Samenvatting

Samenvatting Sociale zekerheidsrecht

23 keer verkocht

Vak
Socialezekerheidsrecht

Instelling
Universiteit Gent (UGent)

Dit document is een integrale samenvatting van het vak sociale zekerheidsrecht (3e Bach), gedoceerd door Inger De Wilde. Het document bevat ook voorbeeld meerkeuzevragen (inclusief de oplossingen), en de les ter voorbereiding op het examen (met voorbeeld vragen + oplossingen).

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 170 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 9 mei 2024
Aantal pagina's 170
Geschreven in 2023/2024
Type Samenvatting

sociale zekerheid
inger de wilde
samenvatting
sz
ugent
universiteit gent

Volgen

PaterFamilias Lid sinds 2 jaar 95 documenten verkocht

€14,49

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

SOCIAAL ZEKERHEIDSRECHT
MODULE 1. INLEIDING , HISTORIEK EN ADMINISTRATIE ORGANISATIE

Afdeling 1. Wat is sociale zekerheid?
→ Want sz recht geeft de sociale zekerheid vorm. Je hebt sociale zekerheid op basis van het
feit dat je beroepsactief bent.

1.1. WAT?
Terminologie vaag en uiteenlopende invulling. Als je aan iemand vraagt wat het is zullen ze
volgende dingen antwoorden;
- Sociaal recht
- Sociale zekerheid
- Sociale verzekering
- Sociale risico’s → vb.: ik word ziek, ik heb kinderen, word oud, ben afhankelijk van mijn
partner omdat ik ziek ben,…
- Sociaal statuut → bij zelfstandigen is deze terminologie
- Sociale bescherming → bij ambtenaren, zij hebben eigen regelingen omdat ze voor de
OH werken
- Sociale bijstand → is voor een andere categorie van personen, vb.: leefloon want veel
mensen zijn niet beroepsactief.
Ook: sociale voorzieningen (huisvesting), arbeidsmarkt en tewerkstelling, welzijnsrecht →
ontwikkeling verzorgingsstaat/sociale welvaartsstaat → sommigen gaan het nog ruimer
invullen (deze ruime invulling is ook legitiem).

Definitie sociale zekerheid: ANKERPUNTEN
→ In verschillende wetgeving staat een definitie:
- ILO Verdrag nr. 102 betreffende de minimumnormen der sociale zekerheid (negen
sociale risico’s) (1952) (van de internationale arbeidsorganisatie).
- Europese Verordeningen 883/2004/EG en 987/2009/EG → gaan we niet op in, gaat over
grensoverschrijdende tewerkstelling.
- Algemene Beginselenwet Sociale Zekerheid (art. 3) (1981) en Wet
- Kruispuntbank Sociale Zekerheid (art. 2, 1°) (1990)
- Wet Handvest Sociaal Verzekerde (art. 2, 1°) (1995)
o Ruimer: ook overheidspersoneel, zelfstandigen, sociale bijstand
- Grondwet (art. 23) (1994) :

Art. 23 Gw. (ingevoerd op 31 januari 1994):
“Iederheeft het recht een menswaardig levente leiden.
Daartoe waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel,
rekening houdend met de overeenkomstige plichten, de economische, sociale en
culturele rechten, waarvan ze de voorwaarden voor de uitoefening bepalen.
Die rechten omvatten inzonderheid :

1°het recht op arbeid en op de vrije keuze van beroepsarbeid in het raam van
een algemeen werkgelegenheidsbeleid dat onder meer gericht is op het
waarborgen van een zo hoog en stabiel mogelijk werkgelegenheidspeil, het recht

1

, op billijke arbeidsvoorwaarden en een billijke beloning, alsmede het recht op
informatie, overleg en collectief onderhandelen;
2°het recht op sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en sociale,
geneeskundige enjuridische bijstand;
3°het recht op een behoorlijke huisvesting;
4°het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu;
5°het recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing;
6°het recht op gezinsbijslagen” ( is erbij gekomen bij de zesde staatshervorming – 2014
→ is een bevoegdheid van de gemeenschappen geworden, niet meer federaal,
maar dit heeft men dus later aan de gw toegevoegd zodat ze gemeenschappen
dat niet konden afschaffen. )

→ R op rsz, werk, gezondheid, juridische bescherming = verankering van het recht op
rsz in de Gw.

SOCIALE ZEKERHEID
= Geheel van sociale voorzieningen dat tot doel heeft aan alle burgers op elk ogenblik van
hun bestaan minstens een bestaansminimum waarborgen. Gaat dus meer dan enkel over
diegene die beroepsactief zijn.

Klassieke sectoren + sociale bijstand = ruime invulling
WAAROVER GAAN WE HET HEBBEN:
We gaan op een belangrijke tak in: ziekteverzekering en die heeft twee componenten.
Tussenkomst in medische verzorging en vervangingsinkomen ingeval van
arbeidsongeschiktheid.
We gaan ook kijken naar sociaal risico: sommige beroepsgroepen vb.: industriebouwbedrijf zijn
er veel arbeidsongevallen,.. + Krijg je werkloosheidsuitkering bij ontslag (wat zijn de
voorwaarden),..

1.2. HOE IS DE SOCIALE ZEKERHEID GEORGANISEERD ?
→ Je kan als OH dus mensen ondersteunen: en er wordt een onderscheid gemaakt tussen:

LOONAANVULLENDE VERGOEDINGEN
Je hebt geen loonverlies, er doet zich een sociaal risico voor en je krijgt van de OH een
aanvulling. Iets om jou te ondersteunen zodat je niet aan je beroepsinkomen moet zitten om
die kost te dragen. Het is iets wat je krijgt wat NIET gerelateerd is aan je beroepssituatie: is voor
iedereen op gelijke manier geregeld vb.: niet dat werknemer meer terugbetaling krijgt van
medische kosten dan een zelfstandige.

Welke sectoren van de sociale zekerheid zijn dat? :

1. Gezondheidszorg
o Beroepsactiviteit of afgeleide rechten
o Vrijwel de ganse bevolking geniet daarvan. Gezondheidszorg is heel
toegankelijk.

2. Gezinsbijslagen

2

, o Recht van het kind

LOONVERVANGENDE UITKERINGEN
Er zijn sociale risico’s waarbij iemand geheel of deels zijn loon kan verliezen. Vb.: schorsing
arbeidsovk,.. Dan gaat de sz voorzien in loon vervangende uitkeringen.

1. Arbeidsongeschiktheid
- Ziekte en ongeval privéleven
- Arbeidsongeval en beroepsziekte (professioneel risico)
2. Werkloosheid
3. Ouderdom en overlijden
4. Op basis van beroepsactiviteit
= Beroepsactiviteit is hier wel van belang want obv dat maken we een onderscheid:
Drie grote beroepsgroepen: (rode draad in de lessen, mbt pensioen,..)
- Werknemers
- Zelfstandigen
- Ambtenaren (NIET: OH – personeel)

Er zijn grote verschillen tussen financiering en sociale prestaties (vb.:
werkloosheidsuitkering, terugbetaling dokter,.. = wat je krijgt van de rsz ) tussen die
groepen. → Financiering is nodig om die prestaties te kunnen betalen.

Sociale bijstand: = vangnet voor de mensen die niet obv de beroepsactiviteit aan de
voorwaarde voldoen voor de sociale prestaties binnen de klassieke sociale bijstand

Bij sociale bijstand gebeurt er dus iets wat niet gebeurt bij de sociale zekerheid en dat
het is onderzoek naar de bestaansmiddelen vb.: sociale bijstand zal niet afhankelijk zijn
van bv ik heb het voorbije jaar X dagen gewerkt dus heb recht op dit. Maar zal afhangen
van dit onderzoek. Want de OH gaat dat vangnet enkel geven aan iemand die het
nodig heeft (gezien de OH dit financiert), dus iemand die ervoor kiest niet te werken, ma
wel veel eigendommen heeft en daarvan huurgelden geniet heeft voldoende
bestaansmiddelen om in zijn leven te voorzien.

>< Individuele rechten in de klassieke sociale zekerheid; diezelfde persoon met zijn
eigendommen, als die actief is als wn en die wordt arbeidsongeschikt dan gaan we
niet kijken naar de inkomsten van de huurgelden. Je krijgt gewoon individuele rechten.

Schema: alle sociale risico’s
in de verschillende
sectoren,.. Op elk van die
facetten gaan we in de
lessen ingaan. Belangrijk
voor overzicht want op het
examen worden veel
vergelijkingsvragen gesteld
vb.: vgn pensioenen in
verschillende sectoren.

3

, Afdeling 2. Historiek Belgische sociale zekerheid

1.1. HISTORIEK

§1. Sociale bijstand

→ de regelingen die degene die niet beroepsactief zijn, vroeger had men daar geen
aandacht voor (dat was je lot). Dus als daar een bijpassing gebeurde was dat obv moraal en
dus vrijwilligerswerk (en gebeurde vooral door kerken → armenzorg). Maar later gingen ook
steden en gemeenten initiatieven nemen in burgerlijke godshuizen en burelen van
weldadigheid (als je niet over bestaansmiddelen beschikte kon je aanvraag doen om toch
ondersteuning te krijgen vanuit die stad of gemeente waar je woonde). Vandaag is dat ook
want de steden en gemeenten houden zich bezig met het OCMW.

vb.: vraagtekens over naamgeving binnen het familierecht – traditionele naamgeving
kan niet meer

§2. Sociale verzekering

Sociale zekerheidsvoorzieningen voor personen die beroepsactief zijn. In de periode van de
ambachten werden gildebussen voorzien, ambachten droegen deel van verdiensten af in
potje voor als er zich situaties voordoen waarbij een van de personen binnen die ambacht of
gilde ziek was, kwam te overlijden daar een bijpassing te voorzien.
Later heb je onderlinge bijstand kassen waarbij op initiatief van arbeiders uit noodzaak (want
er is geen vangnet als iemand vastzit in machine,.. om niet in de armoede te vallen). Soms is
er ook steun van de private weldoener (vrijwilligheid).
Na verloop van tijd begint de OH te beseffen om die initiatieven te steunen, want ze hebben
er geen baat bij dat die arbeiders die uitvallen in de armoede belanden (gaan meer misdrijven
plegen,..). De OH gaat steun en subsidies geven, maar wil controle op hoe die middelen
worden besteed. vb.: concreet initiatief: algemene lijfrentekas: ondersteuning voor de
opbouw van pensioenrechten (voor als je oud bent en niet meer in staat bent om te werken).
Later ook de oprichting van de Belgische werkliedenpartij.
- Gildenbussen
- Onderlinge bijstandskassen
o Initiatief arbeiders (soms steun private weldoener)
- Overheid: ‘gesubsidieerde vrijheid’
o Steun en subsidiëring in ruil voor meer controle
o Oprichting Algemene Lijfrentekas (1848)
- Ontwikkeling socialistische coöperatieven (Vooruit)
- Belangrijk: oprichting Belgische Werkliedenpartij 1885

§3. Ambtenarenpensioenen

4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper PaterFamilias. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen

Samenvatting

Samenvatting Sociale zekerheidsrecht

Document informatie

Onderwerpen

Geschreven voor

Verkoper

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud