Volledige samenvatting voor het vak Fysiologie van de mens, gedoceerd door Missiaen. Dit vak komt grotendeels overeen met andere vakken gedoceerd door Missiaen: ‘Systeemfysiologie’ in Biomedische Wetenschappen en ‘Nier en ademhaling’ in geneeskunde.
Bevat volgende hoofdstukken:
H1: Het u...
De bovenzijde is de laterale zijde van de nier = cortex.
De onderzijde is de mediale zijde van de nier = medulla.
1) Nierlichaampje
2) Proximale tubulus
3) Lis van Henle
4) Lis van Henle: macula densa
5) Distaal kronkelbuisje
6) Verbindingsbuisje
7) Verzamelbuisje
Figuur 1: Nefron
AA) Afferente arteriool
BM) Basale membraan
BS) Ruimte van Bowmann
EA) Efferente arteriool
EGM) Extraglomerulaire mesangiale cel
EN) Endotheelcel
FP) Voetje van de podocyt
G) Juxtaglomerulaire cel
M) Glomerulaire mesangiale cel
MD) Macula densa
P) Cellichaam van een podocyt
PE) Kapsel van Bowmann: pariëtaal blad
Figuur 2: Nierlichaampje PT) Proximale tubulus
1
,1.1.2 Nefronen
Het aantal nefronen neemt af met het ouder worden. Opbouw van de nefronen:
Nierlichaampje Het nierlichaampje ligt in de cortex. Het nierlichaampje bestaat uit 3 delen:
– Glomerulaire capillairen (= kluwen van haarvaten).
– Kapsel van Bowmann
– Ruimte van Bowmann.
Tubuli De tubuli bestaat uit:
– Proximale tubulus: loopt uit in de lis van Henle.
– Lis van Henle: deze lis keert terug naar het nierlichaampje. In deze lis onderscheiden we
speciale cellen namelijk macula densa: cellen gelegen in het deel van de lis van Henle dat
contact maakt met het nierlichaampje. Het bevindt zich maar aan één kant van de tubulus.
– Distaal kronkelbuisje.
– Verbindingsbuisje.
– Verzamelbuisje: op het niveau van de verzamelbuis versmelten verschillende nefronen.
1.1.3 Bloedvaten van de nieren
Bloedcirculatie:
1) Arteria renalis (= nierslagader): zijtak van de aorta en het splitst in meerdere bloedvaten die uitlopen in afferente arteriolen.
2) Afferente arteriolen: klein slagadertje dat bloed aanvoert naar glomerulaire capillairen.
3) Glomerulaire capillairen: capillairen draineren normaal in venen of aders maar deze lopen uit in efferente arteriolen.
4) Efferente arteriolen: lopen uit in peritubulaire capillairen.
5) Peritubulaire capillairen: capillairen draineren hun bloed in venen of aders. Deze monden uit in de vena renalis.
6) Vena renalis: loopt uit in de vena cava inferior.
7) Vena cava inferior.
Renal blood flow: het volume bloed dat per tijd door de twee nieren stroom.
2
,1.2 Detectie van het extracellulaire volume
1.2.1 Extracellulair volume
Extracellulaire volume is het volume van het extracellulaire vocht. Dit bestaat uit twee compartimenten:
1) Interstitieel vocht: extracellulaire vocht buiten de bloedvaten (3/4).
2) Plasma: extracellulaire vocht in bloedvaten (1/4).
a) Arterieel plasma: plasma van de slagaders (1/5).
b) Plasma capillairen en venen (4/5).
Schematische weergave ECV:
Interstitieel vocht Plasma
Interstitieel vocht
Ons lichaam heeft geen enkele sensor voor het extracellulaire volume, we kunnen extracellulaire volume dus niet rechtstreeks
meten. Het effectief circulerend volume (ECV) is het volume arterieel plasma dat effectief de weefsels gaat bevloeien. Het
lichaam meet dit en vermenigvuldigt dit met 20 zodanig dat het volledige volume extracellulair plasma bekomen wordt.
Het ECV kan op 3 manieren gedetecteerd worden:
1) Vulling van circulatie: hoeveel bloed er zit in de circulatie.
2) Aanvoer van NaCl naar de nieren.
3) Arteriële druk (druk in de slagaders): de relatie tussen de arteriële druk en het ECV.
ECV is het volume arterieel plasma dat effectief de weefsels bevloeit
− Evenredig met het volume plasma dat terugkeert naar het hart
− Evenredig met het hartdebiet
− Evenredig met arteriële druk
A Angiotensine
ACE Angiotensine converterend enzym
BR Baroreceptor
JGA Juxtaglomerulair apparaat
PT Proximale tubulus
Figuur 3: detectie gedaald ECV
3
, 1.2.2 Detectie extracellulair volume
Examenvraag: “Bespreek detectie extracellulair volume (hoge druk sensoren, lage druk sensoren en juxtaglomerulaire apparaat)”
Arteriële baroreceptoren
Aanwezig in? a) aortaboog,
b) sinus caroticus bevindt zich in hals waar arteria carotis communis zich splitst in interne en
externe tak. Het is verbreding aan begin van interne tak in halsslagader.
Detecteren van? Deze detecteren arteriële druk daling.
− Ze sturen deze informatie door naar het cardiovasculair centrum ter hoogte van hersenstam.
− Dit centrum zal reageren door alle orthosympatische zenuwen in het lichaam te stimuleren, en
het zal ADH in het bloed secreteren.
Cardiopulmonale baroreceptoren
Aanwezig in? a) veno atriale juncties: plaatsen waar de vene/aders uitmonden in de atria van het hart,
b) truncus pulmonalis: tak die hart verlaat naar de longen,
c) arteriae pulmonalis: één naar elke long.
Detecteren van? Deze detecteren verminderde vulling van de circulatie.
− Het zal reageren door orthosympatische zenuwen (die naar de nier lopen) te stimuleren.
− Het zal ervoor zorgen dat er via een andere structuur ADH gesecreteerd wordt in bloed.
Atriale spiercellen
Aanwezig in? Aanwezig in de atria van het hart.
Detecteren van? Deze detecteren verminderde vulling van de circulatie wanneer het ECV daalt.
− Het zal reageren door secretie van hun granulen met atriaal natriuretisch peptide (ANP).
− Als de vulling daalt dan wordt er minder ANP vrijgezet in het bloed.
Proximale tubulus
Aanwezig in? Aanwezig in de nefronen.
Detecteren van? Deze detecteren verminderde natriumaanvoer wanneer het ECV daalt.
− Het zal reageren door verminderde dopaminesecretie in de urine.
− In aanwezigheid van natrium zal proximale tubulus L-dopa opnemen uit de urine. L-dopa wordt
dan omgezet naar dopamine. Dopamine wordt dan gesecreteerd in de urine.
− Daling ECV → daling natrium → minder dopamine gesecreteerd in de urine.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marievr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €23,44. Je zit daarna nergens aan vast.
