Samenvatting
Samenvatting Inleiding tot het recht
- Instelling
- Katholieke Hogeschool Leuven (UCLL)
Samenvatting Inleiding tot het recht Graduaat
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
DEEL I. WAT IS RECHT?1. KENMERKEN EN DEFINITIE VAN HET RECHT
Het recht heeft de volgende kenmerken:
Wat? Het is een geheel van regels: sommige zijn regels die de instellingen en procedures voorzien voor
de toepassing en afdwinging van het recht, andere bepalen de instellingen en procedures om
bestaande regels te wijzigen.
Waarom? Die regels hebben als doel de maatschappij te ordenen.
Wat als? De overtreding/niet-naleving van die regels wordt gesanctioneerd door een wettelijk voorzien
systeem van sancties.
Van Die regels worden opgelegd door de maatschappij, via haar vertegenwoordigers
waar?
In één zin is het recht te definiëren als de geïnstitutionaliseerde ordening van het menselijke handelen in de
samenleving. Of nog anders: het recht is het geheel van afdwingbare regels die het menselijke handelen in de
samenleving ordenen.
1.1 Objectief recht versus subjectieve rechten
Objectief recht = rechtsregels die uitgedrukt zijn in Subjectief recht = een in het rechtssysteem erkende
algemene, abstracte bewoordingen: ze staan los bevoegdheid om naar eigen goeddunken bepaalde
van concrete personen en situaties waarop ze handelingen te stellen: dus telkens als objectieve
toepasbaar zijn. rechtsregels toepassing vinden in concrete situaties
vb. art. 544 BW en op concrete personen.
vb. buurman die altijd over je eigendom loopt om naar
de straat en de wet gaan toepassen op je eigen situatie
rechtsobject = voorwerp van recht rechtssubject = drager subjectieve rechten en
plichten
1.2 Rechtsmisbruik
Dit betekent dat een op het eerste gezicht rechtmatige handelwijze zodanig tegen de borst stuit dat ze als een
misbruik van recht wordt beschouwd en uiteindelijk als een onrechtmatige handelwijze wordt gekwalificeerd.
Vb. principe-arrest: twee huizen van eigenaars A en B staan naast elkaar en A heeft met een halve steen gemetst
op het huis van B dus hij eist dat het huis van A volledig afgebroken wordt. De rechtbank oordeelt dat B
rechtsmisbruik pleegde door voor zoiets klein zo’n grote en verregaande eis te stellen.
1
, 1.3 Verjaring
Twee soorten:
- Bevrijdende verjaring = je wordt door verloop van tijd bevrijd van een verbintenis.
- Verkrijgende verjaring = je verkrijgt door verloop van tijd bepaalde rechten.
Vb. A vindt dat zijn stuk land te klein is en wilt uitbreiden. Hij gaat
zaaien op het deel van B.
B zegt hier niets over dus na 30 jaar is dat stuk grond van A.
Schorsing = B heeft een zoon van 16 jaar op het moment dat hij overlijdt, nadat A al 20 jaar gezaaid heeft op zijn
stuk grond. Totdat de zoon 18 jaar is, wordt de verjaring geschorst. Achteraf moet A nog 10 jaar wachten tot het
van hem is.
Stuiting = na 20 jaar komt er een vordering van de eigenaar van het stuk grond. De verjaringstermijn begint dan
opnieuw te lopen.
1.4 Schema: belangrijk onderscheid
‘Rechtens relevante feiten’
Gebeurtenis Feiten en toestanden die bestaan buiten elk aanwijsbaar menselijk handelen.
vb. leeftijd, overlijden
Rechtsfeit Feiten, gevolg van concrete menselijke handeling waarmee geen rechtsgevolgen
beoogd worden, maar waaraan de wet rechtsgevolgen verbindt.
vb. iemand aanrijden en geen omnium hebben, dan moet je toch schade betalen ook al
heb je dit niet zelf gewild ‘onrechtmatige daad’.
Rechtshandeling Feiten, gevolg van menselijk handelen waarmee rechtsgevolgen worden beoogd.
vb. overeenkomst.
‘Rechtens irrelevante feiten’ vb. sluikstorten, gasboetes, …
3. HET OBJECTIEF RECHT INGEDEELD
Een klassieke basisindeling van het recht:
Privaatrecht Regelt de verhouding tussen de burgers onderling.
Publiek recht Regelt de verhouding tussen burgers en de overheid, de interne organisatie van de
overheid en ook de verhoudingen tussen staten.
Vb. Het stelen van een handtas: voor de overheid is diefstal een maatschappelijk probleem, dus valt het onder het
publiek recht.
2
, 3.1 Nationaal recht
3.1.1 Nationaal privaatrecht
Regelt de verhouding tussen de burgers onderling door hun subjectieve rechten vast te leggen.
Het bepaalt:
- Welke subjectieve rechten de burgers toekomen of welke ze kunnen verwerven, vb. eigendomsrecht.
- Hoe ze die subjectieve rechten kunnen verwerven, vb. door een overeenkomst.
- Hoe en bij welke instellingen zij hun subjectieve rechten kunnen laten gelden wanneer die door
medeburgers niet worden gerespecteerd, vb. recht op schadevergoeding.
Dergelijke beschikkingen over subjectieve rechten gebeuren via rechtshandelingen:
Aanvullend Regels die als een soort vangnet gelden wanneer partijen hier onderling niets over
recht hebben afgesproken: partijen mogen er van afwijken in hun contract.
Vb. trouwen: als je zelf niets hebt geregeld dan trouw je via het gemeenschappelijk
stelsel.
Dwingend De overheid beperkt de vrijheid wegens morele, politieke, economische en sociale
recht redenen: de rechtshandelingen van burgers moeten, meestal op straffe van nietigheid,
overeenstemmen met die regels van dwingend recht.
Vb. woninghuur: duurt 9 jaar en je mag er niet van afwijken.
A. Burgerlijk recht
= regelt zowat de meest elementaire verhoudingen tussen de burgers. Iedereen wordt vroeg of laat met een groot
deel van de regels ervan geconfronteerd, vb. statuut van de persoon, huwelijk, erfenissen.
B. Handels- en economisch recht
= het handelsrecht regelt het statuut van de handelaars en commerciële activiteiten: het is geleidelijk aan
geëvolueerd naar het economisch recht. De overheid is immers steeds meer gaan ingrijpen in het economische
leven en dit met als doel hetzij concurrenten, hetzij consumenten te beschermen. Het omvat ook het
ondernemingsrecht en vennootschapsrecht. De meeste procedures worden behandeld in de
ondernemingsrechtbank (eerste aanleg) en de hoven van beroep.
C. Arbeidsrecht
= regelt de verhouding tussen (privé)werkgevers en werknemers, die arbeid presteren in ondergeschikt verband.
Het valt uiteen in:
1) Individueel arbeidsrecht = het geheel van regels die betrekking hebben op een individuele arbeids-
verhouding tussen werkgever en werknemer: het bepaalt de rechten en verplichtingen van beide partijen
aan een arbeidsovereenkomst.
2) Collectief arbeidsrecht = regels die van toepassing zijn op werknemers en werkgevers van een bepaald
bedrijf, in een specifieke sector of nationaal: deze collectieve regels komen tot stand via
onderhandelingen tussen werknemersorganisaties, een of meerdere werkgevers of
werkgeversorganisaties.
D. Privaatrechtelijk procesrecht
= regelt de organisatie en de bevoegdheid van de privaatrechtelijke rechtscolleges en ook het verloop van
privaatrechtelijke procedures.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fctfran. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 83662 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen