COLLEGE 1: INLEIDING: GESCHIEDENIS, MYTHES EN CASUÏSTIEK
CELL
CELL = criminological and experimental legal psychology lab
Visie:
Onderzoek
Onderwijs
Training
Bv. politie leren ondervragen om onterechte veroordelingen tegen te gaan
Zaakonderzoek voor rechtbank, politie, etc
Criminologische psychologie
Onderzoek naar psychologische fenomenen die relevant zijn in de criminologie,
rechtbank, forensische context
Zeer divers
Verdachten, getuigen, en slachtoffers
Professionals (bijv. politie, rechters, advocatuur, etc)
Crimineel gedrag
Verklaringen van getuigen, slachtoffers, en verdachten
De relatie tussen psychologie en criminaliteit heeft verschillende namen
• Criminologische psychologie
• Rechtspsychologie
• Forensische psychologie
Criminologische psychologie kan gezien worden als een verzamelnaam van
verschillende disciplines
Prospectief = nieuwe inzichten en bevindingen
Retrospectief = inzichten en bevindingen gebaseerd op wat er gebeurd is in het verleden
1
Nette Bruyndonckx
,Criminologische psychologie prof Henry Otgaar
Experimenteel onderzoek
Onafhankelijke variabele
= wat je manipuleert
bv. politie die suggestie geeft of niet
Afhankelijke variabele
= wat je meet
bv. prestatie op de line-up
Verschillende designs
o Between- subject design
= verschillen tussen de 2 groepen, de ene groep wordt wel blootgesteld aan
invloed en de andere niet
o Within-subjects design
= iedereen doorloopt dezelfde stappen en wordt al dan niet blootgesteld aan
dezelfde invloeden
Geschiedenis van de criminologische psychologie
Psychologie van verklaringen (Psychology of Testimony)
5e eeuw v.C.
= Griekse Thucydides
= verschillende getuigen verklaren andere dingen over hetzelfde delict door hun
geheugen of beïnvloeding
1889
= Oostenrijkse Hans Gross
= Kriminalpsychologie
= ooggetuigenverklaringen
1900
= Franse Binet
= La Suggestibilité
= DENKEN dat ze het hebben meegemaakt
1901
= Duitse Stern
= drama experiment/reality experiment (staged event)
1902
= Duitse van Listzt
= ook drama experimenten
1908
= Amerikaanse Münsterberg
= On the Witness Stand (belangrijkste werk voor de rechtspsychologie)
1911
= Belgische psycholoog Varendonck
= benoemde de gevaren van suggestie op verklaringen van kinderen
1914
= Van Geuns
= verdedigde in Amsterdam welke factoren (bv. drugs) verklaringen kunnen aantasten
2
Nette Bruyndonckx
,Criminologische psychologie prof Henry Otgaar
1961
= Amerikaanse Hans Toch
= overzichtsboeken
= Legal and Criminal Psychology
1941/1964
= psychiater Cleckley
= psychopathie
1964/1979
= Britse Eysenck
= Crime and Personality
De materiële waarheid: de historische bron van het probleem - LITERATUUR
Overgang van accusatoir strafstelsel naar inquisitoir strafstelsel
= overgang waarbij er naar een strafstelsel gegaan wordt waarin de rechter een actieve
rol speelt
14e à 15e eeuw consequentie overgang = formele waarheid moest plaats maken
voor de materiële waarheid
o Formele waarheid = de waarheid zoals die door strijdende burgerlijke partijen
overeen wordt gekomen
o Materiële waarheid = wat er werkelijk gebeurt is
Stelsel van middelen nodig
o Gewone bewijsmiddelen
Bv. verhoor van getuigen
o Buitengewone bewijsmiddelen
Bv. pijnbank
18e eeuw = buitengewone bewijsmiddelen in diskrediet
o De pijnbank was in veel gevallen een volstrekt ongepast en ongeschikt middel
om de waarheid te achterhalen
valse bekentenissen
MAAR nog steeds probleem van de waarheidsvinding = het vinden van de materiële
waarheid
Eerst decennia 19e eeuw = politiechefs die boeken schreven in FR en DU
o Over soorten misdadigers
o Over de manieren waarop de politie zich teweer moest stellen tegen criminele
praktijken
politiemensen kunnen beschouwd worden als voorlopers van de
wetenschappers
Laatste kwart 19e eeuw = opkomst van de moderne criminologie en criminalistiek
o Italiaanse geneesheer Cesare Lombrose
o Oostenrijkse onderzoeksrechter Hans Gross
3
Nette Bruyndonckx
, Criminologische psychologie prof Henry Otgaar
Waarom een terugblik? - LITERATUUR
3 redenen waarom het van belang is om vertrouwd te zijn met de geschiedenis van de
criminele psychologie
o Het misverstand moet voorkomen worden dat gemakkelijk ontstaat bij het lezen
van de hedendaagse literatuur over waarneming, geheugen en verklaring in
strafrechtelijk verband, deze fenomenen zijn namelijk van vrij recente datum en
in de VS tot ontwikkeling gebracht
o Er mag niet uit het oog verloren worden dat de vroegere Duitse criminele
psychologie (via vertaling) ook veel invloed gehad heeft in Europa buiten DU
Hans Gross = sterke invloed omtrent de opsporing en vervolging van
misdadigers
o Psychologie is nog altijd nuttig voor goed begrip van wetenschappelijke
inzichten en praktische vraagstukken
Cesare Lombrose en Hans Gross: Uitvinders van de criminele psychologie - LITERATUUR
Cesare Lombroso
Geboren misdadiger
= Atavistisch menstype
o Fysieke ongevoeligheid, hoge pijngrens
o Morele ongevoeligheid, komt tot uitdrukking in groot gebrek aan mededogen
5 soorten misdadigers
1. Geboren misdadigers
2. Gewoontemisdadigers
3. Passionele misdadigers
4. Geestesgestoorde misdadigers
5. Gelegenheidsmisdadigers
Grote invloed op
1. De herdefinitie van de strafrechtelijke verantwoordelijkheid
2. De hervorming van de straftoemeting en het gevangeniswezen
3. De ontwikkeling van de reclassering
Hans Gross
Grote invloed op opsporing en vervolging
Grondlegger van de criminalistiek
Zijn werk
o Verschillende vormen van misdaad
o De sporen die misdadigers achterlaten op de plaats delict
o Het gebruik van (vuur)wapens en geheimtaal,…
o Verhoor van verdachten en getuigen
2 soorten getuigen
A. Getuigen die de waarheid willen spreken
Rekening houden met …
4
Nette Bruyndonckx
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nettebruyndonckx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.