Dit is een samenvatting van het vak farmacologie in de opleiding Vroedkunde aan Vives Kortrijk. De samenvatting is gemaakt op basis van de lessen, powerpoints en de cursus.
Het bevat alle hoofdstukken, behalve het hoofdstuk 'medisch rekenen'
ALGEMENE FARMOCOLOGIE
1. WAT IS FARMACOLOGIE ?
1.1 DEFINITIE
Farmacologie = de leer van de geneesmiddelen.
Concretere definitie farmacologie = de wetenschap die de wisselwerking onderzoekt tussen
levende organismen en scheikundige stoffen.
Farmacon = chemische substantie met een gekende structuur die bij toediening een
biologische effect veroorzaakt.
1.2 ONDERVERDELINGEN IN DE FARMACOLOGIE
Onderverdeeld in verschillende subklassen:
dierenexperimentele farmacologie
klinische (humane) farmacologie
farmacotherapie
Enkel farmacotherapie is voor vroedvrouwen van belang. Farmacotherapie = behandeling van
patiënten met geneesmiddelen.
Farmacotherapie wordt ingedeeld in:
Profylactische of preventieve therapie
o = ziekte voorkomen door toediening van een geneesmiddel.
o bv: vaccin, antistollingspreparaat, maagbeschermende preparaten..
Causale of curatieve therapie
o = behandeling waarbij een genesmiddel de ziekte geheel doet verdwijnen doordat de
oorzaak wordt behandelend
o bv: antimicrobiële therapie antibiotica bestrijdt de bacterie die de ziekte
veroorzaakt
Symptomatische therapie
o = een farmacon die gebruikt wordt om de gevolgen, klachten of ziekteverschijnselen
te verlichten of onderdrukken
o het leidt niet tot de genezing, maar draagt wel bij aan het instandhouden van de
kwaliteit van leven en soms tot verlenging van het leven
o bv: anti-epileptica = onderdrukken van epileptische aanvallen
Substitutie therapie:
o = behandeling waarbij een geneesmiddel tekort van lichaamseigen stoffen of stoffen
uit de voeding aanvult
o bv: vit. K bij pasgeborenen
o bv: hormoontherapie
o bv: bij anemie
1
, Diagnotische therapie
o = stellen van een diagnose van een mogelijke ziekte aan de hand van een
geneesmidden bv: contrastvloeistoffen
o bv: om een afwijking van het maag-darmkanaal te kunnen vaststellen, wordt vaak
gebruik gemaakt van endoscopie
Het is soms moeilijk te bepalen met welke therapievorm we te maken hebben. Iemand met een hoge
bloeddruk kan preventief behandeld worden tegen het gevaar van hartinfarct. Het verschijnsel dat
behandeld wordt, is de hoge bloeddruk: symptomatisch. Als de oorzaak van de hoge bloeddruk
behandeld wordt, is het causaal.
1.3 FARMACOLOGISCHE FASES
Farmacologie kan opgedeeld worden in 4 fasen:
1. farmaceutische fase
2. farmacokentische fase
3. farmacodynamische fase
4. farmacotherapeutische fase
1.3.1 FARMACEUTISCHE FASE
Tijdens deze fase gaat men via wetenschappelijk onderzoek het
actief ingrediënt (de werkzame stof) gaan identificeren. dit
gebeurt via het principe van de ‘isolatie van het actief principe’.
Dit houdt in:
Actief ingrediënt identificeren
Analyse farmacokinetische en farmacodynamische
eigenschappen
Gebruik in constante en precieze dosering in een puur
chemisch recipiënt vaststellen
Indien natuurlijke bron uitgeput, mogelijkheid tot
chemische synthese
De werkzame stof is niet zonder meer toepasbaar als
geneesmiddel. Het kan niet als een kant en klaar product voor de
patiënt gebruikt worden. Bij de bereiding van een geneesmiddel
worden hulpstoffen toegepast om een hanteerbaar product te
verkrijgen.
De farmaceutische vorm moet de werkzame stof in de juiste hoeveelheid bevatten, moet voldoende
stabel zijn en het werkzaam bestanddeel in vivo in voldoende mate afgeven.
bv. een tablet of capsule moet voldoende snel uiteenvallen
bv: een zalf moet zijn werkzame bestanddeel aan de huid afgeven.
De farmaceutische vorm van een farmacon is niet alleen van belang om de manier van toediening te
bepalen, maar het beïnvloedt ook de manier waarop het farmacon vrijkomt uit de toedieningsvorm.
De vorm zal dus ook bepalen hoe het farmacon in het lichaam komt en opgenomen wordt.
2
,1.3.2 FARMACOKINETISCHE FASE
Bestudeert de weg die het geneesmiddel volgt in ons lichaam. Het beschrijft het tijdsverloop van de
concentratie van het geneesmiddel in het organisme.
De 4 deelprocessen: (ADME)
1. Absorptie: de opname van het geneesmiddel in het bloed (opname)
2. Distributie: verdwijnen van het geneesmiddel uit het bloed en de verdeling over de
verschillende weefsels in het lichaam (vervoeren)
3. Metabolisatie of transformatie: het omzetten van het geneesmiddel in afbraakproducten of
metabolieten
4. Excretie: de uitscheiding van het geneesmiddel uit het lichaam
metabolisatie en excretie worden vaak samen benoemd als eliminatie, wat staat voor het totale
proces van verwijdering uit het lichaam
Centrale vraag = bereikt het farmacon de plaats van werking?
DE PLASMACONCENTRATIE-TIJDSCURVE
De farmacokinetische processen bepalen het verloop van een concentratie van een stof in het
lichaam in de tijd. Het plasmaconcentratieverloop kan in functie van tijd voorgesteld worden in een
curve, die die plasmaconcentratie-tijdscurve wordt genoemd.
De grafiek is samengesteld uit 4 deelprocessen en weerspiegelt de snelheid waarmee deze processen
gebeuren. Alle deelprocessen gebeuren in realiteit op hetzelfde ogenblik.
3
, Bij orale toediening is de plasmaconcentratie korte tijd na toediening nog laag. Naarmate meer
geneesmiddel geresorbeerd wordt en de lever is gepasseerd, stijgt de curve.
De curve begint af te buiten en te dalen wanneer de metabolisatie en de excretie de overhand
krijgen. De steilheid waarmee een concentratieniveau stijgt of daalt, is afhankelijk van de snelheid
waarmee het farmacon geabsorbeerd of geëlimineerd wordt. Meestal zijn absorptie en distributie
snelle processen in vergelijking met eliminatie.
1.3.3 FARMACODYNAMISCHE FASE
- Bestudeert het werkingsmechanisme van het farmacon. Het gaat na welk effect het
geneesmiddel heeft op het lichaam.
- Het houdt zich bezig met de aard van het mechanisme van de farmacologische respons.
- Men bestudeert de werking van het geneesmiddel op het organisme en probeert het
werkingsmechanisme waardoor het effect tot stand komt op te helderen.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brittpolfliet. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,86. Je zit daarna nergens aan vast.
