Inleiding: Domein van de sociale wetgeving
Arbeidsrecht: Geheel van rechtsregels betreffende de regeling van verhoudingen
tussen werkgevers en werknemers, individueel maar ook collectief (vakbonden).
Sociaalzekerheidsrecht: geheel aan rechtsregels betreffende de organisatie en
uitvoering van de sociale zekerheid (bevallingsverlof, ziektegeld,...)
Kenmerken van deze wetgeving:
• Fragmentarisch (is namelijk beïnvloed door het hoe en wanneer van het ontstaan
ervan)
• Dynamisch (past zich aan de tijden en noden/ook beïnvloed door het hoe en waar en
wanneer het zich ontwikkelt)
Historische context:
• Van feodale samenleving —> politiestaat
• 1789 : Franse revolutie (vrijheid, gelijkheid, broederlijkheid werd het moto)
• 1830 : Ontstaan België met grondwet 1931
• Verenigen in vroegere gildes werd moeilijk gemaakt! (Men had gilden die bestonden uit
personen van dezelfde soort beroepen)
• Vrijheid tot verengen werd voorzien als grondrecht: maar pas vorm in 1867!
• Vanaf +- 1870 beginnen we te zien dat er groeperingen zijn met elk zijn eigen
visie (soort van “politieke partijen”)
• Economische achteruitgang (kolen, staal en textiel industrie)
• Honger en stakingen (eind 19de eeuw)
• Politiek gemis aan vertegenwoordiging door toenmalig kiesrecht
• Wijziging naar een mannelijk meervoudig stemrecht (= wie belastingen betaald
mag stemmen) i.p.v. cijnskiesrecht doet toch vertegenwoordiging in parlement tot
stand
• Eind 19de eeuw werd er eindelijk naar probleem gehoord
• Eerste wetgeving ontstaat!
... aanvullen
Sociale wetgeving is belangrijk voor WN en overheid:
- Rechten en Plichten t.o.v de WG (WAO = arbijdsovereenkomstwet)
- Minimum aan vrije tijd moet gewaarborgd blijven
- Minimuminkomen wordt verzekerd (ziekteverzekering, werkloosheidsvergoeding,...)
Wie zijn actoren?
- Parlement
- Minister van Arbeid en Tewerkstelling
- Federale minister van sociale zaken
1
,- Werknemers
- Werkgevers
COLLECTIEVE ARBEIDSVERHOUDINGEN
SOCIAAL OVERLEG: WG EN WN GAAN SAMENZITTEN OP VOLGENDE NIVEAUS:
• Nationaal
• Rectoraal
• Sectoraal (op niveau van de sector)
• Onderneming
1. De vakorganisaties voor werknemers en voor werkgevers
Organisaties voor werknemers
- Professionele vakorganisaties (vakcentrales of vakbonden)
- Organisaties waarbij de WN aansluiten per bedrijfstak
- Bv. ACV-CSC METEA (vakcentrale voor metaal en textiel)
- Interprofessionele organisaties (vakverbonden)
- Organisaties waarbij de professionele vakorganisaties zijn aangesloten
- Bv.
- ABVV, = algemeen belgische vakverbond
- ACLVB, = algemene centrale der liberale vakbonden van België
- ACV=grootste = algemeen christelijk vakverbond
Organisaties voor de werkgevers
- Professionele werkgeversorganisaties
- organisaties waarbij de werkgevers aansluiten per bedrijfstak
- Bv. Agoria —> technologische industrie, Fedustria —> textielnijverheid, Assuralia —>
verzekeringsondernemingen,…
- voor horeca —> …
- Interprofessionele vergeversorganisaties
- Hierbij sluiten professionele werkgeversorganisaties aan
- Bv. VBO (vakbond van Belgische ondernemingen)
Rechtspersoonlijkheid van de organisaties voor wn en wg
- De meeste organisaties van wn en wg hebben geen rechtspersoonlijkheid maar zijn
echter door de wet herkent als ‘functionele rechtspersoonlijkheid’.
- Zo kunnen ze collectieve arbeidsovereenkomsten (cao) sluiten, deelnemen aan
organisatie van de arbeidsrechtbanken en -hoven en aan het beheer van aantal
instellingen.
- Wn organisaties kunnen ook kandidaten voordragen voor de ondernemingsraden
(or) en de comités voor preventie en bescherming op het werk.
2. Het collectief overleg
‘Bedrijfsorganisatie’
2
, - Onder dit begrip verstaat men oprichting, bevoegdheid, samenstelling en werking van de
instellingen voor overleg tussen wg en wn.
- Die overlegorganen kunnen bevoegd zijn voor economische of sociale materies, nationaal,
regionaal of op niveau van onderneming.
- zie schema voor overlegorganen op federaal niveau:
Niveau Op economisch gebied Op sociaal gebied
Nationaal Nationale Arbeidsraad
(NAR)
- Interprofessioneel
Centrale raad voor het
bedrijfsleven (CRB)
Nationaal Paritair Comité
- Professioneel Nationaal Paritair
Subcomité
Regionaal Paritair Comité
Regionaal Professioneel
Regionaal Paritair
Subcomité
Ondernemingsraad
Onderneming
Comité voor Preventie en Bescherming op het werk
Maar we hebben ook Regionale overlegstructuren uitgebouwd, voor het Vlaamse Gewest zijn
die:
- De Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) voor het interprofessioneel overleg
- Het Vlaams Economisch-Sociaal Overlegcomité (VESOC) voor het overleg tussen de sociale
gesprekspartners en de Vlaamse regering
- De sectorale commissies in de schoot van de SERV voor het sectoraal overleg
!!! Gewestorganen hebben niet de bevoegdheid collectieve overeenkomsten te sluiten, hun
adviezen kunnen wel basis van beslissingen van het parlement of de regering vormen !!!
Representativiteit van de organisaties voor wn en wg
Overlegorganen bevoegd voor economische en sociale materies zijn samengesteld uit
vertegenwoordigers van representatieve organisaties, deze zijn:
• De interprofessionele organisaties van wg en wn die opgericht zijn voor hele land en die
vertegenwoordigd zijn in de Centrale raad voor het Bedrijfsleven en in Nationale
arbeidsraad.
• De vakorganisaties die aangesloten zijn bij of deel uitmaken van een interprofessionele
organisatie (kijk vorig puntje).
NAR (Nationale ArbeidsRaad)
A. Samenstelling
• Paritair samengesteld
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pr99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.