Consequentialisme.....................................................................................................................6
2. Deontologie (Kant)......................................................................................................................7
3. Deugdethiek (Aristoteles)...........................................................................................................7
Moreel oordelen en de metafoor van ‘The Ethical Iceberg’...........................................................8
Voorbeeldsituaties..........................................................................................................................9
Responsiecollege verdieping Normatief Ethische Theorieën............................................................11
Utilistische stromingen.................................................................................................................11
College 2: Eigenwaarde van dieren (03-04)..........................................................................................12
Kennisclip 3: Hebben dieren en planten eigenwaarde?....................................................................12
Integriteit van dieren....................................................................................................................12
Intrinsieke en instrumentele waarde............................................................................................12
4 morele grondhoudingen over eigenwaarde...............................................................................12
Kennisclip 4: Wanneer is een dierproef moreel toelaatbaar?...........................................................13
Waarom zou je dierproeven doen?...............................................................................................13
Waarom is het doen van dierproeven een moreel probleem?.....................................................13
De Wet en de 3 V’s........................................................................................................................13
Hoe moeten we als mensen wél omgaan met dieren?.................................................................14
Wanneer is een dierproef moreel toelaatbaar?............................................................................14
Responsiecollege..............................................................................................................................15
Lichtgevend konijn en mens: eigenwaarde, inschatten van integriteit.........................................15
Speciïsme......................................................................................................................................15
Cijfers............................................................................................................................................16
Afwegingsmodel en Nederlandse situatie....................................................................................17
Het wormenpracticum (Jonas van Nijnatten)...............................................................................17
College 3: Eigenwaarde van mensen (04-04)........................................................................................18
Kennisclip 5: Mag je wetenschappelijk onderzoek doen met mensen?............................................18
Geschiedenis – code van Neurenberg en Helsinki........................................................................18
Intrinsieke waarde van mensen....................................................................................................19
, De Wet..........................................................................................................................................19
Kennisclip 6: Over experimenten met embryo’s...............................................................................21
Verboden experimenten met mensen..........................................................................................21
Morele status van de mens...........................................................................................................21
Visies op beschermwaardigheid van embryo’s.............................................................................22
Responsiecollege..............................................................................................................................23
Milgram experiment.....................................................................................................................23
Respect voor de eigenwaarden van mensen................................................................................24
Experimentatie met menselijke embryo’s.....................................................................................24
Crispr Cas designer twins?............................................................................................................24
Hoe ga je om met morele diversiteit?...........................................................................................24
College 4: Eigenwaarde van planten en natuur (05-04)........................................................................25
Kennisclip DH 1: Biocentrisme en ecocentrisme...............................................................................25
Biocentrisme.................................................................................................................................25
Ecocentrisme................................................................................................................................25
Kennisclip DH 2: Mens-natuur grondhoudingen...............................................................................27
De heerser....................................................................................................................................27
De verlicht heerser........................................................................................................................27
De rentmeester.............................................................................................................................27
De partner....................................................................................................................................28
De participant...............................................................................................................................28
Responsiecollege..............................................................................................................................29
Kernpunten kennisclips.................................................................................................................29
Gedachte-experimenten...............................................................................................................29
College 5: Wetenschapsfilosofie (08-04)...............................................................................................30
Kennisclip S1: Waarheidstheorie......................................................................................................30
Correspondentie theorie..............................................................................................................30
Coherentie theorie........................................................................................................................30
Pragmatische theorie....................................................................................................................30
Conventie theorie.........................................................................................................................31
Relativistische theorie...................................................................................................................31
Schema.........................................................................................................................................31
Kennisclip S2: Popper en Kuhn..........................................................................................................32
Kritiek van Karl Popper..................................................................................................................32
Thomas S. Kuhn............................................................................................................................33
Verschil Popper en Kuhn...............................................................................................................33
,Responsiecollege..................................................................................................................................34
Wanneer is iets waar (waarheidstheorieën)?...................................................................................34
Wat is wetenschap: Popper en Kuhn................................................................................................35
Poppers kritiek op standaardbeeld van wetenschap (empirische cyclus).....................................35
Thomas S. Kuhn (socioloog)..........................................................................................................36
Voorbeeld tentamenvraag...............................................................................................................37
College 6: Neurofilosofie (10-04)..........................................................................................................38
Kennisclip A1: Holisme-reductionisme-emergentie..........................................................................38
Voorbeeld: depressie....................................................................................................................38
Kennisclip A2: Perspectieven op het Menselijk Lichaam...................................................................41
Hoofdgestuurd lichaamsbeeld......................................................................................................41
Lichaam als ding............................................................................................................................41
Lichaam als persoon.....................................................................................................................41
Het zelfstandige lichaam...............................................................................................................41
Het relationele lichaam.................................................................................................................42
Voorbeeld: Deep Brain Stimulation...............................................................................................42
Responsiecollege..............................................................................................................................43
Reductionisme, holisme en emergentie.......................................................................................43
Lichaamsbeelden..........................................................................................................................44
College 7: Wetenschappelijke integriteit (09-04)..................................................................................45
Kennisclip 7: Waarom frauderen wetenschappers?..........................................................................45
Meer over normen in de wetenschap...........................................................................................45
Hoe komt het dat er fraude voorkomt in de wetenschap?...........................................................45
Financiering en waardevrije wetenschap......................................................................................46
College 8: Verantwoordelijkheid (11-04)..............................................................................................48
Kennisclip 8: Kun je verantwoordelijk zijn voor een pandemie?.......................................................48
Verantwoordelijkheid (meerdere vormen)...................................................................................48
Collectieve verantwoordelijkheid.................................................................................................49
Beroepscodes...............................................................................................................................49
Responsiecollege..............................................................................................................................51
Deugden in relatie tot je professie................................................................................................51
4 vormen van verantwoordelijkheid.............................................................................................51
Individuele, indirecte, collectieve verantwoordelijkheid..............................................................52
NIBI code......................................................................................................................................52
, College 1: Ethiek (02-04)
Kennisclip 1: Ethiek en de aard van morele problemen
Wat is ethiek?
Centrale vraagstelling in de ethiek: Wat is het juiste om te doen?
Belangrijke begrippen zijn:
Norm: concrete gedragsregel of handelingsvoorschrift, aanwijzingen en criteria van ons
handelen
o Bijvoorbeeld: wetboek, universele verklaring van de rechten van de mens
Waarde: belangrijke nastrevenswaardige eigenschappen, ervaringen of principes
o Bijvoorbeeld: geluk, vriendschap of eerlijkheid
o Een waarde kan je vertalen naar een norm (gedrag, bijv. niet liegen)
Moraal: het geheel van morele normen en waarden dat door een individu of binnen een
groep, instelling of cultuur als een belangrijke richtlijn voor het eigen handelen wordt
beschouwd
Ethiek: wetenschappelijke discipline die systematisch reflecteert op de moraal
Verschillende moralen:
Persoonssfeer moraal
o Normen en waarden die spelen in de persoonlijke levenssfeer
o Norm bijv: je mag je vrienden niet laten vallen
o Waarde bijv: betrouwbaarheid, loyaliteit, eerlijkheid
o Van toepassing op individuele persoonssfeer
Professionele moraal
o Professionele normen (beroepscodes)
o Norm bijv: je moet je proefdieren goed huisvesten
o Waarde bijv: respect voor eigenwaarde van dieren
o Toepassingsbereik: uitwisselbaar tussen verschillende professionals
Bedrijfsmoraal
o Bedrijfsnormen
o Norm bijv: wij doen alleen zaken met gecertificeerde leveranciers
o Waarde bijv: eerlijkheid
o Toepassingsbereik: de mensen binnen de organisatie
Publieke moraal
o Publieke normen: De Wet + de gewoonte
o Norm bijv: niet discrimineren
o Waarde bijv: gelijkheid
o Toepassingsbereik: alle burgers/inwoners
Moralen zijn dynamisch en voortdurend in ontwikkeling.
Wanneer heb je een moreel probleem?
Er zijn 4 oorzaken voor het ontstaan van een moreel probleem:
Botsende normen
Verschuivende waarden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dominiquegouwentak. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.