Deze samenvatting is 28 pagina's lang.
Dit document bevat alle info van de slides én notities van de les.
Het is een gestructureerde samenvatting met duidelijke uitleg van alle begrippen en processen.
Van de 1e keer geslaagd!
Hoofdstuk 1: Gastro-intestinale motiliteit
1. Inleiding
Maag-darmstelsel:
- Holle buis: mond tot anus onderverdeeld in compartimenten gesloten door sluit
spieren om maagzuren niet naar andere compartimenten te laten vloeien
- Structuur compartiment hangt samen met de functie
- Compartimenten worden gescheiden door sluitspieren
- Toevoeging van secreties van speekselklieren, lever en pancreas
Functie:
- Voedingsstoffen opnemen + ons lichaam van E voorzien door digestie eerst
mechanische verwerking + opslag van ingenomen voeding
- Hongersignalen en andere signalen uitsturen + afweersysteem door contact met
bacteriën en parasieten
Mucosa:
- Epitheliale laag: villi en crypten oppervlakte vergroting voor opname voeding +
zodat alle cellen contact kunnen maken met stoffen
- Lamina propria: bindweefsel met bloedvaten, immuuncellen, …
- Onderaan: stamcellen van de darm migreren en differenciëren vanuit crypten
darm vernieuwt zichzelf om de 3 à 4 dagen
Muscularis mucosa: dunne spierlaag tussen lamina propria en submucosa
Submucosa: los bindweefsel (bloedvaten en zenuwcellen)
Spierlaag: circulaire en longitudinale spierlaag met myenterische plexus tussen zorgen
voor de contractie van de darm
Serosa: omhullende bindweefsellaag met bloedvaten, lymfevaten en zenuwvezels
2. Controle mechanismen
2.1. Neuronale controle: extrinsiek-intrinsiek
Aansturing maag-darmkanaal:
- Intrinsiek: enterisch zenuwstelsel
- Extrinsiek: autonome zenuwstelsel + enkele willekeurige vezels
- Aansturing door CZS, maar heeft ook eigen ZS dat onafhankelijk van CZS kan werken
- Short reflex: via enterisch ZS
- Long reflex: via centraal ZS
1
,Enterisch zenuwstelsel: The little brain
- Plexus = netwerk van zenuwcellen short reflexen
- Werkt onafhankelijk van CZS:
- Myenterische plexus: cellichamen zitten tussen circulaire en longitudinale
spierlaag regulatie van contracties (Auerbach’s: slokdarm-rectum)
- Submucosus plexus: in de submucosa en reguleert secreties van de darm
(Meissner’s: dunne-dikke darm)
- Je moet ze zien als zenuwknopen verbonden met interneuronen
- Stukjes darm kunnen onafhankelijk van CZS contraheren door het little brain
- Vertering voedsel: vorming AZ en koolhydraten activatie chemoreceptoren
- Motorneuronen: activatie spier en bloedcellen voor fysiologische veranderingen
Excitatorische motorneuronen: acetylcholine en substance P als belangrijkste NT
Inhibitorische motorneuronen: NO, ATP, VIP/PACAP als belangrijkste NT
Splanchnische en vagale afferente zenuwbanen signalen gaan via het CZS en de signalen
komen terug naar het maagdarmstelsel
Neuronale controle: extrinsiek
- Willekeurig ZS: enkel slikken (12e hersenzenuw) en defeceren
- Autonoom ZS: geen controle op
- Parasympatische innervatie: paravertebrale ganglia
- Nervus Vagus: hersenstam, proximaal deel van maagdarmkanaal
- Nervus Splanchnicus Pelvinus: ruggenmerg (sacraal), distale colon en
rectum
- Sympatische innervatie: ruggenmerg (thoracolumbaal), door de
paravertebrale ganglia naar de prevertebrale ganglia
van hieruit gaan vezels naar de darm
- 1/3 wordt gecontroleerd door willekeurige ZS en wordt gecontroleerd door
dwarsgestreepte spieren en de rest door gladde spieren
Extrinsiek-parasympatisch afferent:
- Vagus: sensorische info (chemoreceptoren, mechanoreceptoren) van de slokdarm tot
1/3 transverse colon naar de medulla
- Bekkenzenuw: sensorische info van 2/3 transverse colon tot rectum naar ruggenmerg
Extrinsiek-sympatisch afferent:
- Sensorische info naar 1 van de 4 sympatische prevertebrale ganglia
- Deze ganglia zenden afferente zenuwvezels langs de greater splanchnic nerve, lesser
splanchnic nerve en lumbar splanchnic nerve naar het ruggenmerg
Efferente zenuwbanen: lokale effectorsystemen activeren die gedrag van darm gaan leiden
2
, Extrinsiek-parasympatisch efferent:
- Via de vagus & bekkenzenuw naar de darm
- Preganglionische vezels: synaps met nicotine receptor op parasympatische ganglia in
het enterisch ZS en secretie van acetylcholine
- Postganglionische vezels: secretie van excitatorische (Ach en sub P) of inhibitorische
(vasoactief intestinaal peptide, NO, ATP) NT
- Activatie of inhibitie van spiercellen of enteroendocriene cellen
- Synaps met nicotine receptor: Ach vrijzetten om muscarine receptor te activeren en
norepinefrine vrij te zetten inhibitie doelwitweefsel
Extrinsiek-sympatisch efferent:
- Sympatische zenuwvezels: synaps met de prevertebrale ganglia en vrijzetting van Ach
celiac ganglion, superior mesenteric ganglion, inferior mesenteric ganglion,
hypogastric ganglion
- Efferente zenuwvezels vanuit ganglia naar effector cellen, secretie van norepinefrine
en inhibitie doelweefsel
Sympatisch: vooral inhibitorisch
Parasympatisch: inhibitorisch en excitatorisch
2.2. Myogene controle
Spiercel-interstitiële cellen van Cajal:
- Controle motorische activiteit:
- Gladde spieren: niet onder controle van de wil spontane depolarisatie en
repolarisatie elke 20 sec = ‘slow wave’ of basaal elektrisch
ritme van de maag
- Dwarsgestreepte spieren: bovenste slokdarmsfincter, bovenste deel (1/3)
slokdarmlichaam, de externe anale sfincter
onder controle van de wil
- De interstitiële cellen van Cajal (ICCs): elektrische pacemaker cellen in maagdarm
stelsel die de slow wave frequentie bepalen
- Negatieve membraanpotentiaal: niet constant, continu Na+ kanalen depolarisatie
K+ kanalen gaan open repolarisatie wordt wat positiever en door
repolarisatie terug wat negatiever in de maag om de 20 sec. en in de dunne
darm om de 5 sec. basaal elektrisch ritme en zorgen voor zeker tonus
- Pacemakercellen: bepalen waarom we in de maag 3 contracties hebben per min. en
waarom we er 12 per min. hebben in de darm
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sarahvcr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,19. Je zit daarna nergens aan vast.
