Supply chain management
Lesdoelen
• De verschillende delen van de toeleveringsketen begrijpen en uitleggen hoe ze met elkaar omgaan.
• het definiëren van alle fundamentele concepten van supply chain management en het nemen van strategische
en operationele beslissingen op dit gebied.
• realistische problemen oplossen die verband houden met de onderwerpen die tijdens deze cursus worden
behandeld, met behulp van de aangeleerde hulpmiddelen en modellen.
• de praktische implementatie van de theorie begrijpen en begrijpen hoe een supply chain in het echte leven
werkt.
• inzicht hebben in hoe bepaalde concepten de duurzaamheid van de supply chain beïnvloeden.
Supply chain (= toeleveringsketen)
Supply chain = een reeks of keten (netwerk) van activiteiten (of processen) van meerdere actoren die vereist is om
goederen of diensten naar de klant te brengen of te verplaatsen ( om afgewerkte producten aan klanten te leveren)
Een keten met meerdere partijen, niet enkel het bedrijf zelf. Leverancier → bedrijf → klant
• Leveranciers leveren grondstoffen en componenten, verpakkingsmateriaal
• Fabrikant (&assemblers) zet deze materialen om in (half)afgewerkte producten
• logistieke dienstverleners transport & opslag van de producten
• Producten via distributiecentra en/of groothandelaren distribueren naar detailhandelaren → distribueren en
verkopen van de afgewerkte goederen aan de eindconsument
• Detailhandelaar verkoopt afgewerkte producten aan de eindklant
• Klant (customers) = kopen het product
Materiaal en informatie flow management
• De term supply chain management (SCM) is ontwikkeld om uitdrukking te geven aan de noodzaak om de
productstroom te integreren en het product via oorspronkelijke leveranciers naar de eindgebruiker te
brengen.
o Een keten van activiteiten/ processen die de doorvoer van producten naar de klanten omvat.
o De supply chain kenmerkt zich door het fysieke goed dat doorheen de keten stroomt.
o De term supply chain management (SCM) was ontwikkeld om de nood om de productflow te integreren
te uiten, door het product naar de eindgebruiker te brengen door orginiele leveranciers.
• Het basisidee achter SCM is dat bedrijven zich in een toeleveringsketen engageren door informatie uit te
wisselen over de marktvraag, distributiecapaciteit en productiemogelijkheden.
o bedrijven betrekken zichzelf in een supply chain door informatie uit te wisselen over marktvraag,
distributie, capaciteit en productiecapaciteit.
Materiaalflow en een informatieflow
1
,Supply chain lengte
Basic (direct) Beperkt tot
supply chain directe leverancier + bedrijf + directe klant
Transactioneel verband de keten tussen jou, je leverancier en je klant
Uitgebreide Inclusief leveranciers van de directe leverancier (2)
(extended) en klanten van de directe klant
toeleveringsketen Extended : klant van je klant en supplier van je supplier → geen transactionele relatie
Ultieme Alle bedrijven die betrokken zijn bij de levering van het product of de dienst van de
(ultimate) supply uiteindelijke leverancier (basisgrondstof (upstream) aan de uiteindelijke klant (downstream)
chain Ultimate supply chain Van zand tot klant ( de volledige supply chain. Bv. unilever wil
groen zijn, daarom moeten hun leveranciers ook groen zijn. Ook de leveranciers van
die leveranciers, .. daar hebben ze niet zo veel grip op.
Voorbeeld bier supply chain: toelevering van hop, mout en gist maar ook de verpakking. Nadien heb je het volledige
distributieverhaal, dit gaat naar de groothandel. Materiaalstroom naar de klant maar ook een teruggaande flow van
de te recycleren flesjes en fondsen en informatie.
Voorbeeld nike : schoenen worden gemaakt in China ,
logistieke dienstverlener , schoenen in een container
vervoeren (linkerschoenen in de ene container ,
rechterschoenen in de andere → voorkomen dat ze
kunnen gestolen worden) naar haven , vervoerd naar
het Europese distributiecentrum in Laakdal, Juist
buiten de havens, want in de havens heb je hoge
kosten (o.a. arbeid) → value added logistiek
(schoenen linker en rechter in 1 doos steken) vanaf
dat centrum wordt het naar de retailer
(franchiseonderneming) vervoerd.Van wat is Nike
eigenaar? Nike is geen eigenaar van de fabriek in
China. Nike selecteert de strategische partner die de schoenen maakt. Nike zit op het einde van de keten bij de klant
(die moet bekijken wat de smaken zijn van de consument, die doen R&D, hebben relatie met de klant , creëren het
protoype (bv. programma’s om schoenen te personaliseren), dit vergt een geïntegreerde keten. die moet gaan
integreren zodanig dat dat geproduceerd wordt door die fabrieken. Hun geld zit niet geïnvesteerd in zware activa
zoals fabrieken. Ze hebben de fabrieken niet in hun bezit maar moeten wel een nauwe relatie onderhouden. Hun
geld zit in kennis r&d en de relatie met de klant, daar mag niemand tussenkomen.
2
,Porsche : onderzoek en ontwikkeling integreren → value chain
Als het niet enkel over productdoorstroom gaat maar ook over de doorstroom van r&d etc spreken we van een value
chain.
Slechts 25% van de componenten van een
Porsche worden door Porsche zelf gemaakt.
Het zijn complexe producten, waarbij het
design van het product is ontwikkeld met
componenten van zeer belangrijke
toeleveranciers, ze worden op maat gemaakt
van het design van die wagen. Is dit een SCH
of een VCH? → valuechainintegratie, er is
niet enkel productdoorstroom maar ook heel
wat andere activiteiten.
Conceptuele tekening Automotive industrie :
gekenmerkt door tier 1 suppliers die direct
toeleveren aan de assemblyplant. Bv. zetels
en ruiten leveren → JIT delivery → bevinden
zich op dezelfde site of zeer nabij→(je ziet dan
ook de tier 2, de leveranciers van de
leveranciers)
je kan moeilijk spreken over een keten,
je ziet meer een netwerkverhaal → niet
meer supply chain maar een supply
netwerk.
Verschil met value chain? :
• je hebt r&d dat geïntegreerd kan
worden, maar value chain van porter → strategisch management, waarom is het ene bedrijf beter dan het
andere in het creëren van winstmarge (profit), hoe zitten de activiteiten in elkaar → primaire activiteiten
Value chain
(stroom waarin je de supply chain kan in herkennen)met daarbovenop de supporting activiteiten zoals HR.
Het is een heel ander concept dan de supply chain, bovendien is het geen supply chain, want dit heeft
betrekking op 1 bedrijf, 1 actor.
Porter : hoe creëer je winstmarge ? value chain, onderste kant is de supply chain, die wordt ondersteund door de
supporting activiteiten : HR, finance, strategisch management … de value chain gaat over 1 bedrijf, terwijl de supply
chain over andere bedrijven gaat.
3
, 5 forces model → rivals, suppliers en consumenten : eigenlijk een exacte kopie van de supply chain (met toevoeging
van substituten & nieuwe toetreders) → geleidelijke evolutie
Supply chain =/= value chain
• Value chain = waardeketen
o = een reeks activiteiten die een bedrijf dat in een specifieke sector
opereert, uitvoert om een waardevol product (dwz goed en/of
dienst) aan de eindklant te leveren.
• Supply chain = toeleveringsketen
o Concentreert zich op het 'aanbod' van het product of de
dienst aan de klant
o Doorvoer product
• Toeleveringsketens (supply chains) verbinden waardeketens
=> collaborative value chains (samenwerkende
waardeketens )
In vele analyses wil je te weten komen hoe die in elkaar zitten, wie het meeste winst maakt (value pull). De
profitverdeling zit vooral bij Nike, want die zitten het dichtst bij de klant en nemen de grootste winstmarges. De
bedrijven die de veters produceren nemen minder winst.
Bij collabortative value chains ga je nakijken hoe sterk de keten is, en hoe er meer waarde gecreëerd kan worden
naast de basisactiviteiten rond materiaalstroom → ook in ondersteunende diensten.
Supply chain =/= logistiek
Logistiek = het plaatsen van goederen in tijd en ruimte (militair concept)
Klantinformatie is waardevolle informatie om de gehele toeleveringsketen te coördineren door:
- het terugbrengen van de behoeften van klanten in de toeleveringsketen
- gezamenlijke vraagvoorspelling en planning
- het delen van gegevens voor continue bevoorrading
- het verkorten van de ordercyclustijd
- het verlagen van de kosten in de keten
- het stellen van gezamenlijke doelen & scorekaarten (KPI's) op supply chain-prestaties
- …
Logistieke dienstverlener → container met goederen transporteren → via vrachtwagen of binnenvaart naar
bestemming. Deze dienstverlener weet niets over de eindklant. Integratie met klantenbehoefte , downstream dan
spreek je van supply chain → bv. winkelrekken zijn leeg, moet gevuld worden, de keten moet hierop
gesynchroniseerd zijn (idealiter). De bedoeling is om de competitviteit van de keten te versterken, want we
concurreren met andere ketens (niet enkel als bedrijf).
Keten van IKEA is anders dan de keten van WEBA → ketens zijn verschillend in sterktes en zwaktes → proberen te
concurreren met elkaar, op het einde van de rit wil je die ketenperformantie zo groot mogelijk krijgen → 3
elementen:
Verbeter de 'keten'-prestaties:
o Klantgericht: Vergroot de klantresponsiviteit
▪ Wat wil (op de opname lijkt het wint ) de klant ? = gelukkige klant is interessant → hoge prijs
kunnen vragen, goed voor financiële situatie→ customer responsiveness verhogen/
optimaliseren
o Winstgericht: Verbeter de efficiëntie, verlaag de kosten, verhoog de winst
▪ Winst, naast hoge prijzen → zo laag mogelijke kosten
4
