Nefrologie en geriatrie hoorcollege 1
Nierfysiologie
Leerdoelen
• Student kan macroscopisch urinewegen beschrijven
• Student kan funkties van de nier beschrijven
• Student kent onderdelen van het nefron en kan hun funktie uitleggen
• Student kent 4 Starlingkrachten van de nier en kan deze uitleggen
• Student kan werking van ADH, aldosteron en PTH uitleggen
Indeling
• Functies van de nieren: wc gaan
• Anatomie nieren: waar zitten ze in je lichaam
• Fysiologie nieren
Functies van de nieren
1. Uitscheiding van afvalproducten metabolisme
(o.a. ureum, creatinine, urinezuur, fosfaat, H+, H2O)
Er komt veel zuur vrij en dat moet je ook kwijt en dit raak je kwijt door bijvoorbeeld te
hyperventileren, maar dat kan ook via de nieren. Ureum komt van het eiwitmetabolisme. De
overmatige hoeveelheid stikstof kwijt te raken gaat via ureum. Creatinine is een afvalstof van de
spieren. Teveel urinezuur → jicht, ontsteking van de grote teen. Fosfaat komt van je botten. Als je
veel drinkt moet je ook veel plassen en daardoor raak je vocht kwijt.
2. Uitscheiding van overtollig ingenomen stoffen
(o.a. H2O, Na, K, Ca, fosfaat)
Bepaalde medicijnen raak je kwijt via de nieren en uiteindelijk de urine.
3. Regulering van homeostase in het lichaam van:
H2O, Na, K, zuur/base evenwicht, Ca en fosfaat
Teveel water, dan zwel je op maar je nieren zorgen ervoor dat je het weer uitscheidt. De nieren
zorgen ervoor dat bovenstaande mineralen binnen bepaalde waarden blijven
4. Productie van hormonen/vitamine:
a. renine/angiotensine I
b. erythropoëtine (EPO)
c. 1,25-vitamine D
Hormonen die door de nieren worden geproduceerd zijn EPO (stimuleert het beenmerg om rode
bloedcellen aan te maken) is nodig voor zuurstof transport. Vitamine D wordt ook verzorgt in de
nieren. Renine hoort bij het RAA systeem. Dit systeem zorgt voor de bloeddruk op de lange termijn.
Bloeddruk is belangrijk voor het functioneren van de nieren
Anatomie van de nieren
Rode is de aorta die heeft een aftakking naar de nieren en de nieren zijn goed doorbloedt.
Vervolgens gaat het door de nieren naar de venen, nierader en dan komt het weer in het grote
veenstelsel. Er is ook een uitgang van de nieren en dat is de productie van urine. De ureter is de
,connectie tussen de nier en blaas. Een ander buisje is urethra de urinebuis, is bij vrouwen korter dan
bij mannen.
De nier
De nier is net zo groot als een grote vuist. De onderdelen van de nier moet je kennen. Renale arterie
heeft connectie met de grote hoofdslagader. Nierschors (cortex) en nierbekken (pelvis). Niermerg is
medulla.
Het nefron
Nieren bestaan uit kleine functionele eenheden (nefronen). Onder zijn de nierbekken. Je ziet de
bloedvaatjes daar gaat veel bloed doorheen. Het buisstelsel eindigt in de nierbekken. Uit het
buisstelsel wordt urine geproduceerd. Waar de bloedvaten zitten (glomerulus) daar zitten kleine
gaatjes waar filtratie plaatsvindt, wordt het bloed gefilterd. Er zit een harde kapsel van Bowman om
de gefilterde stoffen. De proximale tubulus: dichtbij kapsel Bowman. Daarna krijg je een lange lis dat
is de lis van Henle. Daarna gaat het weer omhoog en krijg je de distale tubulus. En vervolgens de
verzamelbuis.
,Arterieel bloed. Al die gaatjes zijn het T-filter. Door de druk in het bloed perst het vocht eruit en dat
komt in het kapsel van bowman en vanuit daar gaat het naar de proximale tubulus.
Fysiologie
• Filtratie: gebeurt in de glomurus. Rode bloedcellen blijven gewoon in het bloed.
• Processen in tubulus
- reabsorptie: actief/passief → voorurine (rest van de nefron)
- secretie: uitscheiden, stoffen van in het lichaam bij de voorurine
3 fysiologie processen zijn dus; filtratie, reabsorptie en secretie
reabsorptie is deels actief (kost energie) en passief (door osmose)
, Veel vaatjes lopen langs het nefron. Alles
wat gereabsorbeerd wordt moet weer
weggevoerd worden.
Filtratie
In glomerulus
– moleculen <6.000MW door membraam
– moleculen >70.000MW niet door membraam
membraam is negatief geladen, dan kan een stof er minder makkelijk doorheen.
– 170 liter voorurine in 24 uur (20% van hoeveelheid bloed dat door nierarteriën stroomt (zg.
filtratiefractie)
– Glomulair Filtration Rate (n:120ml/min)
Moleculen kan je een bepaald gewicht geven dat is MW. Grote
eiwitten zoals albumine kunnen er dus niet omheen. Albumine
blijft altijd in het bloed.
Door de gaatjes kunnen dus niet alle moleculen doorheen, maar
de getallen hoef je niet te weten
Starling krachten
• Uittredende krachten:
1. Hydrostatische capillaire druk (50mmHg) → druk in het
bloedvat, vloeistof wordt uit de gaatjes geperst.
Belangrijkste uittredende kracht
2. Capsulaire colloid osmotische druk (0) → als je het
kapsel van Bowman hebt met daarboven met de gaatjes
heb je de glomerulus. Er is een druk die ervoor zorgt dat
de vocht uit de gaatjes naar de kapsel van Bowman gaat (hydrostatische). Deze heeft een
belangrijke relatie met de bloeddruk. De eiwitten kunnen dus niet door de glomerulus door.
Als albumine er wel doorheen kan door een ziekteproces, ontstaat er een
albumineconcentratie in de kapsel van Bowman. Dit zorgt ervoor dat er meer vocht
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merelkemna. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.