PATHOLOGIE VAN HET
ADEMHALINGSTELSEL
1. ALGEMENE INLEIDING
Fisiologie van de tractus respiratorius:
• Ventilatie
o Inspiratie en expiratie
o Aan- en afvoer van
O2 en CO2 naar alveolen
o Afhankelijk van behoefte
o In rust:
ademteugvolume = 0,5 l
Normale frequentie: 10 – 20 x
/minuut
→ Ademminuutvolume (AMV) in rust +/- 7 l / minuut
o Bij inspanning:
ademteugvolume stijgt tot +/- 4 l
frequentie stijgt tot +/- 35/min
→ Maximaal ademminuutvolume +/- 140 l/minuut
• Diffusie
, o Uitwisseling van O2 en CO2 door alveolocappillair membraan
• Perfusie
o Doorbloeding van het weefsel
o Longen hebben dubbele bloedvoorziening!
Nodig voor goede ventilatie:
• Goede ademhalingsspieren en goede aansturing door het AH-centrum in de
hersenstam:
=> Degeneratieve spier- en zenuwziekten, hoge dwarslaesie (boven C4)
=> CVA (hersenstam), overdosis opiaten/alcohol
• Soepele thorax en longen
rigide borstkas => kyfoscoliose, gibbus, schotelborst
hoogstand van diafragma => obesitas, ascites, meerlingzwangerschap
stijve longen => longfibrose (o.a. stoflongen) of tekort aan surfactant (prematuurtjes)
• Voldoende terugveerkracht van de longen
=> emfysemateuze (= te slappe) longen (door roken)
• Lege pleuraholte
=> klaplong (pneumothorax)
=> pleura-uitstorting (bloed, pus, ex/transsudaat)
• Breuk boven C4 breuk in de bezenuwing van diafragma, hulpspieren kunnen dit
niet alleen stoppen met ademen
• Pneumothorax = springen van de longblaasjes woordoor lucht ontsnapt en zorgt voor
het dichtklappen van de long
Nodig voor een goede difusie:
• Voldoende alveolaire 02 spanning
=> Pneumonie, longoedeem, COVID
• Voldoende perfusie
=> Longembool, hartdecompensatie
• Voldoende alveolen
=> emfysemateuze (= te slappe) longen
=> operatieve verwijdering
, 2. KLACHTEN VAN HET ADEMHALINGSSTELSEL
2.1. (HETERO)ANAMNESE
• Aard van de klachten
• Ontstaan & beloop
o hoe lang bestaan de klachten?
o geleidelijk, plots ontstaan?
o beïnvloedende factoren (tijdstip v. dag, bep. locatie, weertype, ...)?
• Ernst van de klachten
o frequentie
o belemmerend (inspanningen, werk, sociaal leven)?
• Andere klachten (buiten de luchtwegen)?
o koorts, nachtzweten, anorexie, vermagering, ooglast, ...
• Al remedies uitgeprobeerd?
o medicatie
o andere
2.2. DYSPNEU
• = beangstigend gevoel van luchttekort/luchthonger
“op de adem trappen”, “benauwdheid”, “kortademigheid”
• Soorten:
o Dyspnée d’effort = tijdens inspanning
o Dyspnée de repos = in rust
o Orthopneu* = bij platliggen
o Paroxysmale nachtelijke dyspneu* = ‘s nachts plots ontwaken snakkend naar
lucht
* suggestief voor hartfalen (longstuwing = longoedeem)
Dyspnée d’effort:
• Graad 1: kortademig bij zware inspanning
• Graad 2: kortademig bij normale lichamelijke activiteit
bv. bij snel stappen op vlak terrein of oplopen van een lichte helling
• Graad 3: kortademigheid bij minder dan normale lichamelijke activiteit
bv. op vlak terrein langzamer stappen (ngl leeftijd), moeten stoppen om op adem te
komen bij in eigen tempo stappen op vlak terrein
• Graad 4
o kortademigheid bij minimale lichamelijke activiteit of
o in rust (= dyspnée de repos)
bv. te kortademig om het huis uit te gaan, of bij aan-of uitkleden.
, • Vanaf graad 2 is er sprake van respiratoire handicap
• 70% van de gezonde zwangeren ervaart dyspnee o. a. door
o In begin door progesteron: maakt AH centrum gevoeliger voor CO2
o ↑ ademminuutvolume => chronische respiratoire alkalose
o ↓ ERV bij gevorderde zwangerschap
• Ademminuutvolume stijgt met 50% omdat de moeder niet alleen voor haar zelf moet
ademen
• Chronische respiratoire alkalose: C02 is licht zuur, door meer ademen zal er alkalose
optreden tgv respiratoir systeem
2.3. HOESTEN + FLUIMEN (SPUTUM)
• Door irritatie van keel, larynx, trachea, bronchus mucosa of pleura
• Droge (prikkel)hoest (kuchhoest) productieve hoest (fluimen)
• Fluimen = sputum
o waterig met bloedstreepjes / rozig schuim
=> acuut longoedeem
o taaie slijmproppen (‘mucoïd’)
transparant => astma-aanval
grijs tot zwart => stoflongen
o etterig
=> bronchitis/pneumonie
o vloeiende pus
=> geruptureerd abces of open TBC
o Hemoptoe = bloed ophoesten
o => bloedend bronchusgezwel (longkanker)
=> geruptureerd longabces
=> open TBC (tering)
=> longinfarct door een longembool
=> bloeding door een stollingsstoornis
=> kwetsuur door vreemd voorwerp of
trauma
=> ...
• Hoesten is een reflex en kan gebruikt worden om de hersenactiviteit te bekijken