H1 – SOCIAAL WERK EN SOCIALE VERANDERINGEN: EEUWIGE PARTNER
1.1 DE SITUERING
Sociale verandering maakt deel uit van ons dagelijks leven
1.3 WAT IS SOCIALE VERANDERING
Sociaal – van breed naar smal en terug
Het begrip sociaal
Gaat over situaties waarin personen, subjecten betrokken zijn
Gaat over bepaalde samenlevingssituaties
Brede benadering
Het betrokken zijn van mensen op elkaar (actief, passief, gewild, ongewild)
Ze is op alle vormen van samenleven van toepassing
Belang van de mensen (vb. het sociale aspect van een problematiek)
Smalle benadering
Aandacht voor bepaalde personen/groepen die met een probleem te maken hebben
Focussen op bepaalde kenmerken die uitvergroot worden en een aanknopingspunt
zijn voor SW’ers
Verandering, meer bepaald sociale verandering
WAT is een sociale verandering
Wijzigingen in interactie patronen (vb. jongeren maken zich los van hun ouders)
Mensen gaan anders over eigen ervaringen denken (vb. iemand met pensioen zal
anders moeten omgaan met vrije tijd)
Manier van samenleven veranderd (vb. migraties veranderen
bevolkingssamenstelling in de buurt)
Gebeurtenissen beïnvloeden onze levenswijze gewoontes aanpassen, opzoek naar een
nieuwe levensstijl (vb. een verkeersongeval kan leiden tot een zware handicap)
Positie verandert
Sociale verandering hebben een duurzaam karakter het gaat over veranderingen die
langdurig effect hebben
UITZICHTEN van een sociale verandering
a) Voortuitgang of achteruitgang
⊲ Is het positief of negatief
Vb. globalisering geeft voor mensen extra kansen terwijl andere enkel de
nadelen hiervan ervaren
b) Probleem of uitdaging
⊲ Achteruitgang van de levenskwaliteit / verandering genereren ook kansen
Vb. een arbeidsplaats verlaten betekent het aanbod van een nieuwe job
c) Bruusk of geleidelijk
⊲ Plots manifesteren / geleidelijk aan doorsijpelen
Vb. Ontslag nemen waardoor je identiteit veranderd / een moeder weet 9
maanden op voorhand dat ze zwanger wordt, ze kan zich hiervoor
voorbereiden
, d) Gewild of ongewild
⊲ Mensen kiezen bewust voor verandering / het overkomt je gewoon
Vb. twintiger besluit om het ouderlijke dak te verlaten en alleen te wonen
e) Automatisch of geïnduceerd
⊲ Automatisch = doet zich voor, valt niet aan te ontsnappen / samenloop van
omstandigheden
⊲ Geïnduceerd = gepland, uitgelokt
Vb. jeugdraad schrijft beleidsplan om op een systematische manier
verandering te brengen
f) Actief betrokken of passief ondergaan
⊲ Is een groep actor van de sociale verandering of eerder slachtoffer
SW speelt een belangrijke rol en gaat mensen ondersteunen, empoweren
Vb. bewoners van een bejaardenhuis nemen deel aan een bewonersraad
en formuleren zelf activiteiten
g) Verandering in verschillende bestaanskringen
Bestaanskring = verschillende levenscontexten waarmee je als persoon te maken krijgt
⊲ Persoonlijke bestaanskring = levenscontext waar je als totale persoon bij
betrokken bent
⊲ Functionele bestaanskring = context waarmee je verbonden bent vanuit een
bepaalde rol (functie)
⊲ Structurele bestaanskring = context waar je als individu deel uitmaakt van een
structuur
Sociale veranderingen: oorzaken en antecedenten
OORZAKEN EN ANTECENDENTEN van de sociale veranderingen
Endogene oorzaken Exogene oorzaken
= Oorzaken die zich binnen de persoon = Oorzaken die zich buiten de persoon
situeren (kenmerken, eigenschappen) situeren
Vb. depressie, ontwikkelingsstoornis Vb. migratie, geweldpleging
Depressie kan zowel endogeen als exogeen zijn (heeft biologische redenen maar tegenwoordig
zijn er veel mensen met een depressie)
Psychologische
- Psychisch en gedragsmatig functioneren van een persoon
Vb. tot stand komen van stereotypen, kunne omgaan met andermans
psychologiche probleemn
Fysische, biomedische
- Heeft te maken met lichamelijk, fysisch functioneren van een persoon
Vb. omgaan met groeistoornis, vruchtbaarheidsproblemen
Familiale antecedenten
- Heeft te maken met relaties in het gezin en familie
- Gebeurtenissen die zich afspelen in de persoonlijke bestaanskring hebben meestal
een diepere impact
Vb. opvoedingsproblemen met pubers, relatieproblemen met partner
, Peer-groep
- Ze bepalen mee je levensstijl, gedragspatronen
- Wat er in een peergroup gebeurt is dus essentieel voor de manier waarop je zelf in de
wereld staat
Vb. van school of werk veranderen betekent dat je peergroup wijzigt
Demografi sche
- Wijzigingen in de samenstelling van de bevolking leiden tot sociale veranderingen die
we soms ondervinden en een subjectief karakter krijgen
- Ze beïnvloeden het samenleven zeer fundamenteel omdat ze de evenwichten die in
maatschappelijk functioneren ooit gevonden hebben uit balans werd gebracht
Vb. ontgroening en vergrijzing hebben een zeer belangrijke invloed op het
sociale zekerheidssysteem
Economische
- Wordt in verband gebracht met het produceren en consumeren van goederen en
diensten hebben een belangrijke invloed op staat, gezin en leefsituatie
Vb. de de-lokalisatie van industrie zorgt voor toenemende werkloosheid, dat
betekent dat de welvaart van gezinnen in de buurt achteruit gaat
Sociologische
- Functioneren van de samenleving, groepen die er deel van uitmaken
- Fenomeen dat ons particuliere en dagelijkse ervaring overschrijdt en ontstaan uit het
collectief handelen
- Fenomenen die vanwege hun collectief karkater een zeker abstractiegraad vertonen
(helikopterview)
Vb. sinds de jaren zeventig steeds meer mannen en vrouwen buitenhuis gaan
werken leidt tot grotere behoefte van kinderopvang
Sociaal-geografi sche
- Heeft te maken met het gebruik van ruimte door de bewoners van onze planeet
- Het bepaald mee de kansen op integratie of verdringing
Vb. grootschalig project van sociale huisvestiging met blokken, maar er mist
een gezonde sociale mix dit zorgt voor samenlevingsproblemen
Culturele
- Processen van zingeving en betekenisgeving aan eigen ervaringen van andere
- Het waarderen van eigen gedrag en gedragingen van andere op basis van
referentiekaders is daarbij cruciaal
Vb. duurzame samenlevingsvorm op de dag van vandaag is meer dan alleen een
heterohuwelijk samenlevingsvormen die daarvan afwijken worden ook getolereerd
Ecologische
- Gaat over onze biosfeer, het milieu, de ruimte waarin we leven
- Veranderingen die zich hierin voordoen beïnvloeden constant onze levenscondities
Vb. overvloedig aanwezig zijn van stofdeeltjes in de lucht zijn de oorzaak van heel wat
gezondheidsproblemen
Opmerkingen!!
Oorzaken zijn grotendeels van exogene aard (=oorzaken situeren zich buiten de persoon)
Verschillende fenomenen zijn vaak met elkaar verbonden
Een complexe samenhang tussen allerlei factoren waar een oorzakelijk verband
tussen bestaat of die elkaar versterken
, Vb. industrie, ecologische problemen, gezondheidsrisico’s
Oorzaakgevolg verbanden zijn niet eenduidig sociale veranderingen zijn de reden om
dingen te veranderen soms
Vb. samenlevingsproblemen in woonblokken leiden tot sociale
huisvestigingsmaatschappij
Sociale verandering als resultaat van een interpretatie van de werkelijk heid
o Geen vast patroon ≠ maatschappelijke reflexbogen
Het idee dat op een welbepaald fenomeen een voorspelbare reactie komt is niet
van toepassing als het over sociale verandering gaat
o Verschil tussen waarneming en interpretatie
o Interpreteren is subjectief
We maken gebruik van interpretatiekaders ( we hebben een persoonlijke criteria)
o Gelijkaardige interpretatie intersubjectieve interpretatiekaders
Tussen de interpretaties ontstaan verwantschappen door bv. Vergelijkbare
levensgeschiedenis, zelfde onderwijs
o Interpretatiekaders opgepast voor verkeerde of misplaatste conclusies
Interpretaties kunnen ook compleet verkeerd zijn
Er zijn allerlei factoren die een rol spelen en die objectieve warneming kunnen
verstoren (vb. motivatie, verwachtingen, culturele achtergrond)
Hoe gaan mensen met sociale veranderingen om
Individu
⊲ Comping-strategieën of mechanismen = strategie waarmee mensen proberen om
overrompelende ervaringen of stresserende omstandigheden het hoofd te
beiden
⊲ Biografische strategie = persoonlijke wijze waarop iemand vorm geeft aan zijn
leven in verbinding met een matschappelijke context
Groepen
⊲ Organiseren = groepen passen hun interne en exteren communicatie aan,
herstructureren alles, ontwikkelen nieuwe interpretatiekaders
Gemeenschappen
⊲ Beleid ontwikkelen = door maatregelen te treffen die op een hele gemeenschap
van toepassing zij en die tot stand komen na een processen van diagnose,
afweging en besluitvormen
⊲
1.4 SAMENVATTING
Sociale veranderingen zijn….
inherent aan het samenleven
Ze zijn verbonden aan andere fenomenen die een endogeen/exogeen karakter kunnen
hebben
Ze worden op verschillende wijze geaccepteerd bedreiging of kans van welzijn
Dit heeft te maken met de wijze waarop een individu/groep/samenleving met de sociale
verandering geconfronteerd worden
Ze zijn interpretaties van de werkelijkheid (intersubjectief karakter)
Benoemen van sociale veranderingen gebeurt steeds vanuit een persoonlijke
referentiekader die normatief is
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper floorwouters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,66. Je zit daarna nergens aan vast.