Ethiek
Inleiding
Beginsel van ethiek: gaat uit van intenties.
Voorbeeld: robinhood
stal van de rijden en gaf het aan de arme.
Werd er schade aangericht?
Gevolgenethiek: vooral kijken naar de gevolgen
Welke gevolgen bracht het met zich mee?
Tussen hamer en aambeeld
De zorgsector: bevindt zich op het snijpunt van de samenleving, organisaties en het individu.
- samenleving: macro: legt druk op ideaal, geld, publiek,…
- organisatie (meso): druk leggen op ideologie, huisreglement,…
- individu (micro): staat voor ideaal, zelfbeeld, hulpvraag,…
In de zorg wordt er normatief gewerkt. Dit wil zeggen dat er geen objectief correcte (emoties moeten
meespelen) manier is van handelen. Reflectie is belangrijk, men gaat het buikgevoel volgen.
het is van belang dat we moreel juist handelen en morele knopen gaan doorhakken.
Werken in de zorg is geënt op feiten, normen en waarden.
Waarden en normen
• Waarde: betekenis of het belang waarmee iemand een handeling duidt als goed of
nastrevenswaardig
• Norm: algemene richtlijn voor het handelen
Morele intuïtie
• Spontaan aanvoelen van normen en waarden
Ethische reflectie
• Proces van verhelderen en verdiepen
Uitgangspunten
1. Zorgrelatie: er is een gelijkwaardig handelen aanwezig, ze zijn structureel en asymmetrisch.
2. Ethisch perspectief: handelen tussen persoonlijke visie en professionele visie. Er vindt een
dynamiek plaats en een dialoog. Er wordt gebruik gemaakt van de morele keuze.
,Grondwaarden van de zorg
Grondwaarden in de casus zoeken en welke we gebruiken.
- Geinformeerde toestemming= kiezen voor de minst ingrijpende oplossing. Voldoende
informatie geven of opties geven. (denkoefening 1)
Zorgverlening en beschermwaardigheid
- Zorgverlening: weldoen
o Kwaliteit en kwantiteit
o Continuïteit
o Probleem van paternalisme
- Beschermwaardigheid: niet-schaden
o Bescherming van waardigheid
o Onschendbaarheid van de persoon
o Voorkomen, behandelen en genezen
Autonomie en privacy
- Autonomie, is er keuzebekwaamheid?
heb ik het recht om informatie geheim te houden/ ben ik verplicht om deze informatie te
delen.
als er iets gebeurt wie is er verantwoordelijk?
o Waarom zit hij in de gevangenis?
o Waarom wil hij dit doen?
- Privacy, beroepsgeheim: wat mag je wel of niet zeggen?
een beslissing heeft altijd gevolgen.
Lichamelijk, geestelijk ( wie laat ik toe? Wat zegt mijn buikgevoel?)
Participatie, levenskwaliteit en rechtvaardigheid
- Participatie: deelnamen aan maatschappelijk leven.
integratie = ik doe moeite
inclusie = jullie doen de moeite
- Levenskwaliteit: dagelijks functioneren
op fysiek, psychisch en sociaal vlak.
vb. ik vind dat mijn leven zoals ik het nu leef het waard is om te leven.
- Rechtvaardigheid: (her)verdeling van de welvaart
verdeling van de schaarse middelen (zoals geld)
Er bestaat geen juist/ fout antwoord. De argumenten bepalen of het juist of fout is.
Vertrouwen en solidariteit
- Vertrouwen: geloof in andere
nabijheid en respect voor andere.
nagaan of iets waar is bewijs vragen/ zoeken
, - Solidariteit: besef van verbondenheid
algemeen welzijn boven persoonlijk welzijn. Testcase: zorg voor de meest kwetsbaren.
Spanningsveld tussen grondwaarden:
Zorgverlening VS autonomie
= belangrijkste spanningsveld in de zorg. Paternalistisch VS uitvoerder van wensen.
Levenskwaliteit en beschermwaardigheid
= vooral in een problematiek levenseinde. Euthanasie- therapeutische hardnekkigheid.
Privacy en participatie
= een persoonlijke en een publieke levenssfeer.
Verbindende grondwaarden
Grondwaarden die een brug bouwen tussen autonomie en zorgverlening:
vertrouwen (niveau naastbetrokkenen) en rechtvaardigheid (maatschappelijk niveau)
1 grondwaarde is verbindend tussen alle andere grondwaarden:
solidariteit: relatie binnen zorgcontext en tussen maatschappij en zorgcontext.
Ethisch handelen: grondwaarden
Afweging grondwaarden: houdt altijd een morele keuze in
• Er is geen “juist” antwoord
• Kiezen is verliezen
• Belang van argumentatie
Bemoeizorg: stappen in de zorgverlening
Grondwaarden: autonomie en beschermwaardigheid
Bemoeizorg: spanningsveld tussen de eigen en de plaatsvervangende verantwoordelijkheid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper decorteinne. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.