Anatomie en fysiologie, met MyLab NL toegangscode 6e editie
Deze geneeskunde samenvatting bevat alle literatuur die behandeld en wordt in les 2.5 van kwartiel 2.
De literatuur is afkomstig van:
Martini F.H. & Bartholomew E.F. (2015) Het endocriene stelsel. In Anatomie en fysiologie: een inleiding. Paragraaf 10.1, 10.2 (paragraaf 10.2.1 en 10.2.3 niet), 10....
Parairaaf 10.1
Om homeostase te handhaven is communicate nodii van elke cel in het lichaam met zijn buurcellen
en met cellen en weefsels verder wei in het lichaam. Het irootste deel van deze communicate vindt
plaats d.m.v. chemische siinaalstofen. Elke levende cel ‘praat’ voortdurend met zijn buurcellen door
chemische stofen aan de extracellulaire vloeistofen af te ieven.
Deze chemische stofen vertellen de vel op elke willekeurii moment wat de buurcellen aan het doen
zijn en het resultaat is dat de functes van weefsels op plaatselijk niveau iecoördineerd.
De communicate tussen cellen over irotere afstanden wordt door het endocriene stelsel en het
zenuwstelsel iecoördineerd. De werkini van het zenuwstelsel is met die van het telefoonsysteem te
verielijken, waarbij specifeke ‘berichten’ van de ene plaats naar de andere in het lichaam worden
overiebracht. De bron is en de bestemmini zijn heel specifek en het efect is van korte duur. Tijdens
een crisis is deze vorm van communicate ideaal: als iemand het ievaar loopt door een aankomende
bus te worden overreden, kan het zenuwstelsel de reacte coördineren en ervoor zorien dat de
betrokkene op tjd weisprinit.
Voor veel levensprocessen is echter een laniduriie communicate tussen cellen nodii. Dit type
reiulerini wordt verzorid door het endocriene stelsel dat iebruikmaakt van chemische stofen
siinaalstofen, zoienoemde hormonen, om informate en instructes tussen cellen onderlini door te
ieven. Bij deze vorm van communicate zijn hormonen te verielijken met ieadresseerde brieven
werkt het bloedvatenstelsel als postbode. Elk hormoon dat aan het bloed wordt afieieven en door
het bloed wordt vervoerd, heef specifeke doelcellen die op het hormoon reaieren. Deze doelcellen
bevaten de receptoren die nodii zijn om de hormonale berichten te binden en te ‘lezen’ wanneer ze
aankomen
In feite lijken hormonen echter meer op ieadresseerde reclame: vellen in het hele lichaam worden
eraan blootiesteld, onieacht of ze de noodzakelijke receptoren hebben. Op elke willekeurii moment
kan elke afzonderlijke cel slechts op enkele van de aanweziie hormonen reaieren. De andere
hormonen worden ieneieerd, omdat de vellen de receptoren missen die nodii zijn om de
boodschappen van deze hormonen te lezen.
Omdat doelcellen zich overal in het lichaam kunnen bevinden, kan de stofwisselini van verschillende
weefsels en orianen teielijkertjd door één enkele hormoon worden iewijziid. Het duurt soms eniie
tjd voordat de efecten beiinnen, maar vaak iaan ze daienlani door. Doordat hormonen een
lanidurii efecten beiinnen, maar vaak iaan ze daienlani door. Doordat hormonen een lanidurii
efect hebben, zijn hormonen van nut bij het coördineren van de actviteit van cellen, weefsels en
orianen iedurende laniere tjd, hormonen in het bloed houden bijv. het wateriehalte van het
lichaam en de concentrates van mineralen en orianische voedinisstofen binnen normale irenzen,
24 uur per dai, iedurende het iehele leven.
Terwijl het efect van een bepaald hormoon noi voortduurt kan een cel additonele instructes van
andere hormonen ontvanien. Het resultaat is een verdere modifcate van de celactviteit. eleidelijk
veranderinien van de hoeveelheid en de aard van de hormonen in de lichaamsvloeistofen kunnen
leiden tot complexe veranderinien van de structuur van het lichaam en de fysioloiische vermoiens.
, Voorbeelden zijn de processen van de embryoloiische en foetale ontwikkelini en van de iroei en de
puberteit.
Als we het vanuit een breed perspectef bekijken, lijken de verschillen tussen het zenuw- en het
endocriene stelsel vrij duidelijk. In feite is dit irote verschil in orianisate en functe de basis om deze
twee als afzonderlijke stelsels te behandelen. Toch is de werkini van beide systemen verielijkbaar
als ze in de detail worden bestudeerd:
- De werkini van beide systemen berust op de afiife van chemische stofen die zich binden
aan specifeke receptoren op doelcellen
- Beide stelsels hebben verschillende chemische siinaalstofen iemeenschappelijk;
noradrenaline en adrenaline worden bijv. hormonen ienoemd als ze aan het bloed worden
afieieven, en neurotransmiters als ze bij een synaps worden afieieven.
- Beide stelsels worden voornamelijk via neiateve teruikoppelini iereiuleerd
- Beide stelsel coördineren en reiuleren de actviteit van andere cellen, weefsels, orianen en
stelsels en handhaven de homeostase.
Parairaaf 10.2
Het endocriene stelsel omvat alle endocriene vellen en weefsels van het lichaam.
Endocriene cellen zijn de cellen die klierproducten aan de extracellulaire vloeistof afieven.
Dit onderscheidt deze cellen van exocriene cellen, die het klierproduct op een epitheeloppervlak
afieven. Sommiie chemische stofen die door endocriene cellen worden afieieven, zijn alleen van
invloed op buurcellen, zoals het ieval is bij cyokinen (of weefselhormonen) waaronder
prostaglandinen. Andere hormonen zijn van invloed op cellen in het iehele lichaam. We defniiren
hormonen als chemische siinaalstofen die in het ene weefsel worden afieieven en door de
bloedstroom naar doelcellen in andere weefsels worden vervoerd.
Voor enkele hormonen, zoals de hypofyse, is de afiife van hormonen de belanirijkste functe.
Andere, zoals de pancreas, hebben naast een endocriene functe noi vele andere functes.
De werkinismechanismen van hormonen
De bouw en functe van cellen worden volledii door eiwiten bepaald. Structurele eiwiten bepalen
de aliemene vorm en de inwendiie structuur van cellen en enzymen reielen de celstofwisselini.
Hormonen wijziien het functoneren van cellen, doordat ze de identteit, actiiteit, plaats of
hoeieelheid van belanirijkste enzymen en structurele eiwiten in verschillende doelcellen wijziien.
De ievoeliiheid van een doelcel voor een bepaald hormoon is de aan of afweziiheid van een
specifeke receptoren op de doelcel voor dat hormoon. De mechanismen van de hormoonwerkini
zijn afankelijk van de vraai of de hormoonreceptoren zich op de plasmembraan of binnen de cel
bevinden.
Een hormoon kan alleen invloed op een doelcel uitoefenen als deze cel receptoren heef waaraan
het hormoon zich kan binden, waardoor een veranderini van de actviteiten van de cel wordt
veroorzaakt. Het hormoon in deze tekenini heef invloed op skeletspierweefsel maar niet op
zenuwweefsel, doordat alleen het spierweefsel de juiste receptoren heef.
Hormoonwerking op de plasmamembraan
De receptoren voor adrenaline, noradrenaline, peptdehormonen en eicosanoïden bevinden zich in
de celmembranen van hun doelcellen. Doordat adrenaline, noradrenaline en de peptdehormonen
niet in vet oplossen, kunnen ze niet door de plasmamembraan difunderen; deze hormonen binden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper myrthespenkelink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
