Samenvatting
Samenvatting stad en diversiteit
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Volledige en nauwkeurige samenvatting voor het vak Stad en Diversiteit (cursus + PPT + notities)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 50 pagina's
Voorbeeld 4 van de 50 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
lOMoAR cPSD| 11330310Verstedelijking, migratie en de vele dimensies van
diversiteit
Migratie als oorzaak van verstedelijking en stedelijke diversiteit
Historisch verband tussen verstedelijking, migratie en diversiteit
• Verstedelijking in Europa neemt stelselmatig toe vanaf ca. jaar 1000
• Relatief weinig mensen in steden voor ca. 1800, maar steden wel zeer divers (een derde tot de helft
van de inwoners elders geboren)
• Urbanisering enkel mogelijk dankzij permanente migratie van platteland naar stad
o urban graveyard effect= het idee dat (post-)middeleeuwse steden een sterfteoverschot
hadden en zij slechts in leven konden blijven door de toestroom van migranten
• ‘Nettomigratie’ slechts fractie van reële mobiliteit (belang van permanente uitstroom)
Oorzaken migratie naar de premoderne stad
• Push-factoren= factoren waardoor mensen een gebied willen verlaten
• Pull-factoren= factoren die verklaren waarom je naar een bepaalde plaats trekt
• Migratie gedreven door pushfactoren op het platteland
o Oorlogen, gebrek aan grond en kansen, …
o Proletarisering
▪ Alleen nog overleven door verkopen van eigen arbeid (bv. schoenmaker heeft eigen
bedrijf = niet geproletariseerd
▪ Veel mensen hebben geen eigen grond, bedrijf... ze gaan in loondienst (=
proletarisering)
▪ Voorbeeld: geproletariseerde landbouwers op platteland --> moeten naar stad
trekken of geen werk
• Vraag naar arbeid, kennis en kapitaal in de stad
o Ongeschoolde arbeid, dienstpersoneel, …
o Handelaars, geschoolde ambachtslui, …
• Specifieke instellingen en diensten in de stad
o Universiteiten, academies, …
o Armenhuizen, godshuizen, …
Kenmerken migratie in de pre-industriële periode
• Verband tussen aantallen en afstand
o Heel vaak te voet, per kar... → een grote afstand was niet vanzelfsprekend, enkel voor elite
of rijken
o Belang van lokaal ‘demografisch basin’ → op paar dagen bereikbaar
o Belang van netwerken en informatie
• Omgekeerd verband tussen afstand en sociale status
o Migratie van platteland naar stad vaak ongeschoolde arbeiders of dienstmeiden= verticale
migratie
o Lange afstandsmigratie van handelaars en hooggeschoolden (ook vaklui), tussen steden =
horizontale migratie
• Veel niet permanente migratie
o Circulaire (bv. dienstmeid) en seizoensgebonden migratie
o Landlopers en ‘vagebonden’
• Grenzen deden er nauwelijks toe (behalve stedelijke)
o Poorten, grachten, omwallingen…
, lOMoAR cPSD| 11330310
Industrialisering en urbanisering in de 19de eeuw
• Trek naar steden (ondanks verdwijnen urban graveyard effect)
o Industrialisering in steden + verarming in plattelands streken --> trekken naar steden
• Nieuwe steden (voor het eerst sinds Middeleeuwen)
o Voorbeelden: Charleroi, Verviers… werden belangrijke industriesteden
• Meer nood aan permanente migratie door industrialisering
• Democratisering’ lange afstandsmigratie
o Meer mensen gaan langere afstanden afleggen omdat:
▪ de migratie meer permanent is dus investeren in langere tocht is mogelijk
▪ goedkoper en sneller om te reizen
Oorzaken van negentiende-eeuwse versnelling en transformatie
• Demografische groei en stijgende productiviteit landbouw
• Economische problemen en verarming platteland
• Nood aan permanente arbeid in de stad (vaak ook ongeschoold)
• Technologische ontwikkelingen (in industrie en transport nl. treinen en scheepvaart)
Migratie in Europa, 20ste eeuw
• De nieuwe wereld als ‘uitlaatklep’ vanaf mid-19de eeuw (voor verarmde boeren, Joden, …)
o Emigratie uit Europa belangrijk: mensen vertrekken naar elders (andere landen)
• Stagnatie in interbellum door
o afname fertiliteit en verdwijnen dynamiek op het platteland (veel minder bevolkt)
o meer werkzekerheid, waardoor minder heen-en-weer migratie tussen stad en platteland
• Nieuwe fase urbanisering en industrialisering na WOII
o Door ‘interne’ migratie of regionale migratie
o Komst van de ‘gastarbeiders’ (combinatie van push- en pullfactoren + politieke interventie)
▪ Vooral in metaalindustrie en mijnen
Nood aan gastarbeiders
Pullfactoren:
• Uitdunning Europese bevolking door wereldoorlogen
• Spectaculaire economische groei na WO2
• Dalende geboortecijfer in Europa + kortere arbeidstijden
Pushfactoren
• Hoge fertiliteit
• Werkloosheid
• Lage inkomens
Desurbanisering vanaf jaren 1970
• Economische crisissen en deindustrialisering vanaf 1973
o Migratie stop: louter economische migratie niet meer mogelijk
o Andere redenen voor migratie mogen wel (bv. gezinshereniging)
• Stadsvlucht uit postindustriële stad
o urban sprawl= de verspreiding van stedelijke ontwikkelingen op (platte)land in de buurt
van de stad
o suburbanisering
• Politieke stimulansen (wegennet, subsidiëren bouwen buiten de stad)
• Laatste decennia:
o Shift naar kenniseconomie en creatieve industrie
o Naar een duale stad (met sociale en geografische segregatie)
, lOMoAR cPSD| 11330310
Vormen en types van migratie, diversiteit en integratie, inclusief oorzaken
Diversiteit types van migratie
• Permanent versus tijdelijk (seizoensarbeid, circulaire migratie, levenscyclus-migratie, …)
• Gedwongen migratie (bv. slavernij)
• Subsistentiemigratie= om in basisbehoeften te voorzien
• Carrièremigratie
• Vluchteling- en asielmigratie, …
• Kettingmigratie (of volgmigratie)= emigratievorm waarbij familie en kennissen van al eerder
geëmigreerde ook besluiten om te verhuizen
Oorzaken van migratie
• ‘Push en pull’-factoren (demografisch, economisch, maar ook cultureel en politiek)
• Politieke stimulansen en beperkingen
• Netwerken, organisaties en informatiestromen (cf. kettingmigratie)
Verband tussen oorzaak migratie en demografische kenmerken migranten
• Alleenstaande vs. gezinnen
• Mannen vs. vrouwen
• Leeftijd
Patronen
• Hangt af van push- én pullfactoren
• Meeste migratie gebeurt tijdens adolescentie, rond de huwelijksleeftijd of bij overlijden van de
man/vrouw
• Kinderen en volwassen getrouwden verhuizen relatief minder vaak
Structurele verbanden tussen migratie en diversiteit
• Democratisering lange-afstandsmigratie zorgt voor grotere culturele diversiteit in steden
• Cosmopolitische elites mobieler dan migranten met grotere sociaal-economische kwetsbaarheid
o Hoog-opgeleide, rijken... → gaan makkelijker komen maar ook makkelijker vertrekken om
ergens anders naartoe te gaan
• Reproductiekosten worden afgeschoven op
o het platteland (tot en met de negentiende eeuw)
o niet-Europese regio’s (tot op vandaag)
Effect van profiel op integratie
• Grotere nood aan integratie voor sociaal-economisch meer kwetsbare migranten
• Hoe sterker push-factoren, hoe minder migratie afgestemd op lokale context
• Sociaal kwetsbaren migranten vaker in plaatsen met minder vraag naar hun profiel door
o minder goede informatie
o nood aan lokaal netwerk (kettingmigratie)
• Verklaring ‘ethnic neighbourhoods’ en ‘transplanted networks’= clusters van mensen met
dezelfde migratie-achtergrond
, lOMoAR cPSD| 11330310
Intersectionaliteit en de diversiteit van diversiteit en integratie
Vormen van diversiteit
• Demografische kenmerken
o Leeftijd
o Gender
o Burgerlijke stand en gezinssituatie
• Sociaal-economische kenmerken
o Inkomen en bezit
o Vaardigheden en diploma’s
o Sociaal kapitaal
• Culturele kenmerken en levensbeschouwing
o Culturele achtergrond
o Religieuze achtergrond
o Overtuigingen en meningen
Vormen van integratie
• Structurele integratie
o Arbeidsmarkt en economische orde
o Woonmarkt
o Huwelijksmarkt
• Culturele integratie
o Taalverwerving
o Waarden en normen, religie, …
o Deelname aan sociale activiteiten
o Identificatie met de stad
Intersectionaliteit als benadering voor ongelijkheid
• Intersectionaliteit= samenhang tussen sociaal-economische, etnisch-culturele en gender-
gerelateerde componenten
• Belang van meerdere factoren (die elkaar kunnen versterken)
• Discriminatie (en privilege) door combinatie van factoren
o Sociaaleconomische
o Etnisch-cultureel (en religieus)
o Gender
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jeliencornelis. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53920 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen