Taal (Taalverwerving, Semantiek, Pragmatiek, Morfologie, Sociolinguistiek) Samenvatting Nederlands 4vwo
4 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Nederlands
Niveau
VWO / Gymnasium
Taal Samenvatting Nederlands 4 VWO! In dit document worden de hoofdcategorieën: Taalverwerving, Semantiek, Pragmatiek, Morfologie en Sociolinguistiek en de subcategorieën: Taalstoornissen, Afasie en Woordenboeken behandelt. Haal gemakkelijk een 9+ met dit geweldige document!
Dieren kunnen met elkaar communiceren, maar alleen de mens beschikt over taalvermogen.
Sommige bijen kunnen aan elkaar duidelijk maken waar de nectar zich bevindt. Dit is dus
GEEN uniek aspect van de menselijke taal. Wel gaat het bij bijen alleen over nectar en
kunnen wij het over alles hebben.
Wel is de menselijke taal arbitrair. Dat betekent een soort willekeur. Er is niks ‘huizigs’ aan
een huis. Ook maakt het communiceren buiten het hier en nu de menselijke taal uniek.
Meerkatten hebben verschillende roepen voor verschillende prooien, zonder dat er iets
‘slangachtig’ aan deze roepen is.
De menselijke taal wordt aangeleerd, net zoals een paar andere dieren zoals de vink. Dat is
flexibeler, want zo kan de taal veranderen. De taal van bijen en aapjes is aangeboren. Dit is
een nadeel voor deze dieren, want de leefomgeving kan veranderen of er kunnen andere
roofdieren komen.
Als laatste is dubbele articulatie ook nog een uniek kenmerk van de menselijke taal. Deze
bestaat uit de fonologie: klanken die samen woorden vormen en syntaxis: woorden die
samen zinnen vormen. Het aantal klanken is beperkt en ze betekenen vaak niets los van
elkaar niks. Pas als ze woorden vormen, vormen ze een betekenis en zinnen vergroten deze
betekenis.
Mensen zijn volgens Michael Tomasello erg goed in samenwerken. Ze hebben empathie en
richten zich op hetzelfde doel, zodat ze samen problemen kunnen oplossen. Chimpansees
werken soms wel samen, maar gaan er vervolgens zelf met de buit vandoor. Dit heeft
volgens hem geleid tot de ontwikkeling van het menselijke taalsysteem.
Noam Chomsky zegt dat recursiviteit het enige kenmerk is waarbij de menselijke taal
compleet uniek is. Recursiviteit staat bekend als het Droste-effect. Dat is bijvoorbeeld in de
zin: De man [die de kat [die de muis [die de kaas eet] vangt] ziet] leest een boek.
Toch is er op beiden nog kritiek. Mensapen zouden goed kunnen samenwerken en recursie
zou terug komen bij zangvogels. Ook is de vraag wat taalvermogen is: de aangeboren of
juist niet-aangeboren kennis of een systeem waarbij je de mens snel kunt onderscheiden?
, II: Taalverwerving
Kinderen leren niet allemaal op hetzelfde tempo. Dit gaat echter niet gepaard met de
intelligentie. Voordat ze hun eerste woordje zeggen (zelfs al in de buik) leren ze taal. Ze
luisteren dan naar de taal om zich heen. Ze horen geen spraakklanken, maar wel het ritme.
Als de kinderen zijn geboren, luisteren ze ook naar spraakklanken. Ze kunnen dan al
verschillende spraakklanken van elkaar onderscheiden, zelfs klanken die niet in de
moedertaal voorkomen. Tijdens het eerste levensjaar leren kinderen deze klanken te
onderscheiden van hun moedertaal, maar deze vreemde klanken kunnen ze minder snel
van elkaar onderscheiden.
Baby’s die na 10 maanden nog steeds vreemde klanken kunnen onderscheiden, blijken op
2-jarige leeftijd een minder grote woordenschat te hebben dan baby’s die dit er al wel uit
kunnen filteren. Zij konden zich namelijk sneller richten op de ontwikkeling van hun
moedertaal, want al het onbenullige is eruit gevist.
Baby’s moeten voor het eerste woordje eerst leren wat woorden zijn. Baby’s moeten zelf
deze zinnen van elkaar onderscheiden, in woorden hakken en die woorden in klanken en dat
is lastig. Gelukkig helpen de ouders door bijvoorbeeld door dingen aan te wijzen of door het
langzaam te zeggen. Baby’s zijn best goed in het opmerken van voorkomende klank
reeksen en slaan deze ook op als mogelijke woorden.
In een experiment was duidelijk gemaakt dat baby’s van 7 maanden oud, waarbij er een
verschil in hersenactiviteit is tussen bekende en onbekende woorden, op 3 jarige leeftijd een
grotere woordenschat hebben.
Er zijn 2 dominante visies waardoor kinderen woorden leren.
1. Het meest voor de hand liggende object is het woord. Hier wordt bijvoorbeeld naar
verwezen door de verzorger of is goed in zicht.
2. De baby kijkt bij het gezegde woord om zich heen en slaat alle mogelijke
betekenissen op. In een andere setting waar het woord genoemd is, kijkt hij of hij een
object uit de eerste setting terugziet.
Hoe meer ouders tijd steken in de taalverwerving van hun kind, hoe sneller hij dat zal
oppikken. (Input = Output)
Zodra het kind meer klanken en woorden leert, wordt het steeds makkelijker om nieuwe
woorden te herkennen en te leren. Reactiesnelheid bij het herkennen van woorden verschilt
ook per kind. Hoe sneller de reactiesnelheid, hoe sneller een kind woorden leert.
Mensen twijfelen over deze experimenten, want een situatie in een lab is heel anders dan in
het dagelijks leven. Taalverwerving is ook een beetje genetisch en komt dus niet alleen van
input van de ouders.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper christopherlam1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
