3. Competentiegericht leren............................................................................................................................. 8
3.1 Competenties en fundamenteel leren ........................................................................................................... 8
3.2 Competentiegericht leren in de basisschool ................................................................................................. 9
3.3 Competentiegericht leren in de bachelor lager onderwijs ............................................................................ 9
Hoofdstuk 2: Twee bakens voor een uitdagende leeromgeving ....................................................................... 9
1. Baken 1: de beginsituatie van de leerlingengroep en de leerlingen ............................................................ 10
1.1 De beginsituatie van de leerlingen als vertrekpunt voor een uitdagende leeromgeving ............................ 10
1.2 Een verkenning van de beginsituatie .......................................................................................................... 10
1.2.1 De beginsituatie van de leerlingengroep............................................................................................. 10
1.2.2 De beginsituatie van het individuele kind ........................................................................................... 11
1.2.3 De zone van naaste ontwikkeling ........................................................................................................ 11
1.2.4 De beginsituatie achterhalen .............................................................................................................. 11
1.3 De verschillende facetten van de beginsituatie van de leerlingen .............................................................. 11
1.3.1 Het ontwikkelingsniveau van de leerlingen ......................................................................................... 11
1.3.2 De leer- of denkstijl van de leerlingen ................................................................................................. 12
1.3.3 Attitudes en motvationele leerlingkenmerken ................................................................................... 13
1.3.4 De leef- en belevingswereld van de leerlingen ................................................................................... 14
Hoofdstuk 3: Uitdagende leeromgeving tot stand brengen ............................................................................ 19
1. De rol van de leraar .................................................................................................................................... 19
1.1 Opvattingen over leren ............................................................................................................................... 19
1.1.1 Leren, rijping en ontwikkeling ............................................................................................................. 19
1.1.2 Leren als een duurzame gedragsverandering ..................................................................................... 20
1.1.3 Leren als een kwalitatieve ontwikkeling van handelingsstructuren .................................................... 20
1.1.4 Leren vanuit het (sociaal-)constructivisme ......................................................................................... 20
1.2 Soorten leerprocessen .............................................................................................................................. 21
1.2.1 Feiten, begrippen en procedures ............................................................................................................. 21
1.2.2 Cognitieve strategieën ............................................................................................................................. 22
1.2.3 Motorisch leren ........................................................................................................................................ 22
1.2.4 Affectief leren........................................................................................................................................... 23
1.2.5 Metakennis en metavaardigheden .......................................................................................................... 23
1.3 Leerprocessen begeleiden ........................................................................................................................... 23
1.3.1 Leerlingen motiveren om te leren ....................................................................................................... 23
1.3.2 Instructievaardigheden om actief constructief te leren. ..................................................................... 25
1.3.2 Demonstreren en expliciteren............................................................................................................. 25
1.3.3 Een gestructureerd leerklimaat ontwerpen ........................................................................................ 27
2. De rol van leerinhouden ............................................................................................................................. 28
2.1 De kennismaatschappij leidt tot cultuurpedagogische discussies .............................................................. 28
2.2 De opsplitsing in vakken ............................................................................................................................. 29
2.3 Analyseren van leerinhouden ...................................................................................................................... 29
2.3.1 Een inventarisatie ................................................................................................................................ 29
2.3.2 Een logische analyse ............................................................................................................................ 29
2.4 De volgorde van de leerinhouden ............................................................................................................... 29
2.4.1 De elaborerende ordening .................................................................................................................. 29
2.4.2 De lineaire of cursorische ordening..................................................................................................... 30
2.4.3 De thematische of exemplarische ordening ........................................................................................ 30
2.5 Noodzaak van een kritische analyse van de leerinhouden ......................................................................... 30
3. De rol van werkvormen .............................................................................................................................. 30
3.1 De relatie tussen de competentie van de lln. en de manier waarop deze beïnvloed kan worden door het
gebruik van verschillende werkvormen. ........................................................................................................... 30
3.2 Een diversiteit aan werkvormen ................................................................................................................. 31
3.3 Bepalende factoren bij het kiezen van een werkvorm ................................................................................ 31
3.4 Enkele didactische werkvormen op een rij .................................................................................................. 32
3.4.1 Aanbiedende werkvormen .................................................................................................................. 32
3.4.2 Gespreksvormen ................................................................................................................................. 33
3.4.3 Opdrachtsvormen................................................................................................................................ 35
3.4.4 Opdrachtsvormen die samen leren bevorderen ................................................................................. 36
3.4.5 Leerspelen ........................................................................................................................................... 37
3.4.6 Onderwijsstrategieën .......................................................................................................................... 37
4. De rol van media ........................................................................................................................................ 40
4.1 Media in de basisschool .............................................................................................................................. 40
, 4
4.2 Voorwaarden voor goed mediagebruik ...................................................................................................... 40
4.2.1 Plaats van media in het didactisch proces........................................................................................... 40
4.2.2 Kwaliteitskenmerken ........................................................................................................................... 41
4.2.3 Technische vaardigheden .................................................................................................................... 41
4.3 Enkele media nader bekeken ...................................................................................................................... 41
4.3.1 Het bord op een verdiende eerste plaats? .......................................................................................... 41
4.3.2 Werkbladen/ werkboeken/ oefenbundels .......................................................................................... 42
4.3.3 Digitale media ...................................................................................................................................... 43
5. De rol van evaluatie ................................................................................................................................... 44
5.1 Een nieuwe evaluatiecultuur ....................................................................................................................... 45
5.2 Evalueren is meten -waarderen – beslissen ................................................................................................ 45
5.3 Evaluatievormen ......................................................................................................................................... 45
5.4 Situering van het onderwijsleerproces ........................................................................................................ 45
5.4.1 Instructie en evaluatie ......................................................................................................................... 45
5.4.2 Procesgerichte evaluatie ..................................................................................................................... 46
5.5 De rol van de leerlingen .............................................................................................................................. 46
5.6 De kwaliteit van de evaluatie ...................................................................................................................... 46
5.6.1 Betrouwbaarheid en validiteit ............................................................................................................. 46
5.6.2 Selfmade toetsen tegenover extern ontwikkelde evaluatie-instrumenten ........................................ 46
5.7 Andere evaluatiemethoden, ook in het basisonderwijs .............................................................................. 47
5.7.1 Zelfevaluatie ........................................................................................................................................ 47
5.7.2 Peerevaluatie ....................................................................................................................................... 47
5.7.3 Portfolio ............................................................................................................................................... 47
5.8 Coöperatief onderwijs met aandacht voor gedifferentieerd evalueren en rapporteren ............................. 47
4. Op weg naar een zorgbrede klaspraktijk .................................................................................................... 48
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gaelledebruyne. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.