Volledige samenvatting van het vak Gerechtelijk recht gedoceerd door Koen Van Put aan de AP hogeschool Antwerpen in het 1ste jaar Rechtspraktijk.
Dit document is een perfecte samenvatting van alle slides van de prof.
GERECHTELIJK RECHT
DEEL 1: ALGEMENE BEGINSELEN ................................................................................................................. 4
TITEL I. WEZEN EN FUNCTIE VAN HET GERECHTELIJK RECHT ................................................................................ 4
Hoofdstuk 1: Begripsomschrijving .................................................................................................................... 4
Hoofdstuk 2: Bronnen ....................................................................................................................................... 5
internationale regels .............................................................................................................................................. 5
grondwet ................................................................................................................................................................ 5
gerechtelijk wetboek .............................................................................................................................................. 5
Hoofdstuk 3: Kenmerken .................................................................................................................................. 6
Hoofdstuk 4: Basisbeginselen ........................................................................................................................... 6
grondrechten.......................................................................................................................................................... 6
toegang tot het recht ............................................................................................................................................. 6
onafhankelijk en inpartijdig gerecht ...................................................................................................................... 6
Eerlijk en openbaar proces..................................................................................................................................... 7
tegenspraak ............................................................................................................................................................ 7
procesgelijkheid ..................................................................................................................................................... 7
partijautonomie ..................................................................................................................................................... 8
extra: Dwingend recht – Aanvullend recht ....................................................................................................... 9
aanvullend recht..................................................................................................................................................... 9
dwingend recht ...................................................................................................................................................... 9
Hoofdstuk 5: Toepassingsgebied ...................................................................................................................... 9
TITEL II. BASISBEGRIPPEN VAN HET GERECHTELIJK RECHT ................................................................................... 9
Hoofdstuk 1: Rechtsvordering .......................................................................................................................... 9
kenmerken ........................................................................................................................................................... 10
toelaatbaarheidsvereisten ................................................................................................................................... 11
Algemene toelaatbaarheidsvereisten.............................................................................................................. 11
eis en verweer ...................................................................................................................................................... 12
eis ..................................................................................................................................................................... 12
Verweer............................................................................................................................................................ 13
Hoofdstuk 2: Geschil ....................................................................................................................................... 14
Hoofdstuk 3: geding........................................................................................................................................ 14
kenmerken van het geding ................................................................................................................................... 15
Gedingsregels ....................................................................................................................................................... 16
Vormvoorschriften ........................................................................................................................................... 16
Tijdsafspraken .................................................................................................................................................. 16
berekeningswijze ......................................................................................................................................... 18
termijnberekening: kennisgeving .................................................................................................................... 20
RECHTERLIJKE CONTROLE: EXCEPTIE VAN NIETIGHEID (Art. 860 e.v. Ger.W.) ............................................... 20
Hoofdstuk 4: rechtsprekende handeling ......................................................................................................... 22
TITEL III. RECHTERLIJKE ORGANISATIE ................................................................................................................ 22
Hoofdstuk 1: Staatsmacht .............................................................................................................................. 22
Hoofdstuk 2: Structuur van de rechterlijke macht .......................................................................................... 22
piramidale structuur............................................................................................................................................. 22
hoven en rechtbanken ......................................................................................................................................... 25
1. het vredegerecht..................................................................................................................................... 25
2. politierechtbank ...................................................................................................................................... 26
3. rechtbank van eerste aanleg................................................................................................................... 27
, brugerlijke afdeling...................................................................................................................................... 27
correctionele afdeling ................................................................................................................................. 28
jeugd- en familierechtbank ......................................................................................................................... 28
strafuitvoeringsrechtbank ........................................................................................................................... 29
4. ondernemingsrechtbank......................................................................................................................... 29
5. arbeidsrechtbank .................................................................................................................................... 30
6. arrondissementsrechtbank ..................................................................................................................... 31
7. Hof van beroep ....................................................................................................................................... 31
8. arbeidshof ............................................................................................................................................... 32
9. Hof van assisen ....................................................................................................................................... 32
10. Hof van Cassatie .................................................................................................................................... 33
Hoofdstuk 3: hoge raad voor justitie, instituut voor rechtelijke opleiding, adviesraad van de magistratuur
en algemene raad voor partners van rechtelijke orde ................................................................................... 34
hoge raad voor justitie ......................................................................................................................................... 34
Instituut voor Gerechtelijke Opleiding in België .................................................................................................. 34
Adviesraad vd magistratuur ................................................................................................................................. 34
Onafhankelijkheid van de rechter ........................................................................................................................ 35
Medewerkers gerecht .......................................................................................................................................... 35
DEEL 2: BEVOEGDHEID .............................................................................................................................. 37
TITEL I. BEGRIPSOMSCHRIJVING ......................................................................................................................... 37
Hoofdstuk 1: Rechtsmacht.............................................................................................................................. 37
Hoofdstuk 2: Bevoegdheid .............................................................................................................................. 37
TITEL II. RECHTSKARAKTER.................................................................................................................................. 38
hoofdstuk 1: Rechtsmacht .............................................................................................................................. 38
Hoofdstuk 2: Bevoegdheid .............................................................................................................................. 38
materiële bevoegdeid .......................................................................................................................................... 38
Territoriale bevoegdheid ...................................................................................................................................... 39
TITEL III: ALGEMENE BEGINSELEN ....................................................................................................................... 39
Hoofdstuk 1: Matieriële bevoegdheid ............................................................................................................ 39
toetsingsogenblik ................................................................................................................................................. 39
component ........................................................................................................................................................... 40
1. Voorwerp van de eis ............................................................................................................................... 40
2. Waarde van de eis (ratione summae)..................................................................................................... 41
3. urgentie (ratione temporis) .................................................................................................................... 44
4. hoedanigheid van de partijen (ratione personae) .................................................................................. 45
Hoofdstuk 2: Territoriale bevoegdheid ........................................................................................................... 45
bevoegdheidsovereenkomst ................................................................................................................................ 45
verstek van de verweerder .................................................................................................................................. 45
TITEL IV. BEVOEGDHEIDSREGELING .................................................................................................................... 46
Hoofdstuk 1: Materiële bevoegdheid ............................................................................................................. 46
hoofdvordering..................................................................................................................................................... 46
1. vrederechtbank ....................................................................................................................................... 46
2. politierechtbank ...................................................................................................................................... 47
3. rechtbank van eerste aanleg................................................................................................................... 47
4. secties, kamers en rechters in de rechtbank van eerste aanleg............................................................. 49
5. arbeidsrechtbank .................................................................................................................................... 49
6. ondernemingsrechtbank......................................................................................................................... 50
7. arrondissementsrechtbank ..................................................................................................................... 51
8. hof van beroep ........................................................................................................................................ 51
9. Arbeidshof ............................................................................................................................................... 51
10. Hof van Cassatie .................................................................................................................................... 52
Tusseneis .............................................................................................................................................................. 52
tussengeschillen m.b.t. de hoofdeis ................................................................................................................ 52
, Tussengeschillen m.b.t. het verweer ............................................................................................................... 53
Verweer ten gronde .................................................................................................................................... 53
Verweer bij wijze van exceptie.................................................................................................................... 53
Verweer bij wijze van tegeneis.................................................................................................................... 53
Eis tot tussenkomst ..................................................................................................................................... 54
Samenhang .................................................................................................................................................. 55
Aanhangigheid ............................................................................................................................................. 56
Hoofdstuk 2: Territoriale bevoegdheid ........................................................................................................... 56
algemene regel (art. 624 Ger.W.) ........................................................................................................................ 56
Bijzondere regels .................................................................................................................................................. 57
Prorogatie van territoriale bevoegdheid ......................................................................................................... 57
Bepalingen van dwingend recht ...................................................................................................................... 57
Bepalingen van openbare orde........................................................................................................................ 57
familierechtbank .............................................................................................................................................. 57
Hoofdstuk 3: Bevoegdheidsincidenten ........................................................................................................... 58
in eerste aanleg .................................................................................................................................................... 58
exceptie van onbevoegdheid (door de verweerder) .................................................................................. 58
Middel van onbevoegdheid (door de rechter) (art. 640 Ger.W.) ............................................................... 58
in hoger beroep .................................................................................................................................................... 58
Incidenten in zelfde rechtscollege ....................................................................................................................... 59
, DEEL 1: ALGEMENE BEGINSELEN
TITEL I. WEZEN EN FUNCTIE VAN HET GERECHTELIJK RECHT
HOOFDSTUK 1: BEGRIPSOMSCHRIJVING
Gerechtelijk recht = Rechtsregels met betrekking tot de effectuering van materieelrechtelijke aanspraken van de
rechtssubjecten.
Dus als het niet wordt nageleefd, er is iets niet juist → dan gaan we dat in orde maken.
VOORBEELD: In verbintenissen word huur niet betaald, er is dan een fout in het materieel recht → dan zegt B.W.
dat je moet betalen, je verbintenis dus nakomen en door middel van het B.W. kan je dat dan afdwingen als het
niet wordt nageleefd.
OPGELET: gerechtelijk recht is ruimer dan het privaatrecht.
Art. 2 Ger.W. : ‘Het Gerechtelijk recht geldt als gemeen recht inzake de rechtspleging in het burgerlijk,
handels-, sociaal, straf-, tucht-, administratief en fiscaal recht.’
Burgerlijk procesrecht is nodig omdat als er dan materieel recht is je anders niet voort kunt gaan.
Wie zijn subjectieve of materiële rechten wil realiseren, moet noodgedwongen een beroep doen op een rechter.
→ burgerlijk procesrecht
Verbod op eigenrichting (justice privée, Selbtshilfe) = Eigenrichting is het stellen van handelingen teneinde
zonder een beroep te doen op de rechter een geschil te beslechten (beïndigen) en zichzelf een recht te
verschaffen of tot eigen sanctionering over te gaan. Het verbod tot eigenrichting is een algemeen rechtsbeginsel
en het schenden van dit beginsel wordt door de rechters niet gesmaakt.
Effectueren: uitvoeren
Het probleem is altijd dat je een materieel recht hebt en dat het niet wordt gerespecteerd. Het materiële recht
doet er zelf niets mee.
→Bv. Je hebt bv iets verkocht en het wordt geleverd maar je wordt niet betaald. Je hebt recht op betaling. Of je
hebt een appartement gehuurd maar dat appartement is niet in orde.
Materieel recht Gerechtelijk recht
Materieel recht (er is iets mis) → Gerechtelijk recht (proces)
Er bestaat een band tussen het materieel recht en het gerechtelijk recht.
Materieel recht = Een recht dat u uit de wet haalt. → Bv. recht op privacy, ...
Exceptie van nietigheid: Art. 860
Het gaat over een proceshandeling waar iets mis mee is. Er is een vormgebrek aan een proceshandeling die ten
gevolge heeft dat die proceshandeling nietig wordt verklaard.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sarahallegro. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
