Samenvatting
Samenvatting - Stofwisseling en hormonen 1 (1019GENGE2)
Volledige samenvatting van de leerstof voor Stofwisseling en Hormonen 1. Gebaseerd op het bijhorende boek, de powerpoints en extra notities van in de lessen.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 52 pagina's
Voorbeeld 4 van de 52 pagina's
In winkelwagen1 beoordeling
Door: UAmedstudent • 3 maanden geleden
Voorbeeld van de inhoud
1 ENDOCRIENE PANCREASEILANDJES VAN LANGERHANS
1-1,5% van pancreasmassa, maar grote rol
4 celtypes Communicatie
- α-cellen (20-25%): glucagon Humoraal: bloedvoorziening centraal → perifeer*
- β-cellen (60-70%): insuline, amyline (centraal) Neuronaal: sympathicus – parasympathicus
- δ-cellen (4%): somatostatine - cholinerge stimulatie → insuline
- PP-/F-cellen (2%): pancreatic polypeptide (PP) - adrenerge stimulatie → stimulatie/inhibitie
Cel-tot-cel via tight & gap junctions
* Insuline inhibeert glucagonsecretie, glucagon stimuleert insulinesecretie, somatostatine inhibeert beiden
INSULINE
BIOSYNTHESE & SECRETIE
Door β-cellen
Gen op chromosoom 11 → mRNA → pre-pro-insuline → RER: pro-insuline → GA: splitsing
- connecting peptide (C-peptide) → merker endogene insulineproductie
- insuline: A- + B-keten (verbonden door disulfidebruggen)
→ equimolaire hoeveelheden verpakt in secretiegranules
REGELING VAN SECRETIE
GLUCOSE IS BELANGRIJKSTE REGULATOR
Vasten: 60-100 mg/dl → maaltijd: tot 180 mg/dl
IV glucosetoediening:
1) First-phase insulin respons (FPIR): opgeslagen insuline vrijgesteld (ontbreekt bij T2DM)
2) Second-phase insulin respons: opgeslagen + nieuw gevormd insuline vrijgesteld
METABOLISME VAN GLUCOSE DOOR Β-CEL LOKT INSULINESECRETIE UIT
Via Krebscyclus: glucose, AZ (arginine, leucine), ketonzuren, vrije vetzuren, fructose
1) Glucoseopname via GLUT2
2) Glucose → pyruvaat → mitochondriën: acetyl coenzyme A → Krebscyclus: protonengradiënt
→ elektronentransportketen: ATP vorming → IC stijging ATP
3) KATP-gevoelige K+-kanalen sluiten
4) Depolarisatie celmembraan
, 5) Voltage-gated Ca2+-kanalen openen
6) Ca2+ influx → additionele Ca2+ vrijstelling vanuit ER
7) Activatie Ca2+-calmoduline fosforylatie cascade → vrijstelling insuline
Via adenylaat cyclase: glucagon, β-adrenerge agonisten, GLP-1 (glucagon-like peptide), GIP (glucose-afhankelijk
insulinotroop polypeptide), secretine
1) Glucagon bindt aan receptor → G-gekoppeld proteïne activeert adenylaat cyclase
2) Productie cAMP → activatie proteïnekinase A
3) Vrijstelling insuline
OPM: somatostatine inhibeert adenylaat cyclase → insulinesecretie
Via fosfolipase C: cholecystokinine (CCK), acetylcholine
1) Binden op receptor → G-gekoppeld proteïne activeert fosfolipase C
2) Productie inositoltrifosfaat (IP3) & diacylglycerol (DAG)
- IP3: activatie Ca2+-kanalen → …
- DAG: activatie proteïnekinase C → vrijstelling insuline
NEURALE & HUMORALE FACTOREN MODULEREN SECRETIE
Sympathisch & parasympatisch geïnnerveerd
- β-adrenerge stimulatie: stimulatie insulinesecretie
- α-adrenerge stimulatie: inhibitie insulinesecretie
Incretine-effect: incretines (darmhormonen: GLP-1, GIP) → insuline stijgt meer na PO-glucose toediening dan IV
GLP-1 = glucagon-like peptide-1 (ozempic) → productie door entero-endocriene cellen in ileum & colon
- Glucose afwezig: GLP-1 bindt op receptor op β-cel → cAMP → lichte Ca2+ stijging → beetje insulinesecretie
- Glucose aanwezig: verlenging membraanrepolarisatie → meer Ca2+ influx → extra insulinesecretie
werkt glucose-afhankelijk (geen hypoglycemie gevaar)
Sulfonylurea (unidiamicron) werkt volgens zelfde principe
werkt glucose-onafhankelijk (hypoglycemie gevaar!)
WERKING
Insulinereceptor
= receptor tyrosinekinase → 2 α- (EC) & 2 β-ketens (transmembraan)
Insuline bindt thv α-subunit → activatie tyrosinekinase thv β-subunit → fosforylering tyrosineresidues:
receptor-autofosforylering & fosforylering intracytosolische eiwitten (IRS-1, 2, 3, 4)
→ initiatie insuline-receptor substraat (IRS) pathways
• Metabole effecten:
↑ glycogeensynthese, glucoseoxidatie, eiwitsynthese, triglyceriden synthese
↓ proteolyse, lipolyse
• Toegenomen genexpressie & groei
,Hoge concentraties aan insuline downreguleren aantal insuline-receptoren (T2DM)
5% van receptoren moet bezet zijn voor maximale effect
Effect van insuline afhankelijk van
1) Aantal insulinereceptoren
2) Affiniteit van receptor
3) Mate waarin insuline-signaal IC wordt doorgegeven
Aantal receptoren op membraan afhankelijk van 3 factoren:
1) Synthese van receptoren
2) Endocytose van receptoren + recycling terug naar celoppervlak
3) Endocytose van receptoren + degradatie
Continu hoge insulineconcentraties → downregulatie aantal receptoren → gevoeligheid aan insuline ↓
EFFECTEN
Op hepatocyt
Insulineconcentratie in portale circulatie 3-4x hoger dan systeemcirculatie
60% van gesecreteerd insuline wordt geëlimineerd bij first pass door lever (opname via GLUT-2)
Stimuleert Inhibeert
Glycogeensynthese Glycogenolyse
Glycolyse Gluconeogenese
Lipogenese: triglyceriden → vetdruppels, VLDL iProteolyse
Eiwitsynthese Ketogenese
Op spiercel
Neemt VLDL’s op → opslag / brandstof
Stimuleert Inhibeert
Glucose opname via GLUT-4 expressie Glycogenolyse
Glycogeensynthese Proteolyse
Glycolyse
Lipogenese: opslag van triglyceriden
Eiwitsynthese
OPM: nagenoeg geen gluconeogenese in myocyt
Op adipocyt
Stimuleert Inhibeert
Glucose opname via GLUT-4 expressie Lipolyse
Glycolyse: vorming α-glycerol fosfaat
Lipogenese: triglyceriden
Synthese lipoproteïne lipase (LPL)
OPM: geen glycogeensynthese
, Liporoteïne lipase: klieft triglyceriden (in chylomicronen & VLDL) → vrije vetzuren opgenomen in adipocyt
→ + α-glycerol fosfaat → triglyceriden
GLUCAGON
SYNTHESE & SECRETIE
Door α-cellen → secretie gestimuleerd door aminozuren
Gen op chromosoom 2 → mRNA → pre-pro-glucagon → RER: pro-glucagon → GA: splitsing → granules
Proglucagon wordt anders bewerkt door neurocriene L-cellen in ileum & colon
WERKING
Doelwit: lever → oxideert vetzuren (vorming ATP)
→ indien te grote aanvoer: gedeeltelijke oxidatie met vorming van ketonen → alternatieve brandstof (CZS!)
Stimuleert Inhibeert
Glycogenolyse Glycogeensynthese
Gluconeogenese Glycolyse
Lypolyse (vetweefsel)
Proteolyse (spierweefsel)
Ketogenese: acetoacetaat, β-hydroxyboterzuur, aceton
SOMATOSTATINE
Synthese door δ-cellen & D-cellen (GIS), hypothalamus, CZS → verschillende vormen
Inhibitie
- Groeihormoon (GH)
- Insuline
- Glucagon
- Gastrine
- Vasoactief intestinaal peptide (VIP)
- TSH
OPM: paracrien effect van somatostatine op insuline is gering aangezien β-cellen centraal zitten in EvL
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper inebeirynck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €32,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 79976 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen