Ivan Boszormenyi Nagy = grondlegger van contextuele gedachtengoed (1920-
2007)
Principe: invloeden integreren uit psychoanalyse en gezinstherapie
Invloed van filosoof Martin Buber en psychotherapeute Virginia Satir
Meesterwerk ‘Tussen geven en nemen. Over contextuele therapie’
Begrip ‘therapeut’ in ruime zin
Gaf workshops (casuïstiek in algemeen welzijnswerk, vooral jeugdzorg)
=> Bruikbaar in elke hulpverlenings- of begeleidsrelatie
1. BASISBEGRIPPEN IN CONTEXTUEEL PERSPECTIEF
Existentiële context
= relaties van iemand binnen zijn grootfamilie van oorsprong/herkomst (ouders,
kinderen…) samen met belangrijke relaties die iemand daarnaast en later
aangaat (relatie, vrienden…)
• Menselijk individu = fundamenteel verbonden met existentiële context
• Relaties zijn existentieel = van essentieel belang voor mens-zijn
Zonder deze relaties bestaan we niet (‘ik’ wordt deels gevormd door
relaties)
• 3 generaties: dynamisch met elkaar verbonden
Relationele werkelijkheid is complex
• Levensverhaal is unieke aaneenschakeling van feiten en gebeurtenissen
= bagage
• Manier van beleving: individueel uniek
• Bagage beïnvloedt verwachtingen van leven + bepaalt verhouding tot
anderen en vv
• Geschiedenis bepaalt mee de toekomst en kleur van bestaan
• Contextueel gedachtengoed biedt kader om deze complexiteit te vatten
Context = de mens met al zijn verbanden in verleden, heden en
toekomst
, Belangrijkste uitgangspunt: werkelijkheid = relationeel
Mens krijgt betekenis in verbinding met de ander
De 4 dimensies van de relationele werkelijkheid
= 4 invalshoeken hoe facetten van complexe werkelijkheid op elkaar ingrijpen
1e dimensie: de objectiveerbare feiten
3 zaken binnen deze dimensie: lot, (on)recht en verschillen tussen mensen
- Lot = wat ons overkomt, met/zonder inmenging van anderen (loterij,
autopech …)
Kleine en grote voorvallen dagen ons bestaan uit
Voortdurend bezig met ermee om te gaan
- (On)Recht veroorzaakt door andere mensen/samenspel van beide
(echtscheiding, ziek …)
- Verschillen tussen mensen bepaald door leeftijd, geslacht, huidskleur,
afkomst, geloof, gezinssamenstelling, gezondheid, welzijn, SES, cultuur, IQ
…
Enkel wat we zeker weten over feiten komt in 1 e dimensie
2e dimensie: psychologie = hoe we alles beleven en verwerken
Subjectieve interpretatie van de feiten (wat is er + wat gebeurt er)
- Welke behoeften/gevoelens/gedachten zijn er?
- Hoe hebben we gebeurtenissen in ons leven verwerkt?
- Hoe gaan we om met verlies?
- Wat hebben we opgebouwd om ons psychisch te verdedigen tegen wat op
ons afkomt?
- Hoe is ons proces van hechting verlopen + welke gevolgen op onze
ontwikkeling?
- Welke invloed heeft dit op onze ik-sterkte en op ons basisvertrouwen?
- Zijn we ons bewust van het innerlijk beeld dat we hebben over onszelf en de
ander?
3e dimensie: interacties = communicatie, voertuig voor onze relaties
Hoe tonen we beleving van feiten aan + communicatie met buitenwereld
- Link met axioma 1 in Communicatietheorie van P. Watzlawick: je kan
niet niet-communiceren, alle gedrag is communicatie
- Focus: concrete interacties in het hier en nu + wat in verband brengen
met Structureel perspectief van S.Minuchin
- Verbale en non-verbale interacties
Alle opvallende aspecten uit communicatieaxioma’s
Zondebokmechanismen
Triadevorming
Rolverschillen
Machtsposities en hiërarchie
Regels/geheimen/mythes
, Feedback
4e dimensie: relationele ethiek = hoe rechtvaardig zijn onze relaties
Ethiek = aanspreekbaar zijn voor belang van ander (geen moraliserend
karakter)
- Mens: intrinsiek gedreven door rechtvaardigheidsbeginsel
Verantwoordelijkheid opnemen voor gevolgen van handelen in
relaties
- Recht op ontvangen binnen relatie + plicht om te geven aan de ander
Spel van wederkerigheid met solidariteit + gevoel voor
rechtvaardigheid
- Uitgangspunt: balans van geven en nemen/ontvangen
Beïnvloed door dimensies van feiten, psychologie en interacties
4 dimensie = overkoepelende dimensie
e
Balans van geven en nemen
Rechtvaardige relatie = relatie waarin evenwicht is tussen
wat we aan ander geven/investeren in relatie wat we van ander ontvangen
Rekening houdend voor wat ander nodig heeft + ander houdt rekening met
ons
Gevolg: vertrouwen in ander + zelf betrouwbaar voor ander
Vb: kind met betrouwbare omgeving = kind leert vertrouwen
o Belangrijk: ouders zien dat kind iets terugdoet (armen uitstrekken als
mama/papa komt, tekening maken, helpen bij opruimen …)
o Belangrijk: ouders laten merken dat ze deze gebaren zien (erkenning
geven)
o Gevolg: kind ontwikkelt recht om aan zijn ouders te geven
Verwerven van verdienste = aan ander geven = recht op zorg van ander
Nagy
ontwikkelt
Onrecht /lasten = tekortkoming in relaties (ander geeft niet gepast/zorgt niet
gepast voor ons)
Balans geven-nemen: tussen generaties (ouders, kinderen) + relaties (vrienden,
collega’s)
Dynamisch + voortdurend in beweging
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lientjeappelmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,46. Je zit daarna nergens aan vast.