VM1 – OPSTART, KRITISCH DENKEN, SOORTEN INFORMATIE
Onderzoekend vermogen = met een bepaalde kritische blik kijken is belangrijk als je zelf
informatie gaat gebruiken en verspreiden vb. hond graaft naar andere hond
Voor sociaal werkers
Wie is die doelgroep?
Hoe groot is de doelgroep waar haal je de info over de grootte van je groep
Wat zijn geschikte communicatiekanalen
KRITISCH DENKEN
Doen we al
Niet elke informatie in sceptische vraag stellen aanvaarden van bepaalde info
vb. is de aarde rond
Je wil een vraag beantwoorden / een beslissingen nemen / tot actie overgaan
Kritisch denkproces bestaat uit 8 elementen
Doelstelling De doelstelling is wat je of de ander tracht te realiseren.
Vraag De vraag is de kern van het probleem/de kwestie die we
trachten te beantwoorden/op te lossen/te verbeteren.
Perspectief Het perspectief van een persoon is hoe die persoon naar
het probleem/de kwestie kijkt. Verschillende personen
kunnen een verschillende perspectief hebben.
Concepten Concepten zijn de basisideeën die je gebruikt om te komen
te een antwoord.
Informatie De informatie is de gegevens, de data, de ervaringen, de
bewijzen die je gebruikt om tot een conclusie te komen.
Vooronderstellingen/ De vooronderstellingen en onderbouwingen zijn de
Onderbouwingen impliciete en expliciete redeneringen die je gebruikt om tot
een conclusie te komen.
Conclusie De conclusie is het besluit dat je neemt. Dat besluit is het
resultaat van een redenering. Een besluit is gebaseerd op
informatie en vooronderstellingen.
Gevolgen Het gevolg is waar ons denken toe leidt of wat volgt uit ons
handelen.
Standaarden van kritisch denken
1
, Helderheid Helderheid gaat over duidelijkheid. Wanneer een vraag helder is, is
er geen verwarring.
Accuraatheid Accuraatheid gaat over juistheid. Wanneer iets accuraat is, is het
juist, is het waar.
Precisie Precisie gaat over de mate van detail. Als de informatie precies is,
dan bevat het de noodzakelijke details.
Significantie Significantie gaat over de waarde van de vraag. Als een vraag
significant is, gaat het over een vraag met belang, dan is het
waardevol om de vraag te beantwoorden.
Relevantie Relevantie gaat over bruikbaarheid. Wanneer informatie relevant is,
dan is het bruikbaar om tot een antwoord te komen, dan draagt het
bij aan het antwoord.
Logica Logica gaat over de samenhang. Wanneer iets logisch is, is het
navolgbaar, volgt het één na het ander.
Breedte Breedte gaat over de mate waarin het antwoord omvattend is. Als
een antwoord voldoende breed is, neemt het verschillende
perspectieven mee.
Eerlijkheid Eerlijkheid gaat over oprechtheid. Als een antwoord eerlijk is, omvat
het verschillende relevante gezichtspunten en doet het recht aan
alle betrokkenen.
Diepte Diepte gaat over de complexiteit. Als een vraag of antwoord diepte
heeft, heeft het oog voor de complexiteit.
SOORTEN LITERATUUR
3 soorten informatie zekerheden van de standaarden van de info stijgen
- Populaire literatuur
- Vakliteratuur
- Wetenschappelijke literatuur
1. Populaire literatuur
o Facebook, Instagram, twitter
o Kapperstijdschriften
o Kranten (De Tijd, De Morgen, De Standaard, Knack)
o Criteria
Wie schrijft?
Iedereen kan schrijven, moet niet perse van een expert zijn
Wie leest?
Het liefst zoveel mogelijk mensen
Controle achteraf
Sociale media en nieuws worden niet op voorhand gecontroleerd maar achteraf
wordt dit wel heftig onder de loep genomen en dit vaak door lezers
Aanwezigheid reclame
Populaire literatuur is eigenlijk pure reclame, makers maken hier veel winst op
o Waar zoek je (Belga.press/academic)
2
,2. Vak literatuur (hiervan maken wij gebruik)
o Vak tijdschriften
- Generiek: Sociaal.net
- Specifiek: per doelgroep/domein/thema (vb. senioren, jeugdhuizen)
o Onderzoeksrapporten
o Criteria
Wie schrijft?
Vaak experts, werkveldervaring, onderzoekservaring
Wie leest?
Interesseert hen eigenlijk niet veel, de bedoeling is dat mensen die met dat
domein/doelgroep hiernaar zullen kijken
Controle vooraf
Redactie raad, ze lezen het artikel
o Waar zoek je (Mediatheek / Limodatabank) – websites van koepelorganisaties
3. Wetenschappelijke literatuur
o Wetenschappelijke tijdschriften
o Criteria
Wie schrijft
Experten met onderzoekservaringen
Wie leest
Mensen in het werkveld, onderzoekers, opleiding
Controle
Peer reviewed = stel je voor je hebt als onderzoeker een artikel gemaakt en je
schrijft dat naar een wetenschappelijk tijdschrift. De redactie raad krijgt dit binnen
MAAR gaan dit niet controleren, ze gaan kijken wie er met dit onderwerp/doelgroep
bezig is. Ze laten het anoniem nalezen
Vaak zeggen ze nee/misschien
o Waar zoek je (ScienceDirect, SpringerLink, Wiley Online Library)
3
, 4