Samenvatting
recht en deontologie samenvatting
- Instelling
- Arteveldehogeschool (Artevelde)
samenvatting cursus recht
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 29 pagina's
Voorbeeld 3 van de 29 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Recht en deontologieWat is recht?
= het onderwerp van journalistiek werk (elke dag brengen journalisten verslag uit
over het recht. Zaken die voor een correctionele rechter komen,
assisenprocessen, parket dat een persconferentie geeft, Europese wetten,…)
Objectief en subjectief recht (2 soorten rechten)
Objectief recht = geheel van regels
Geheel van rechtsregels en normen dat in een bepaalde samenleving op
een bepaald tijdstip van kracht is. Het is opgelegd door de overheid via
wetten, decreten, besluiten, verdragen,…
Doel: de maatschappij ordenen
Het omvat verschillende regels:
- Verbodsbepalingen (zaken die men niet mag doen bv niet aanzetten tot
haat)
- Gebodsbepalingen (zaken die iemand moet doen bv aangifte doen van
een geboorte)
- Verlofbepalingen (zaken die mogen, maar niet moeten bv je mag
trouwen, maar het is niet verplicht)
Subjectief recht = “mijn recht”
= de rechten waarop een individu aanspraak kan maken, dankzij het bestaan van
het objectieve recht (van die regels dus). Het gaat om politieke en burgerlijke
rechten.
Politieke rechten kan een individu opeisen van de overheid:
- Politieke vrijheden (vrijheid van meningsuiting, vrijheid van onderwijs,…)
- Participatierechten (gaan stemmen, kandidaat zijn bij verkiezingen,…)
- Sociaal)economische rechten (recht op een uitkering, gratis onderwijs,…)
Burgerlijke rechten kan een individu opeisen van een medeburger:
- Persoonlijkheidsrechten (recht op het eigen lichaam, goede naam en eer,
privacy,…)
- Familierechten (rechten die voortvloeien uit huwelijk, ouderschap, voogdij,
…)
- Zakelijke rechten (eigendomsrecht, vruchtgebruik (= na dood van een
partner erven de kinderen het huis; de levende partner mag het huis wel
gebruiken tot die sterft), erfdienstbaarheid,…)
, - Vorderingsrechten (het recht om van iemand de uitvoering van een
verbintenis te eisen)
- Intellectuele rechten (auteursrecht, merkenrecht,..)
Privaat en publiek recht
Privaat recht: regelt de verhoudingen tussen burgers onderling
- Burgerlijk recht (burgerlijk wetboek met onder meer bepalingen over
personen (naam woonplaats,…), huwelijk, eigendom,…)
- Economisch recht (regels voor ondernemingen en vrije beroepen,…)
- Arbeidsrecht (betreft de verhouding tussen de (privé)werkgever en
werknemer: hieronder vallen regels voor het afsluiten van een
arbeidsovereenkomst bv ziekteverlof, ontslag)
- Privaatrechtelijk procesrecht (regelt de organisatie en bevoegdheid van
privaatrechtelijke rechtscolleges die gaan over vredegerecht, de rechtbank
van eerste aanleg in burgerlijke zaken,…)
Publiek recht: regelt de relatie tussen de burger en de overheid en regelt de
interne organisatie van de overheid onder te verdelen in 6 categorieën
- Grondwettelijk recht: vastgelegd in de grondwet met bepalingen over:
De inrichting van de staat (federaal, gemeenschappen,
gewesten)
De organisatie van delen van de rechterlijke macht
De grondrechten (bv vrijheid eredienst, meningsuiting,
deelname verkiezingen,…)
- Administratief recht (onteigening, ruimtelijke ordening, stedenbouw,…)
- Fiscaal recht (alles wat betreft de belastingen)
- Sociaalzekerheidsrecht (regels voor ziekte, arbeidsongevallen,
werkloosheid, kinderbijslag, pensioen,…)
- Strafrecht (het strafwetboek bepaalt wat strafbaar is en dus een misdrijf is
en welke straf daarop van toepassing is)
- Strafprocesrecht (waar wordt de strafprocedure gevoerd: politierechtbank,
correctionele rechtbank, het hof van assisen)
Nationaal en internationaal recht
Nationaal recht
Is van toepassing binnen de grenzen van de staat: dus een wet die
gestemd wordt in de Kamer van Volksvertegenwoordigers heeft betrekking
op het hele grondgebied of iedereen die zich daar bevindt
, soms alleen van toepassing binnen 1 regio: een Brusselse ordonnantie is
bv alleen van toepassing in Het Brussels Hoofdstedelijk gewest
soms ook maar voor 1 bepaalde bevolkingsgroep: Vlaams Decreet bv heeft
alleen gevolgen voor wie deel uitmaakt van de Vlaamse gemeenschap
(Vlamingen dus)
internationaal recht
overschrijdt nationale grenzen
- volkenrecht = het gevolg van internationale verdragen tussen meerdere
staten en of internationale instellingen.
- Europees recht is ook deel van het internationaal recht = regels die de
Europese Unie uitvaardigt zijn bindend voor de lidstaten van de Unie
Nieuw strafwetboek
Het Strafwetboek bepaalt misdrijven en hun bijbehorende straffen,
gebaseerd op de Code Napoleon uit begin 19 de eeuw
In november 2022 bereikte de federale regering akkoord over een
hervorming van het Strafwetboek
In februari 2024 is het nieuwe Strafwetboek goedgekeurd door het
parlement
Opvallende veranderingen: opname van “ecocide” als strafbaar feit EN
zwaardere straffen worden voorzien voor het belagen van
gezondheidsmedewerkers, politieagenten en journalisten
Seksueel strafrecht is al aangepast met strengere straffen voor
verkrachting sinds 1 juni 2O22
Lees artikels ecodide en strafwetboek in modules
Bronnen van het recht
Journalisten informeren niet alleen over de werking van justitie of het recht maar
ook over de totstandkoming van het recht.
Trias politica en staatsstructuur
Trias politica = de scheiding der machten
Het is een politiek filosofisch concept dat is ontwikkeld door Franse Charles
de Montesqieu in zijn werk “De l’Esprit des Lois” uit 1748 (kijk afbeelding
in modules)
Het idee achter trias politica= de machtsuitoefening binnen een staat verdelen
over drie afzonderlijke en onafhankelijke takken/organen. Om zo machtsmisbruik
te voorkomen en de vrijheid van de burgers te waarborgen
De wetgevende macht: maakt de wetten (opstellen, herzien en
goedkeuren). De macht ligt bij het parlement of de
volksvertegenwoordiging.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper trixiegaelens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75323 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen