Pathofysiologie 1: oncologie
1. Normale en pathologische cellulaire homeostase
1.1 Cellulaire homeostasemechanismen
1.1.1 Atrofie
Vermindering in grootte van een cel of een weefsel.
Vermindert zuurstofverbruik en de metabole behoeften van de cel.
De efficiëntie van de celfunctie verbetert in zijn geheel.
Meestal een reversibel proces, tenzij het een gevolg is van denervatie.
Oorzaken: langdurige bedrust, beperkt gebruik van ledematen of bepaalde weefsels,
beperkte weefselvoeding en ischemie ( = zuurstoftekort in weefsels).
1.1.2 Hypertrofie
Toename in celgrootte en/of weefselmassa.
Komt voor als cel of weefsel te lang blootgesteld wordt aan verhoogde werkbelasting.
Kan een normaal fysiologisch antwoord zijn (toename in spiermassa), maar ook pathologisch
(harthypertrofie bij chronische hypertensie).
Kan een compensatieproces zijn bv wanneer 1 nier verwijderd wordt, hypertrofieert de
overblijvende nier om de functionele capaciteit te verhogen.
1.1.3 Hyperplasie
Gestuurde toename van het aantal cellen in een orgaan of weefsel.
Dit kan voorkomen bij cellen die mitose kunnen ondergaan.
Kan een normaal fysiologisch proces zijn (zoals bij borst- en uterusweefsel tijdens
zwangerschap), maar dikwijls pathologisch.
Het kan ook een compenserend mechanisme zijn (als deel van de levercellen verwijderd
wordt, neemt het aantal hepatocyten opnieuw toe om functionele capaciteit te vrijwaren).
1.1.4 Metaplasie
Omvorming van 1 celtype naar een ander celtype dat een betere overlevingskans heeft onder
bepaalde omstandigheden.
Gevolg van een chronische prikkeling of ontsteking.
Bv bij rokers veranderen de epitheelcellen met trilharen naar epitheelcellen zonder trilharen
zodat ze de irritatie beter kunnen verdragen, die cellen hebben wel niet meer de
mogelijkheid om luchtwegen te zuiveren. Rokershoest!
1.1.5 Anaplasie
Ontwikkeling van een cel tot een gespecialiseerde cel niet tot stand gekomen door grote
veranderingen in celgroei, -deling, zoals bij kwaadaardige tumoren.
Het beschrijft het ongewenste verschijnsel van ongedifferentieerde cellen of dus cellen in
een onrijpe of minder gespecialiseerde vorm.
1.1.6 Dysplasie
Ontregeling van celgroei, waarbij weefsels ontstaan met cellen van wisselende grootte, vorm
en uitzicht.
Als gevolg van chronische irritatie of ontsteking, en kan leiden tot kanker.
Wordt beschouwd als een voorloper van kanker. (Bv de screening om vroegtijdig in te grijpen
bij een kankercel in ontwikkeling)
1.2 Celbeschadiging
, Farmaceutische wetenschappen Bach1
De graad van de celbeschadiging is gerelateerd met de intensiteit en de duur van de blootstelling aan
het celbeschadiging mechanisme. Het kan een reversibel proces zijn waarbij de cel zijn normale
functie herneemt, maar ook een irreversibel proces zijn met celdood als gevolg.
De oorzaken van celbeschadiging kunnen meestal herleid worden tot 2 categorieën:
Beschadiging door vrije radicalen
Beschadiging door hypoxie (zuurstoftekort)
1.2.1 Celbeschadiging door vrije radicalen
Vrije radicalen zijn zeer reactieve chemische substanties zoals superoxide anion (O 2-), hydroxyl
radicalen (OH-) en waterstofperoxide (H2O2).
Zij worden gegenereerd als nevenproducten van het normaal celmetabolisme en worden normaal
geïnactiveerd door natuurlijk voorkomende enzymen.
Wanneer er een overmaat vrije radicalen gevormd wordt door exogene prikkeling of wanneer de
beschermende werking van de natuurlijke vernietigers van vrije radicalen faalt, kan beschadiging van
de cellen optreden.
Beschadiging door vrije radicalen speelt een sleutelrol bij het normale verouderingsproces, maar ook
bij ziektes diabetes mellitus, kanker, de ziekte van Alzheimer, …
1.2.2 Celbeschadiging door hypoxie
Hypoxie is zuurstoftekort in cellen of weefsels. Het aëroob metabolisme van de cellen begint te falen,
waardoor er minder energie (ATP) wordt gevormd in de cel. Hierdoor verzwakken ATP-aangedreven
transportmechanismen.
Het proces kan reversibel zijn als de zuurstof terug ter beschikking komt, of irreversibel en vervolgens
leiden tot celdood. (Apoptose)
Hersenen zijn zeer gevoelig aan hypoxische beschadiging. Afsterven van hersenweefsel komt reeds
voor na 4 tot 6 min hypoxie.
1.2.3 Uitingen van celbeschadiging
Celbeschadiging gaat gepaard met:
Zwelling van de cel: accumulatie van water door falen van de energie-aangedreven
ionenpompen.
Accumulatie van allerlei substanties door falen van metabolisme en de transportprocessen
(bv vetten in lever, proteïnen, glycogeen, …).
Celbeschadiging kan leiden tot de dood van de cel. Celdood wordt onderverdeeld in:
Apoptosis: geprogrammeerde celdood
Necrotische celdood: autolyse (enzymatische vertering) van cellen als gevolg van
celbeschadiging. De klinische term die gebruikt wordt bij necrose van grote weefseldonatie is
gangreen.
o Bij droog gangreen is er een duidelijke grens tussen dood en gezond weefsel.
o Bij vochtig of nat gangreen is er een infectie ontstaan in het afgestorven weefsel.
De aangetaste zone is koud, vochtig en gezwollen door weefselexsudaat.
o Bij gasgangreen is de necrotische zone besmet met bacteriën die gassen produceren.
Zeer gevaarlijke infecties die kunnen leiden tot sepsis met shock en orgaanfalen.
1.2.4 Weefselherstel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper luccavdr81. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,86. Je zit daarna nergens aan vast.