Samenvatting
Samenvatting stadsgeografie
- Instelling
- Thomas More Hogeschool (tmhs)
Volledige en nauwkeurige samenvatting (cursus + PPT + notities)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 37 pagina's
Voorbeeld 4 van de 37 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
StadsgeografieDe evolutie van de stedelijke ruimte
Site
Site= de oorspronkelijke vestigingsplaats
• Vaak een marktplein, burcht, haven, abdij
• Was vaak de verdedigings – en
verkeersmogelijkheden voor de beginnende stad
Voorbeelden van pre-stedelijke burchten en versterkingen:
- Antwerpen
- Brussel
- Turnhout
- Leuven
De Leuvens hertogelijke
burcht op het Dijle-eiland
Situatie
Situatie= gunstige liggen ten opzichte van de ruime omgeving
• Noodzakelijk voor de verder ontwikkeling van stad
• Gunstige situaties in middeleeuwen:
o Grote rivieren
o Overslagplaatsen van waterwegen
o Ligging op contactpunt tussen verschillende
streken
• Brussel & Leuven gunstig gelegen bij bevaarbare Zenne
en Dijle + contactpunt tussen verschillende geografische
streken
Leuven aan de Dijle
• Situatie van stad is geen vastliggend gegeven: door politieke, economische ingrepen
of nieuwe verkeerstechnische ingrepen kunnen steden een stimuli krijgen of net niet
o Voorbeelden: invloed van verplaatsing hertogelijke residentie van Leuven naar
Brussel, gevolgen van afscheiding van Frans-Vlaanderen op Rijsel en Kortrijk,
rol van aanleg van spoorwegen voor Zottegem of Dendermonde…
Voorbeelden van positieve en negatieve evoluties
• Tongeren: tijdens Romeinse tijd belangrijke functie
• Damme: gelegen aan het Zwin
o Het Zwin ontstaan door water dat landinwaarts kwam → transport mogelijk
tussen België en Engeland
o Met verzanding van het Zwin geraken schepen er niet meer
,Evolutie van de West-Europese stad
Foto 1: pre-industriële fase:
- Ontwikkeling van steden van de middeleeuwen tot de 19de eeuw
- Inwonersaantal van steden laag
- Stadsbewoners waren vaak ambachtslui, handelaars en bestuurders
- Morfologisch: stadswallen, kerk, radiaal-concentrisch stadpatroon, paard en kar,
roeiboten…
- Bos, grote uitgestrekte landbouwgebieden
- Beperkt handel- en dienstenzone
- Dierlijke trekkracht: paard en kar, traag en inefficiënt
- Productie en transport van voldoende voedseloverschotten naar de niet-agrarische
stadsbewoners = agrarische maatschappij
- Stadsbewoners, vooral ambachtslui, handelaars en bestuurders, groeperen zich in
wijken of straten = pre-industriële stad
Foto 2: industriële fase
- Industriële revolutie begin van 19de eeuw belangrijk mijlpaal in ontwikkeling van
steden
- Bevolkingsexplosie: door de grote vraag aan arbeidskrachten voor industrie verlieten
veel mensen het platteland en vestigden zich in de stad
- Morfologisch: spoorwegen, kanalen, fabrieken, meer woningen…
- Bos en landbouwgebied daalt. Industrie komt op. Handel- en dienstenzone breidt uit.
- Industriële revolutie:
o industrie op basis van steenkool (= energiebron) = technologische
ontwikkeling
o Productiviteitsverbetering in de landbouw (kunstmeststoffen)
o Transportverbeteringen (stoom- en stoomschip, tram, …)
- Grote vraag naar arbeidskrachten in de nieuwe fabrieken = industriële
maatschappij
- Hoge verstedelijkingsgraad= het aandeel van de bevolking dat in steden woont
- Stedelijk proletariaat = verstrengeling tussen sterk vervuilende fabrieken met
uniforme arbeidershuisvesting = industriële stad
,Foto 3: postindustriële fase
- Morfologisch: ringweg, industrieterreinen, recreatiezones, lintbebouwing…
- Bos en landbouwgebied daalt. Industrieterreinen i.f.v. bereikbaarheid gelegen aan
invalswegen. Handel-, diensten- en recreatiezones breiden uit.
- Technologie op basis van olie en elektriciteit
o Automatisatie in de landbouw (computersturing)
o Transportverbeteringen (TGV, vliegtuig, zeeschepen, metro, …)
o Telecommunicatie
- Tertiaire sector verdringt industrie als stuwende economische activiteit = tertiaire
maatschappij
- Verstedelijkt platteland = resultaat van suburbanisatie, emigratie naar de rand
= postindustriële stad
Industriële fase: een steeg = een straat die niet op een
officieel stadsplan staat, slechte woonomstandigheden
van arbeiders bij de industrie, huizen allemaal hetzelfde
(bovenste gedeelte witten en onderste gedeelte met
zwarte pek insmeren → omwille van hygiënische
omstandigheden → vuil zie je niet zo snel)
Voorbeeld van straat: Vlaaikensgang Antwerpen
Postindustriële fase:
ring van Antwerpen: tijdens postindustriële fase had
elke stad een ringweg, autogebruik en olie
Industriële fase: huizen liggen vlakbij de fabrieken
(leidingen van de fabriek), huizen staan aan spoorweg,
wonen rond staalfabrieken
, Voorbeelden evolutie West-Europese steden
Kaart 1: industriële fase: spoorwegen
Kaart 2: pre-industriële fase: stadsomwelling, buiten de omwalling landbouw, zeilboten,
radiaal-concentrisch stratenpatroon, paar en kar)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jeliencornelis. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,26. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen