Vertaling HS11: Temperament en hersennetwerken van aandacht
14 keer bekeken 1 keer verkocht
Vak
Klinische psychologie 1a (PB3002)
Instelling
Open Universiteit (OU)
Dit is een vertaling van het artikel Temperament en hersennetwerken. Onderdeel van de temtamenstof voor het vak Klinische psychologie 1a: theoretische benaderingen en persoonlijkheid
Hoofdstuk 11 Temperament en hersennetwerken van aandacht
Mary K. Rothbart, Michael I. Posner en Brad E. Sheese
Introductie
Temperament is gekoppeld aan de structuur en functie van het zenuwstelsel en aan de
ervaring van het organisme. Wanneer we de bereidheid van de persoon meten om boos te
worden, om beloning te zoeken, om de aandacht te focussen en om te schakelen enz, meten
we temperament en deze zijn op hun beurt gekoppeld aan hersennetwerken.
Hyperreactiviteit tot een onverwachte, nieuwe of intense stimulus, is ook een maatstaf voor
het temperament die belangrijk is voor het begrijpen van de ontwikkeling van
gedragsproblemen bij kinderen en psychopathologieën van stress en aandacht bij
volwassenen. Studies naar MRI in rusttoestand hebben het mogelijk gemaakt om
hersenveranderingen bij mensen vanaf de geboorte te traceren, waardoor onderzoek naar
de ontwikkeling van aandacht en andere netwerken op jonge leeftijd mogelijk is. De
vooruitgang van epigenetische studies had een raamwerk geboden voor het nadenken over
de manier waarop de omgeving en genexpressie samenwerken om het patroon van
connectiviteit te produceren dat uniek is voor het individu.
Het is belangrijk om temperamenttendensen te scheiden van meer algemene
persoonlijkheidskenmerken, omdat temperament inzicht geeft in het ontwikkelingsproces
dat de persoonlijkheid vormgeeft en bijzonder nauwe banden met de neurowetenschappen
biedt. We hebben temperament gedefinieerd als constitutioneel gebaseerde individuele
verschillen in emotionele, motorische en aandachts-reactiviteit en zelfregulatie, die
consistentie tussen situaties en relatieve stabiliteit in de loop van de tijd laten zien. De term
'reactiviteit' verwijst naar de latentie, stijgtijd, intensiteit en duur van het reactievermogen
van de persoon op stimulatie. '‘Zelfregulering’ verwijst naar processen die dienen om de
reactiviteit te moduleren, inclusief oriënterende en moeizame aandacht, samen met
motorische neigingen tot acties van aanpak, terugtrekking, remming en zelfstimulatie.
Temperament verwijst niet naar één enkel systeem, maar naar meerdere systemen die
elkaars expressie kunnen remmen of vergemakkelijken. Bedenk bijvoorbeeld hoe angst
benaderingsneigingen remt en terugtrekking angst remt. We vinden steeds vaker
mechanismen van individuele verschillen in reactiviteit en zelfregulatie op niveaus variërend
van genen tot cultuur. We verwachten niet dat het temperament gedurende een leven
stabiel zal blijven. Als temperament wordt gedefinieerd als reactiviteit en zelfregulatie, dan
staat de uitdrukking van temperament in relatie tot een of andere situationele verandering.
Ervaringen in vreemde situaties met uiteenlopende maatschappelijke eisen en uitdagingen
vragen om verschillende aanpassingen. Deze zijn afhankelijk van de constitutie van het kind,
zodat sommige kinderen, wanneer ze door een vreemde worden benaderd, het
uitschreeuwen van angst, terwijl anderen fysiek contact met plezier behandelen. Als het kind
echter niet met dit soort prikkels wordt geconfronteerd, zal er geen enkele neiging tot
reageren worden ervaren en geoefend. Er zijn nu sterke aanwijzingen dat misbruik en
verwaarlozing de angstgevoeligheid bij kinderen kunnen vergroten, en dat traumatische
ervaringen met militaire gevechten ook leiden tot verstoringen van de reactiviteit en
zelfregulering. Een ontwikkelingsanalyse zou hier zeer nuttig zijn. Een kind kan de neiging
hebben om last te hebben van overstimulatie, die wordt verergerd door trauma dat zich
zowel in de kindertijd als op volwassen leeftijd voordoet.
Temperament beïnvloedt ook kinderen en volwassenen door hun perceptie van hoe mensen
ze zien. Gegeven de sociale constructie van het zelf, beïnvloedt temperament dus hoe we
, anderen en onszelf zien, beschrijven en ons gedragen. Temperament is ook van cruciaal
belang in de studie van de ontwikkeling van psychopathologieën van gedrag, stress en
aandacht gedurende de hele levensduur.
Recent persoonlijkheidsonderzoek heeft vaak gebruik gemaakt van de Big Five of Five-Factor-
persoonlijkheidsmodellen. De vijf factoren zijn ontleend aan multivariate analyses van
beschrijvende bijvoeglijke naamwoorden en andere persoonlijkheidsitems. De Big Five-
benadering is gebaseerd op het uitgangspunt dat alle significante variaties in persoonlijkheid
in taal worden weergegeven. Hoewel ze van groot belang zijn, zijn deze modellen onvolledig.
Een kinderpersoonlijkheidsonderzoeker raakt onmiddellijk in de war door de titels van de
factoren: heb je ooit een gewetensvol kind gezien? Een neurotisch kind? De eigenschappen
beschrijven geen individuele verschillen in het vroege leven, noch ondersteunen ze de studie
van iemands complexe aanpassingen tijdens de ontwikkeling.
We hebben bijzonder nuttig gevonden in het werk van theoretici en onderzoekers met
nauwere banden met het temperament en het zenuwstelsel, waaronder Pavlov, Eysenck,
Neblitsyn en Gray, en degenen in hun onderzoekstradities. In het eerste korte historische
deel van dit hoofdstuk bespreken we deze psychobiologische tradities. We geven ook een
korte geschiedenis van recentere temperamentconcepten en onderzoek. Vervolgens gaan we
de biologie van het temperament in de structuur van hersennetwerken en hun genen
beschouwen als opwindende mogelijkheden voor de toekomst.
Historische perspectieven
Temperament wordt al sinds de oudheid erkend in China en India. In deze sectie beginnen
we echter met de typologie van het temperament, beschreven door Grieks-Romeinse artsen,
die temperamentvolle kenmerken koppelden aan het Hippocrates-model van de homorale
constitutie van het lichaam. In deze viervoudige typologie werd de melancholische persoon,
stil en humeurig, gezien als iemand die de overhand had op zwarte gal; de cholerische
persoon als gevoelig, agressief en actief, met een overwicht aan gele gal; de optimistische
persoon als sociaal en gemakkelijk in de omgang, met een overwicht aan bloed, en de
flegmatische persoon, kalm en verwaand, met een overwicht aan slijm. De typologie hield
ook verband met psychopathologie, met verbanden tussen melancholie en depressie, en de
viervoudige typologie bleef bestaan gedurende de middeleeuwen en de renaissance, en is te
vinden in het schrijven van Kant en blijft verbonden met temperament- en
persoonlijkheidsonderzoek.
Pavloviaanse inspanningen
In recentere tijden heeft zich zowel in Oost-Europa als in het Westen een psychobiologische
onderzoekstraditie op het gebied van temperament ontwikkeld. De Oost-Europese traditie
heeft zijn wortels in het laboratorium van Pavlov, waar temperamentvolle verschillen werden
waargenomen in onderzoeken naar conditionering. Individuele honden met een persoonlijke
naam werden herhaaldelijk geobserveerd in verschillende experimentele omgevingen. De
onderzoekers observeerden consistente verschillen in het temperament van de dieren, die
Pavlov koppelde aan de kwaliteiten van het centrale zenuwstelsel die in hun
conditioneringsonderzoek werden geïdentificeerd. Pavlov stelde voor dat honden die de
kracht van een geconditioneerde respons konden blijven verhogen onder hoge intensiteit of
langdurige blootstelling aan stimulatie, 'sterke' zenuwstelsels bezaten; degenen die het
gemakkelijk verloren hadden, hadden een 'zwak' zenuwstelsel.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper roosheeringa34. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
