RUGGENMERGBANEN
!kunnen koppelen aan andere hoofdstukken!
! ZOWIEZO MET POWERPOINT LEREN, VOOR FOTO’S!
Algemene informatie – naamgeving
- Eerste lid: origo
- Tweede lid: eindpunt
o Bv. Tractus corticospinalis
Vanuit de hersenschors = cortex - > cortico
Naar het ruggenmerg -> spinalis
Inhoud
- Somatisch systeem
o Algemeen somatisch afferent
o Specifiek somatisch afferent
o Algemeen somatisch efferent
- Visceraal systeem
o Algemeen visceraal afferent
o Specifiek visceraal afferent
o Algemeen visceraal efferent
Kenmerken sensibel systeem
- perifeer gelegen neuron (primary afferent neuron):
o Dendriet is vaak omgevormd tot een ‘receptor’ orgaan
o Cellichaam ligt in een ganglion in de periferie
o Axon loopt naar het CZS
o Ipsilateraal
- Centraal gelegen kern waar het axon overschakelt op een tweede neuron
o In medulla oblongata of in ruggemerg
o Kruist over naar controlateraal
- Central gelegen derde neuron (bij bewust waarneming)
o Ligt in de thalamus en stuurt info door naar de cerebrale cortex
- Twee soorten
o Exteroceptors (ASA, SSA)
o Interoceptors (AVA, SVA)
Altijd een perifeer gelegen zenuwcellichaam, waar aan de ene kant een prikkel kan opvangen,
een zenuwcellichaam dat zich perifeer buiten het ruggenmerg en hersenen zal organiseren in
een ganglion, dat projecteert dan naar het ruggenmerg
, 1 neuron = onbewuste
Altijd een perifeer gelegen zenuwcellichaam, waar aan de ene kant een prikkel kan opvangen,
een zenuwcellichaam dat zich perifeer dus buiten het ruggenmerg en hersenen zal organiseren
in een ganglion, en dat projecteert dan naar het ruggenmerg, het kan zijn dat het in een keer
schakelt naar een interneuron, een processor en dat deze dan een signaal doorgeeft naar een
motorneuron in een keer, dit is dan een lokale reflex
2de neuron in het ruggenmerg of medulla oblongata
Altijd een perifeer gelegen zenuwcellichaam, waar aan de ene kant een prikkel kan opvangen,
een zenuwcellichaam dat zich perifeer dus buiten het ruggenmerg en hersenen zal organiseren
in een ganglion, en dat projecteert dan naar het ruggenmerg, het kan zijn dat er een 2 de neuron
aan het wachten is in het ruggenmerg of medulla oblongata. Deze zal de prikkel gaan
doorsluizen naar de andere kant van het centrale zenuwstelsel, het kan dan zijn dat het daar
stopt en projecteert dan naar het cerebellum, wat dan leidt tot een onbewuste waarneming
Altijd een perifeer gelegen zenuwcellichaam, waar aan de ene kant een prikkel kan opvangen,
een zenuwcellichaam dat zich perifeer dus buiten het ruggenmerg en hersenen zal organiseren
in een ganglion, en dat projecteert dan naar het ruggenmerg, het kan zijn dat er een 2de
neuron aan het wachten is in het ruggenmerg of medulla oblongata. Deze zal de prikkel gaan
doorsluizen naar de andere kant van het centrale zenuwstelsel, het kan zijn dat de prikkel wordt
doorgeven aan een 2 de neuron, die zullen centraal gelegen zijn: nucleus, die gaan naar
contralateraal en geven het dan door naar een 3 de neuron, dat vaak in de thalamus ligt of in een
structuur vlak naar de thalamus, en kan die prikkel dan gaan door geven naar hoger gelegen
gebieden dat leidt tot een bewuste waarneming
, SOMATISCH SYSTEEM
Algemeen somatisch afferent
- Aantal extero receptoren die iets te maken hebben met positie, zin of proprioceptie:
mechanoreceptoren, thermoreceptoren en pijnreceptoren. Niks te maken met zintuigen!
( kijk dia 13 figuur)
- Het bevat 3 types van ruggenmergbanen, dat wil dus zeggen dat we een bewuste
waarneming hebben waarvoor we 3 neuronen nodig hebben. Het eerste neuron ligt perifeer,
het 2de neuron ligt centraal en schakelt naar de andere kant, naar een 3 de neuron die in de
buurt van de thalamus gelegen is.
MEDIALE LEMNISCUS SYSTEEM: EERSTE RUGGENMERGBAAN : EPIKRITISCH + PROPRIOCEPTIE –
BEWUSTE WAARNEMING
- Deze gaat tast, druk, vibratie (epiktritisch) en proprioceptie gaan waarnemen
Primary afferent – 1ste neuron :Een perifeer gelegen neuron dat gelegen is buiten het
centrale zenuwstelsel ( buiten hersenen en ruggenmerg), deze bevatten dendrieten van
bijvoorbeeld de mechanoreceptoren, spierspoel, peesspoel en gewrichtskapsel, dit zijn korte
uitlopers. Dus tast, druk, vibratie en proprioceptie worden waargenomen ter hoogte van de
ledematen en het gezicht. Ter hoogte van de ledematen en de romp gaan die cellichamen
zich gaan organiseren in het ganglion spinale. Deze is gelegen op het verloop van radix
dorsale als een knobbeltje. Deze zenuwcellen zijn afkomstig van de neurale lijstcellen, en dit
ganglion bevat afferente neuronen. Ter hoogte van het hoofd vinden we ook een ganglion,
het ganglion trigeminale: deze zal druk, tast , vibratie en proprioceptie ter hoogte van het
hoofd gaan transporteren. Deze ganglions bevatten axonen van de fasciculus cuneatus, tr.
Spinomedullaris en gasciculus gracilis, deze axonen gaan schakelen ter hoogte van het
algemeen somatische afferente gebied over op een andere neuron, dit gebeurt ipsilateraal.
Het eerste neuron zal het signaal gaan droppen aan dezelfde kant naar het 2 de neuron
2de neuron ter hoogte van medulla oblongata : deze is bevat een centraal gelegen kern, waar
een cellichaam in gelegen is: nucleus trigeminale, nucleus cuneatus en nucleus gracilis, deze
zullen hun axonen gaan sturen naar de andere kant, die axonen gaan samen vertrekken uit
die kern wat een bundel witte stof is : lemniscus medialis wat start ter hoogte van het
verlengde merg, zijn banen van uit NV. het gebeurt controlateraal. Voor een bewuste
waarneming moet er een 3de neuron aanwezig zijn