Deze samenvatting is 36 pagina's lang.
Dit document bevat alle info van de slides én notities van de les.
Het is een gestructureerde samenvatting met duidelijke uitleg van alle begrippen en processen.
Van de 1e keer geslaagd!
Hoofdstuk 1: Inleiding
1. Geschiedenis
Pokkenvirus is het 1e grote voorbeeld van het succes van immunologie en dat is nog altijd zo
grootste aantal mensenlevens worden nog altijd gered door vaccinatiecampagne
Bv. Meisjes die koeien melkten op het platteland raakten minder besmet met pokkenvirus
koeien hadden ook pokkenvirus waardoor meisjes antistoffen aanmaakten en
daardoor beter beschermd waren tegen menselijke pokkenvirus
Geschiedenis:
- 1798: pokkenvirus van runderen gebruiken om pokken bij mensen te bestrijden
- 1881: vaccinatie met afgezwakte Bacillus anthracis bij schapen voorkomt ziekte
- 1883: sommige WBC kunnen micro-organismen opnemen ontdekking fagocytose
- 1885: vaccinatie met afgezwakte rabies (hondsdolheid)
- 1890: serum geïmmuniseerde dieren geeft bescherming aan niet-geïmmuniseerde
- 1895: ontdekking complement afhankelijke lysis van bacteriën
- 1930: ontdekking antilichamen, overdracht immuniteit via serum naar anderen
- 1984: ontdekking monoclonale antilichamen belangrijk: detectie en behandeling
- 1987: ontdekking reorganisatie van genen tijdens productie van antilichamen
- 1996: rol MHC complex voor antigenherkenning door T-lymfocyten
- 2002: genetische regulatie van ontwikkeling organen en geprogrammeerde apoptose
- 2008: humaan papillomavirus veroorzaakt baarmoederhalskanker
- 2011: Nobelprijs voor aangeboren immuniteit + werk met dendritische cellen
Vaccin:
- Afgezwakte bacterie inspuiten: opwekken van immuunreactie en zo bescherming
geven tegen ernstigere variant
- Serum van besmette mensen afnemen en dat inspuiten bij onbesmette mensen om
dat te gebruiken als vaccin en te voorkomen dat ze ziek worden
- Antistoffen kunnen uit serum opgezuiverd worden
Voorbeelden van 4 klassen pathogenen:
- Virussen + Bacteriën + Parasieten (bv. Plasmodium) + Fungi (bv. Candida albicans)
- Ons immuunsysteem probeert die micro-organismen te bestrijden, terwijl de micro-
organismen allerlei mechanismen aanhalen om zich in het lichaam te verspreiden
- Het micro-organisme kan beter eerst een paar dagen wachten met zijn gastheer ziek
te maken zo kan die zo lang mogelijk nakomelingen verspreiden om zich te
vermenigvuldigen en meer mensen ziek te maken
- Virus dat snel kan veranderen heeft alle voordeel om langer te overleven, bv. HIV
Pathogene micro-organismen: uitdagingen voor het immuunsysteem
- Virus: heel klein en kan zich niet vermenigvuldigen zonder gastheer
- Bacterie/parasiet/fungi zijn veel groter en kunnen wel op zichzelf vermenigvuldigen
1
,Structuur Coronavirus:
- Niet ingewikkeld: RNA dat codeert voor aantal moleculen, envelop met spike eiwitten
- Genetisch materiaal gecodeerd in RNA probleem: RNA is enkelstrengig, als er een
mutatie is, dan blijft de mutatie daar veel variaties en blijven overleven
- Vaccin: gericht tegen enveloppe met spike proteïnen, want die kunnen
immuunsysteem herkennen RNA vaccin, dan zitten er coderende
sequenties voor spike proteïne in de cellen gaan dat spike eiwit aanmaken,
een vreemd molecule voor immuunsysteem we gaan dat herkennen en er
antistoffen en T-cel receptoren tegen maken
Effect covid 19 en zijn maatregelen op andere infecties:
- Er was bijna geen griep meer, omdat andere infecties geen kans kregen om te
verspreiden door bv. gebruik van mondmaskers en amper contact met anderen
- Ook bijna geen RSV infecties bij kinderen die infecties kwamen dan meer in de
zomer, omdat de maatregelen toen afnamen en het virus terug meer verspreidde
Meldingen van Mazelen per jaar in Nederland:
- Om de zoveel jaar zijn er wel mazeleninfecties
- Rode bollen: komen niet overeen met de bevolkingsdichtheid bv. in de grote
steden waren er niet zo veel besmettingen, maar bv. wel veel in de Bible Belt
daar zijn heel weinig mensen gevaccineerd, en zorgt er dan ook voor dat
veel meer mensen besmet geraken dan ergens anders
Pokken: enige virus dat tot nu toe als echt uitgeroeid beschouwd wordt maar vaccinaties
zorgen wel voor veel mindere aantallen van andere infecties
2. Algemene begrippen
Verworven immuniteit:
- Adaptieve immuniteit kan met vaccinatie geactiveerd worden
- Enkel bij vertebraten
- Trage reactie bij 1e contact, maar snel bij volgende contacten heeft geheugen
- Specifiek door gebruik van antistoffen
Aangeboren immuniteit:
- Innate immuniteit: niet specifiek
- Bij vertebraten en invertebraten
- Snelle 1e lijnsverdediging macrofagen, monocyten, granulocyten, cellen die op elk
moment in lichaam aanwezig zijn en tegen eender welk micro-organisme reageren
- Barrières: bv. condensale bacteriën op handen en die overgroeien pathogenen
niet te veel je handen wassen, want dan zorg je voor verdwijnen van de
natuurlijke barrières
2
,Barrières: met beschermingsmechanismen (aangeboren immuniteit)
- Huid: fysieke barrière, met vetzuren en defensinen + lichtzure pH + granulocyten
moeilijker overleven van micro-organismen
- Vagina: commensalen en lage pH
- Bronchi: defensinen door epitheelcellen + mucus en trilhaartjes
- Ingewanden: lage en snelle pH omslag + commensalen Maag: 1e orgaan waarmee
voedsel contact maakt maaginhoud is zuur om de bacteriën van het
voedsel af te breken
- Urinewegen: micro-organismen worden weggespoeld
- Oogvocht: veel lysosymen die de celwand van Gram+ afbreken om infectie te
verhinderen breekt tussen Mur Nam en Glc Nac
- Defensinen: kleine proteïnen (30-60 AZ) die zich innestelen in celmembraan van
bacterie en daar een poriën vormen bacterie doet necrose en cellysis
Primaire cilliaire dyskinesie PCD:
- Trilharen liggen op longepitheel belangrijk voor ontwikkeling en afweer
- PCD ziekte: mutatie in dyneïnearmen dat zijn eiwitten die zorgen voor vorming
van trilhaarstructuur trilhaartjes niet gevormd
- Gevolgen: te weinig trilharen op longepitheel veel longinfecties, organen liggen
soms op de verkeerde plek/situs inversus (tijdens ontwikkeling foetus),
afwijkingen hart, infertiliteit bij mannen
Gram+ bacterie: glycosaminoglycaanstructuur aan de buitenkant lysosym breekt dat af
bacterie zal sterven en infectie werd voorkomen
Gram- bacterie: lange polysacharideketens op membraan herkend door Toll-like receptor
Aangeboren immuniteit:
- Cellen: fagocyterende cellen (antibacterieel)
- Monocyten + macrofagen: bacteriën opnemen en intracellulair verteren
- Neutrofiele granulocyten
- Natural killer NK cellen (anti-viraal)
- Proteïnen: - Lysosymen + defensinen
- Complement: eiwitcomplex dat gaten in bacterie maak dood
- Acute-fase-eiwitten: bv. CRP C-reactive protein aangemaakt door lever in
hoge c bij ontstekingsreacties aantal en waarde CRP onderzoeken
ter bepaling of je een ontsteking hebt (doen ze ook bij WBC)
- Cytokynes + chemokynes: hormonen van immuunsysteem en zorgen
voor communicatie tussen immuuncellen en andere cellen
- Pattern recognition receptors PRP’s (bv. Toll-like receptors)
Verworven immuniteit:
- Cellen: B-lymfocyten (beenmerg) + T-lymfocyten voor celgebonden respons (thymus)
- Proteïnen: Antistoffen/antilichamen (Ab) + receptoren op T-cellen + cyto/chemokines
3
, Aangeboren immuniteit: Verworven immuniteit:
- Snelle werking (min.) - Trage werking bij 1e contact (dagen)
- Geen geheugen: zelfde respons bij 2e - Geheugen: snelle werking bij 2e contact
contact en krachtiger
- Niet specifiek (behalve PRP’s) - Specifiek (eigen – niet-eigen)
- Stimuleert verworven immuniteit via - Versterkt aangeboren immuniteit via
cytokinen cytokinen
Verworven immuniteit: kan je bekomen door eerdere besmettingen én ook door vaccins
Efficiënte immuunrespons vereist herkenning:
- Moleculen gecodeerd in DNA + voorkomend op vele cellen met beperkte specificiteit
receptoren binden aan pathogenen geassocieerde moleculaire patronen (PAMPs)
moleculen die gevonden worden op verschillende types pathogenen,
bv. bacteriële peptidoglycanen, lipopolysachariden
- Random gegenereerd met hoge specificiteit (B- en T-celreceptoren)
binden aan specifieke antigenen, random DNA reorganisatie in B- en T
cellen, vele van deze cellen zijn niet leefbaar en worden uitgeschakeld
tijdens hun ontwikkeling veel van de receptoren/cellen ontstaan door
random organisatie van genen en kunnen ‘eigen’ moleculen herkennen
deze worden uitgeschakeld door tolerantie zodat T- en B-cellen die eigen
molecule herkennen niet gaan circuleren in de bloedbaan (apoptose)
- Er kunnen ook antistoffen gemaakt worden die eigen cellen herkennen en ermee
gaan reageren cel sterft af, bv. necrose en inhoud cellen komt vrij ontsteking
- Apoptose: immuuncellen sterven op gecontroleerde manier zonder dat er iets
vrijkomt, membraan blijft intact en inhoud wordt verpakt in vesikels om
dan proper opgeruimd en intracellulair verteerd te worden
geen ontstekingsreactie
Specifieke immuunrespons: start vanuit beenmerg aanleiding tot x aantal B of T
lymfocyten enkele herkennen vreemd molecule activatie en delen tot x aantal
dezelfde cellen (identiek) en maken zelfde antistof tegen dat vreemd molecule
Responstijd:
- Primaire respons: veroorzaakt bij 1e contact met antigeen geheugenlymfocyten
blijven aanwezig nadat antigen geklaard is
e
- 2 contact: met hetzelfde antigen herstimuleert de geheugenlymfocyten
reactivatie: geeft sneller, beter en significanter immunologisch antwoord
- Licht blauw: niet specifiek immuunsysteem en werkt direct
als die niet sterk genoeg is heb je je specifieke immuunsysteem nodig en
dat heeft zijn tijd nodig
- Donker blauw: verworven immuniteit en wordt sterker naarmate er vaker contact is
2 fasen in ziekteverloop:
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sarahvcr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,06. Je zit daarna nergens aan vast.
