Hoorcolleges
Groei: https://video.han.nl/P2G/Player/Player.aspx?id=cgDgFe
Neurobiologische ontwikkeling: https://video.han.nl/P2G/Player/Player.aspx?id=d4ECTL
Conceptie/embryonale ontwikkeling: https://video.han.nl/P2G/Player/Player.aspx?id=dPP7of
De geboorte: https://video.han.nl/P2G/Player/Player.aspx?id=dvlf53
Van baby tot peuter: https://video.han.nl/P2G/Player/Player.aspx?id=bzCZ1B
Adolescentie/puberteit (12-20 jaar): https://video.han.nl/P2G/Player/Player.aspx?id=fNpHx
Amputatie: https://video.han.nl/P2G/Player/Player.aspx?id=pDVf5
Diabetes Mellitus: https://video.han.nl/P2G/Player/Player.aspx?id=zQjB5
Nierinsufficiëntie en nierfalen: https://video.han.nl/P2G/Player/Player.aspx?id=b9olmB
Darmcarcinoom en stoma: https://video.han.nl/P2G/Player/Player.aspx?id=db4Fd
Pathofysiologie darmen: https://video.han.nl/P2G/Player/Player.aspx?id=eFQcgd
Reumatische aandoeningen: https://video.han.nl/P2G/Player/Player.aspx?id=cKpiW
,Anatomie en fysiologie
Hoofdstuk 15 (.1)
Geslachtskenmerken
Er zijn dus twee geslachten (seksen) te onderscheiden, met geslachtskenmerken.
De primaire geslachtskenmerken zijn al vanaf de geboorte aanwezig.
Meisje:
- Vulva.
- Ovaria (eierstokken).
- Tubae uterinae (eileiders).
- Uterus (baarmoeder).
- Vagina.
Jongen:
- Penis.
- Testes (zaadballen).
- Epididymes (bijballen).
- Ducti deferentes (zaadleiders).
- Prostaat.
De secundaire geslachtskenmerken zijn typerende sekseverschillen die in de ontwikkelen
onder invloed van geslachtshormonen, vanaf het begin van de puberteit.
Vrouw:
- Volgroeide ovaria, uterus, vagina en vulva.
- Menstruele cyclus.
- Mammae (borsten).
- Beharing onder de oksels en in de schaamstreek.
- Verbreding van het bekken.
- Toename van onderhuids vet op bepaalde plaatsen.
Man:
- Volgroeide testes en penis.
- Stemverlaging.
- Beharing onder de oksels, schaamstreek, gezicht, borst en ledematen.
- Grotere bot- en spierontwikkeling.
-
De vrouwelijke en mannelijke genitalia (geslachtsorganen) liggen inwendig en uitwendig, de
genitalia externa en de genitalia interna.
Hoofdstuk 15 (.2)
Schaamlippen
De labia majora (grote schaamlippen) zijn behaarde, dikke huidplooien, die in verhouding
veel vetweefsel, zweet-, geur- en talgklieren bevatten. Een elke kant bevindt zich de
bartholinklier die bij seksuele prikkeling slijm afscheidt. De schaamlippen gaan over in het
perineum (bilnaad), een taaie huidplooi. De mons veneris (venusheuvel) is een behaarde
verdikking aan de voorkant van de schaamlippen.
De labia minora (kleine schaamlippen) zijn dunne, onbehaarde huidplooien, zonder
onderhuids vetweefsel. Ze sluiten het vestibulum vaginae (voorhof) af, waarin de urethra
en de vagina uitmonden. In de plooien en bij de kittelaar kan zich smegma ophopen, een
witte substantie van afgestorven huidcellen en talg. Het voorhof is bij vrouwen die nog
maagd zijn, afgesloten door het hymen (maagdenvlies), een slijmvliesplooi. De top van de
1
,clitorus (kittelaar) bevindt zich waar de kleine schaamlippen aansluiten. Dit zijn twee
zwellichamen, die eindigen in een verdikking (glans clitoridis) bedekt door een stukje huid
(preputium clitoridis).
Eierstokken en eileiders
De ovaria (eierstokken) liggen tegen de rand van de kleine bekken, onder de bekkeningang.
Ze produceren vrouwelijke geslachtscellen en vrouwelijke geslachtshormonen en worden de
vrouwelijke gonaden (geslachtsklieren) genoemd. Het begin van de eileider stulpt als een
trechter (infundibulum tubae uterinae) over de bovenkant van het ovarium heen, dat een
bobbelig uiterlijk. Eromheen zit het cortex ovarii, met veel eifollikels in verschillende
rijpingsstadia. Een eifollikel bestaat uit een nog onrijpe eicel en wordt omgeven door
follikelcellen, die de eicel voeden en beschermen. De rijpe eifollikel barst open en stoot de
eicel uit, de ovulatie. De follikelcellen produceren oestrogeen, onder invloed van het
follikelstimulerend hormoon (FSH) uit de adenohypofyse, wat de secundaire
geslachtskenmerken van de vrouw bevordert en handhaaft.
De rijpe follikel is nu de graaffollikel, die na de ovulatie onder invloed van LH verandert van
uiterlijk en functie. De follikelcellen worden er meer en groter en de eifollikel verandert in het
corpus luteum, een kleine hormoonklier die oestrogeen en progesteron produceert, dat
een rol speelt bij de instandhouding van de zwangerschap.
De tubae uterinae (eileiders) liggen in het bovenste deel van het ligamentum latum uteri
(brede baarmoederwand). De eileider heeft een open verbinding tussen het uitwendige
milieu en de buikholte. Fimbriae zijn franjeachtige uitstulpingen in het infundibulum en
verhinderen dat de eicel in de buikholte terechtkomt. In het nauwe lumen van de eileider zit
vocht, dat afkomstig is van de kliercellen of uit de buikholte. De trilharen en peristaltiek in de
eileider zorgen voor een vloeistofstroming in de richting van het uterus, die de eicel langs de
lengteplooien meeneemt.
2
, Baarmoeder en vagina
De uterus (baarmoeder) sluit op de eileiders aan en het brede koepelvormige deel heet het
fundus uteri. Daaronder zit het corpus uteri (baarmoederlichaam), met naar onderen toe
de cervix (baarmoederhals), met het cervixkanaal, dat uitsteekt in de vagina met het
portio. De cavum uteri (baarmoederholte) zit tussen de corpus en de fundus. De opening
van de cervix naar de vagina heet het ostium uteri (baarmoedermond). De uterus wordt op
zijn plaats gehouden door de ligamentum teres uteri (ronde baarmoederband) en latum.
De uterus ligt bij een lege blaas voorovergebogen over de blaas heen, anteflexie.
De baarmoederwand bestaat uit het endometrium (baarmoederslijmvlies), het
myometrium (spierwand) en het perimetrium.
Vagina
De vagina is het kanaal dat de verbinding is tussen de uterus en buitenwereld, het is het
vrouwelijk paringsorgaan en een deel van het baringskanaal. De wand van de vagina
bestaat uit een slijmvlieslaag, een gladde spierlaag en een laag elastisch bindweefsel en is
erg elastisch en rekbaar. In de vagina leven döderleinbacillen, die glucose omzetten in
melkzuur, waardoor het milieu in de vagina licht zuur is. Hierdoor is de vrouw beschermd
tegen infecties.
Hoofdstuk 15 (.3)
Penis
De penis is het mannelijke paringsorgaan en zorgt voor de urinelozing. Het deel onder
symfyse heet de radix penis (wortel), het vrij hangende deel is het corpus penis
(penisschacht). De penis bevat drie zwellichamen. De corpus spongiosum penis is het
dunst, waarin de cowperklieren zitten, die tijdens de paring slijm produceren. De andere
twee zijn de corpora cavernosa penis, gescheiden door het septum penis. De arteriën
lopen in de lengterichting door de zwellichamen.
De top van de penis wordt gevormd door een verdikking, de glans penis, die veel sensoren
bevat. De loshangende omslagplooi is het preputium penis. Er wordt een wittige smegma
gevormd, dat bestaat uit afgestorven huidcellen, prostaatvocht en kliervocht.
Bij seksuele prikkeling wordt de arteriële bloedtoevoer naar de zwellichamen sterk verhoogd
en de venen vernauwd. De bindweefselmantels worden strak gespannen. Uiteindelijk komt
de penis in erectie, vooral door de corpora cavernosa en het corpus spongiosum blijft
zachter, waardoor de urethra niet volledig dichtgedrukt wordt.
Zaadballen en bijballen
De testes (zaadballen) zijn de gonaden van de man en maken zaadcellen en een mannelijk
hormoon. Ze liggen in het scrotum (balzak), dit heeft te maken met de optimale temperatuur
voor de zaadcelontwikkeling. De testis is met de buikholte verbonden door middel van de
funiculus spermaticus (zaadstreng), die de zaadleider, zenuwen en begeleidende vaten
bevat. De linkertestis hangt meestal iets lager dan de rechtertestis. De m. cremaster ligt
rond de zaadstreng en de wand van het scrotum, dat ontspant wanneer de temperatuur
oploopt. Bij dalende temperatuur trekt de m. cremaster samen.
Bindweefselschotten verdelen de testis in 200 tot 300 lobjes, waarin enkele gekronkelde
zaadbuisjes bevinden, waarin de spermatozoa (zaadcellen) worden gevormd. Tussen de
zaadbuisjes liggen de leydigcellen (interstitiële cellen), die testosteron produceren.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Irsa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.