Inhoudsopgave
1.1 Wat bestudeert de geografie?.................................................................................................................. 3
1.1.1 Een definitie.................................................................................................................................................3
Beschrijving en verklaring................................................................................................................................3
Ruimtelijk.........................................................................................................................................................3
Verspreiding en samenhang............................................................................................................................3
Verschijnselen aan en op het aardoppervlak..................................................................................................4
1.1.2 Waar situeert de economische aardrijkskunde zich binnen het geheel van de geografie?........................4
1.2 Hoe werkt de geograaf?........................................................................................................................... 4
1.2.1 De geografische beschrijving......................................................................................................................4
1.2.2 De geografische verklaring.........................................................................................................................5
2.1 De Weberiaanse lokalisatietheorie........................................................................................................... 6
2.1.1 Webers probleemstelling............................................................................................................................6
2.1.2 De minimalisatie van transportkosten........................................................................................................6
2.1.3 Invloed arbeidskosten en agglomeratievoordelen......................................................................................7
2.2 marktgebiedenbenadering....................................................................................................................... 8
2.2.1 Gegeven de vestigingsplaats, hoe evolueert de markt?.............................................................................8
Model van Palander: een eenvoudig model....................................................................................................8
Model van Lösch: een complex evenwichtsmodel..........................................................................................9
2.2.2 waar vestigen om zo groot mogelijke markt te bereiken?.........................................................................9
2.3 De moderne locatietheorie..................................................................................................................... 10
2.3.1 Transport...................................................................................................................................................10
Toenemende internationale dimensie van bedrijven...................................................................................10
Vermindering aandeel transportkost............................................................................................................10
2.3.2 Arbeid........................................................................................................................................................11
2.3.3 Agglomeratie-effecten..............................................................................................................................11
2.3.4 Informatie, management en organisatie..................................................................................................12
Informatie en management...........................................................................................................................12
Organisatie en locatie....................................................................................................................................12
2.3.5 Maatschappelijke factoren (p52-57).........................................................................................................14
3.1 De theorie van de centrale plaatsen....................................................................................................... 15
3.1.1 De theorie van Christaller (1933)..............................................................................................................15
3.1.2 De hiërarchie van Belgische steden...........................................................................................................16
Meten van centraliteit – afbakenen ommelanden........................................................................................16
Hierarchische niveaus in België.....................................................................................................................16
Oppervlakte en bevolking der verzorgingsgebieden.....................................................................................19
3.1.3 Rank-sized-rule (weet niet of we dit moeten kennen)..............................................................................20
3.2 Stedelijke netwerken en concurrentie in EU............................................................................................20
3.2.1 De stedelijke hiërarchie in Europa.............................................................................................................20
1
, 3.2.2 Europese netwerken van steden...............................................................................................................21
3.2.3 Krachten die stedelijk Europa vormen......................................................................................................22
Globalisatie....................................................................................................................................................22
Transformatie van O-Europa.........................................................................................................................23
Verschuiving naar informatie-economie.......................................................................................................23
Technologische impact..................................................................................................................................23
Stedelijke promotie.......................................................................................................................................24
Demografische en sociale invloeden.............................................................................................................25
4.1 Bodemrente........................................................................................................................................... 26
4.1.1 De theorie van von Thünen (1826)............................................................................................................26
4.1.2 von Thünen en de verstedelijking: het Alonso-Muth-model.....................................................................27
4.2 Interne stadsdifferentiatie...................................................................................................................... 28
4.2.1 Het stadsmodel van Burgess.....................................................................................................................28
4.2.2 De stedelijke structuur volgens H. Hoyt....................................................................................................29
4.2.3 Stedelijke structuur volgens Harris en Ullman (1945)...............................................................................30
4.3 De woonmilieu differentiatie van de Belgische stad................................................................................30
4.3.1 Factoriële ecologie....................................................................................................................................31
4.3.2 De processen van residentiële differentiatie.............................................................................................32
Historische processen resulteren in woonmileudifferentiatie......................................................................32
Structuur van de woningmarkt......................................................................................................................32
5.1 Van stad tot stadsgewest....................................................................................................................... 35
5.2 De stadsgewesten: de stad in nieuwe vormen........................................................................................36
Definitie stadsgewest:...................................................................................................................................36
Structuur van het stadsgewest......................................................................................................................37
5.3 Agglomeratievoordelen en nadelen........................................................................................................ 39
5.3.1 De agglomeratie en het bedrijf.................................................................................................................39
Agglomeratievoordelen bedrijven.................................................................................................................39
Agglomeratienadelen bedrijven....................................................................................................................40
5.3.2 De agglomeratie en haar inwoners...........................................................................................................40
Agglomeratievoordelen bewoners................................................................................................................40
Agglomeratienadelen bewoners...................................................................................................................40
6.1 soorten probleemregio’s........................................................................................................................ 43
6.2 Theorieën van regionaal economische verandering................................................................................44
6.2.1 De ‘Export base’ theorie............................................................................................................................44
6.2.2 Theorieën gebaseerd op de interregionale bewegingen van kapitaal en arbeid.....................................45
6.2.3 Theorieën gebaseerd op technologische verandering – de groeipooltheorie...........................................47
6.2.4 De centrum-periferietheorie.....................................................................................................................49
6.2.5 Theorieën gebaseerd op veranderingen in organisatie van arbeid..........................................................50
2
, Samenvatting
bedrijfslocatie
H1: wat is economische
geografie?
1.1 Wat bestudeert de geografie?
1.1.1 Een definitie
Geografie: wetenschap die zich richt op de beschrijving en verklaring van ruimtelijke
verspreiding en samenhang van verschijnselen aan en op het aardoppervlak
Richt op:
- beschrijving
- verklaring
van ruimtelijke:
- verspreiding
- samenhang
van verschijnselen:
- aan
- op
het aardoppervlak
Beschrijving en verklaring
1) traditionele/ideografische geografie
- beschrijving werkelijkheid
- analyseren gegevens ordenen met oog op causale verbanden om tot
verklaringen te komen
- zo ontstaat wetenschappelijke kartografie
2) moderne of nomothetische geografie
- verklaren waarom iets daar voorkomt
- andere wetenschappen worden hierbij mee betrokken
- interdisciplinaire dimensie belangrijk
Ruimtelijk
Niet alles is in 1 punt geconcentreerd
Verspreiding en samenhang
Verspreiding: de dichtheid belangrijk
Samenhang: de relatie ertussen belangrijk
3
1.1 Wat bestudeert de geografie?.................................................................................................................. 3
1.1.1 Een definitie.................................................................................................................................................3
Beschrijving en verklaring................................................................................................................................3
Ruimtelijk.........................................................................................................................................................3
Verspreiding en samenhang............................................................................................................................3
Verschijnselen aan en op het aardoppervlak..................................................................................................4
1.1.2 Waar situeert de economische aardrijkskunde zich binnen het geheel van de geografie?........................4
1.2 Hoe werkt de geograaf?........................................................................................................................... 4
1.2.1 De geografische beschrijving......................................................................................................................4
1.2.2 De geografische verklaring.........................................................................................................................5
2.1 De Weberiaanse lokalisatietheorie........................................................................................................... 6
2.1.1 Webers probleemstelling............................................................................................................................6
2.1.2 De minimalisatie van transportkosten........................................................................................................6
2.1.3 Invloed arbeidskosten en agglomeratievoordelen......................................................................................7
2.2 marktgebiedenbenadering....................................................................................................................... 8
2.2.1 Gegeven de vestigingsplaats, hoe evolueert de markt?.............................................................................8
Model van Palander: een eenvoudig model....................................................................................................8
Model van Lösch: een complex evenwichtsmodel..........................................................................................9
2.2.2 waar vestigen om zo groot mogelijke markt te bereiken?.........................................................................9
2.3 De moderne locatietheorie..................................................................................................................... 10
2.3.1 Transport...................................................................................................................................................10
Toenemende internationale dimensie van bedrijven...................................................................................10
Vermindering aandeel transportkost............................................................................................................10
2.3.2 Arbeid........................................................................................................................................................11
2.3.3 Agglomeratie-effecten..............................................................................................................................11
2.3.4 Informatie, management en organisatie..................................................................................................12
Informatie en management...........................................................................................................................12
Organisatie en locatie....................................................................................................................................12
2.3.5 Maatschappelijke factoren (p52-57).........................................................................................................14
3.1 De theorie van de centrale plaatsen....................................................................................................... 15
3.1.1 De theorie van Christaller (1933)..............................................................................................................15
3.1.2 De hiërarchie van Belgische steden...........................................................................................................16
Meten van centraliteit – afbakenen ommelanden........................................................................................16
Hierarchische niveaus in België.....................................................................................................................16
Oppervlakte en bevolking der verzorgingsgebieden.....................................................................................19
3.1.3 Rank-sized-rule (weet niet of we dit moeten kennen)..............................................................................20
3.2 Stedelijke netwerken en concurrentie in EU............................................................................................20
3.2.1 De stedelijke hiërarchie in Europa.............................................................................................................20
1
, 3.2.2 Europese netwerken van steden...............................................................................................................21
3.2.3 Krachten die stedelijk Europa vormen......................................................................................................22
Globalisatie....................................................................................................................................................22
Transformatie van O-Europa.........................................................................................................................23
Verschuiving naar informatie-economie.......................................................................................................23
Technologische impact..................................................................................................................................23
Stedelijke promotie.......................................................................................................................................24
Demografische en sociale invloeden.............................................................................................................25
4.1 Bodemrente........................................................................................................................................... 26
4.1.1 De theorie van von Thünen (1826)............................................................................................................26
4.1.2 von Thünen en de verstedelijking: het Alonso-Muth-model.....................................................................27
4.2 Interne stadsdifferentiatie...................................................................................................................... 28
4.2.1 Het stadsmodel van Burgess.....................................................................................................................28
4.2.2 De stedelijke structuur volgens H. Hoyt....................................................................................................29
4.2.3 Stedelijke structuur volgens Harris en Ullman (1945)...............................................................................30
4.3 De woonmilieu differentiatie van de Belgische stad................................................................................30
4.3.1 Factoriële ecologie....................................................................................................................................31
4.3.2 De processen van residentiële differentiatie.............................................................................................32
Historische processen resulteren in woonmileudifferentiatie......................................................................32
Structuur van de woningmarkt......................................................................................................................32
5.1 Van stad tot stadsgewest....................................................................................................................... 35
5.2 De stadsgewesten: de stad in nieuwe vormen........................................................................................36
Definitie stadsgewest:...................................................................................................................................36
Structuur van het stadsgewest......................................................................................................................37
5.3 Agglomeratievoordelen en nadelen........................................................................................................ 39
5.3.1 De agglomeratie en het bedrijf.................................................................................................................39
Agglomeratievoordelen bedrijven.................................................................................................................39
Agglomeratienadelen bedrijven....................................................................................................................40
5.3.2 De agglomeratie en haar inwoners...........................................................................................................40
Agglomeratievoordelen bewoners................................................................................................................40
Agglomeratienadelen bewoners...................................................................................................................40
6.1 soorten probleemregio’s........................................................................................................................ 43
6.2 Theorieën van regionaal economische verandering................................................................................44
6.2.1 De ‘Export base’ theorie............................................................................................................................44
6.2.2 Theorieën gebaseerd op de interregionale bewegingen van kapitaal en arbeid.....................................45
6.2.3 Theorieën gebaseerd op technologische verandering – de groeipooltheorie...........................................47
6.2.4 De centrum-periferietheorie.....................................................................................................................49
6.2.5 Theorieën gebaseerd op veranderingen in organisatie van arbeid..........................................................50
2
, Samenvatting
bedrijfslocatie
H1: wat is economische
geografie?
1.1 Wat bestudeert de geografie?
1.1.1 Een definitie
Geografie: wetenschap die zich richt op de beschrijving en verklaring van ruimtelijke
verspreiding en samenhang van verschijnselen aan en op het aardoppervlak
Richt op:
- beschrijving
- verklaring
van ruimtelijke:
- verspreiding
- samenhang
van verschijnselen:
- aan
- op
het aardoppervlak
Beschrijving en verklaring
1) traditionele/ideografische geografie
- beschrijving werkelijkheid
- analyseren gegevens ordenen met oog op causale verbanden om tot
verklaringen te komen
- zo ontstaat wetenschappelijke kartografie
2) moderne of nomothetische geografie
- verklaren waarom iets daar voorkomt
- andere wetenschappen worden hierbij mee betrokken
- interdisciplinaire dimensie belangrijk
Ruimtelijk
Niet alles is in 1 punt geconcentreerd
Verspreiding en samenhang
Verspreiding: de dichtheid belangrijk
Samenhang: de relatie ertussen belangrijk
3
