Zeer volledige en duidelijke samenvatting die het volledige boek omvat. Uitgerust van een inhoudstabel en mooie lay-out. Helemaal zelf geschreven en klaar voor examen!
METHODOLOGIE VAN DE
SOCIALE WETENSCHAPPEN
Rood = begrip
(ctrl + linkermuisknop op inhoudstabel voor hyperlink)
Inhoudstabel
H1: Waarom sociaalwetenschappelijk onderzoek?.........................................................................................................7
1.1. Inleiding................................................................................................................................................................7
1.2. Enkele voorbeelden..............................................................................................................................................7
1.3. De wetenschappelijke aanpak..............................................................................................................................7
1.3.1. Wetenschap: een specifieke benadering......................................................................................................7
1.3.2. Alternatieve bronnen van kennis over de werkelijkheid..............................................................................7
H2: Bouwstenen en soorten sociaalwetenschappelijk onderzoek..................................................................................7
2.1 Inleiding.................................................................................................................................................................7
2.2 Bouwstenen van sociaalwetenschappelijk onderzoek..........................................................................................8
2.2.1 Theorie & empirie..........................................................................................................................................8
2.2.2 Inductie & deductie........................................................................................................................................9
2.2.3. De empirische cyclus van wetenschappelijk onderzoek...............................................................................9
2.3. Evaluatiecriteria voor wetenschappelijke kennis...............................................................................................10
2.3.1 Betrouwbaarheid.........................................................................................................................................10
2.3.2 Validiteit.......................................................................................................................................................10
2.3.3. Vakmanschap als kwaliteit..........................................................................................................................11
2.4. Soorten sociaalwetenschappelijk onderzoek.....................................................................................................11
2.4.1. Toepassingsgebied: theoriegericht versus praktijkgericht onderzoek.......................................................11
2.4.2 Onderzoeksmethodologie: kwantitatief vs kwalitatief onderzoek..............................................................12
H3: Filosofische achtergrond: epistemologische beginselen........................................................................................12
3.1 Inleiding...............................................................................................................................................................12
3.2. De ontwikkeling van de epistemologie van de wetenschappen........................................................................13
3.2.1. Empirische natuurwetenschap: positivisme & empirisme.........................................................................13
3.2.2. David Humes scepticisme...........................................................................................................................13
3.2.3. Wiener Kreis: logisch positivisme en verificationisme................................................................................14
1
, 3.2.4. Karl Popper: principe van falsificatie...........................................................................................................14
3.2.5. Thomas Kuhns paradigma’s........................................................................................................................15
3.2.6. Imre Lakatos: theorie met meerinhoud......................................................................................................15
3.3. Wat met sociale wetenschappen?.....................................................................................................................15
3.3.2. Positivisme binnen de sociale wetenschappen..........................................................................................15
3.3.3. Constructivisme binnen de sociale wetenschappen...................................................................................16
H4: Ethiek in sociaalwetenschappelijk onderzoek.........................................................................................................16
4.1. Inleiding..............................................................................................................................................................16
4.2. Hoe omgaan met deelnemers aan onderzoek...................................................................................................16
4.2.1. Vermijden van schade als basisprincipe.....................................................................................................16
4.2.2. Vrijwillige toestemming of ‘informed consent’..........................................................................................16
4.2.3. Privacy, vertrouwelijkheid, anonimisering..................................................................................................17
4.3. Professionele standaarden en deontologie.......................................................................................................18
4.4. Samenleving en wetenschap..............................................................................................................................18
H5: Onderzoek ontwerpen: strategie en doelstellingen...............................................................................................18
5.1. Inleiding..............................................................................................................................................................18
5.2. Het onderzoeksplan............................................................................................................................................18
5.3. Probleemformulering of probleemstelling.........................................................................................................19
5.3.1. Algemene vraagstelling & onderzoeksdoelstelling: fundamenteel vs praktijkgericht?.............................19
5.3.2. Literatuurstudie: status quaestionis...........................................................................................................20
5.3.3. Vraagstelling en onderzoeksvragen............................................................................................................20
5.4. Onderzoeksopzet of technisch ontwerp............................................................................................................21
5.4.1. Plaats en situatie van waarneming: waar?.................................................................................................21
5.4.2. Tijdstip en periode van waarneming: wanneer en hoe lang?.....................................................................22
5.4.3. Onderzoekseenheden en kenmerken: wie?...............................................................................................22
5.4.4. Methode van waarneming: hoe?................................................................................................................22
5.4.5. Tijdsplanning en financieel overzicht..........................................................................................................23
H6: Kwantitatieve en kwalitatieve meting.....................................................................................................................23
6.1. Inleiding..............................................................................................................................................................23
6.2. Meten: enkele basisbegrippen...........................................................................................................................23
6.2.1. Het meetproces...........................................................................................................................................23
6.2.2. Soorten concepten......................................................................................................................................24
6.2.3. Meten: kwantitatieve versus kwalitatieve benaderingen..........................................................................24
6.3. Kwantitatief meten.............................................................................................................................................24
2
, 6.3.1. Uitgangspunt: klassieke testtheorie............................................................................................................24
6.3.2. Enkele kenmerken van kwantitatieve variabelen.......................................................................................25
6.3.3. Schaaltechnieken........................................................................................................................................25
6.3.4. Operationaliseren van relaties tussen variabelen......................................................................................26
6.3.5. Betrouwbaarheid nagaan?..........................................................................................................................27
6.3.6. Meetvaliditeit nagaan?...............................................................................................................................27
6.4. Kwalitatieve meting............................................................................................................................................28
6.4.1. Het open karakter van kwalitatieve benaderingen....................................................................................28
6.4.2. Enkele illustraties van kwalitatieve benaderingen.....................................................................................28
6.4.2.1. De gefundeerde theoriebenadering......................................................................28
6.4.2.2. Kwalitatieve Comparatieve Analyse (QCA)............................................................29
6.4.3. De kwaliteit van kwalitatieve metingen......................................................................................................29
H7: Selectie van onderzoekseenheden: steekproeven..................................................................................................29
7.1. Inleiding..............................................................................................................................................................29
7.1.1. Onderzoekseenheden, populatie en steekproef........................................................................................29
7.1.2. Steekproeven: twee logica’s van selectie...................................................................................................30
7.2. Toevalsteekproeven...........................................................................................................................................30
7.2.1. Stappen bij het trekken van toevalssteekproeven.....................................................................................30
7.2.2. Types toevalsteekproeven..........................................................................................................................31
7.2.2.1. De enkelvoudige toevalsteekproef........................................................................31
7.2.2.2. De gestratificeerde steekproef..............................................................................31
7.2.2.3. De clustersteekproef & tweetrapssteekproef.......................................................31
7.2.2.4. De tweefasensteekproef.......................................................................................32
7.2.3. Foutenbronnen bij steekproeftrekking.......................................................................................................32
7.2.3.1. Dekkingsfouten......................................................................................................32
7.2.3.2. Steekproeffouten...................................................................................................32
7.2.3.3. Non-responsfouten...............................................................................................33
7.2.4. Steekproefgrootte.......................................................................................................................................33
7.2.5. Kwantitatieve niet-toevalssteekproeven....................................................................................................34
7.3. Theoretische steekproeven................................................................................................................................35
7.3.1. De eigenheid van theoretische steekproeftrekking....................................................................................35
7.3.2. Strategieën in theoretische steekproeftrekking.........................................................................................35
7.3.2.1. De doelgerichte steekproef...................................................................................35
3
, 7.3.2.2. De sneeuwbalsteekproef.......................................................................................35
7.3.2.3. De gelegendheidssteekproef.................................................................................35
H8: Experimentele ontwerpen.......................................................................................................................................36
8.1. Inleiding..............................................................................................................................................................36
8.2. Onderdelen van het klassieke experimentele ontwerp.....................................................................................36
8.2.1. Basisschema van een klassiek experiment.................................................................................................36
8.2.2. Randomisering en matchen........................................................................................................................36
8.2.3. Effect van de stimulus.................................................................................................................................37
8.2.4. Voormeting.................................................................................................................................................37
8.3. Bedreigingen van de interne validiteit...............................................................................................................38
8.3.1. Buitenexperimentele gebeurtenissen.........................................................................................................38
8.3.2. Maturatie of spontane veranderingen........................................................................................................38
8.3.3. Testeffect.....................................................................................................................................................39
8.3.4. Instrumentatie............................................................................................................................................39
8.3.5. Statische regressie.......................................................................................................................................39
8.3.6. Selectie........................................................................................................................................................39
8.3.7. Uitval...........................................................................................................................................................39
8.3.8. Verwachtingen van de onderzoeker...........................................................................................................39
8.4. Bedreigingen van de externe validiteit...............................................................................................................40
8.4.1. Populatievaliditeit.......................................................................................................................................40
8.4.2. Naturalistische validiteit.............................................................................................................................40
8.5. Alternatieven op de klassieke experimentele onderwerpen.............................................................................40
8.5.1. Quasi-experimentele ontwerpen................................................................................................................41
8.5.1.1. Tijdreeksontwerp...................................................................................................41
8.5.1.2. Niet-equivalent ontwerp met vergelijkingsgroep.................................................41
8.5.1.3. Afzonderlijke-steekproef ontwerp met voor- en nameting..................................41
8.5.2. Pre-experimentele ontwerpen....................................................................................................................42
8.5.2.1. Groep met alleen nameting...................................................................................42
8.5.2.2. Groep met voor- en nameting...............................................................................42
8.5.2.3. bestaande groepen met alleen nameting.............................................................42
8.6. Ethische bekommernissen..................................................................................................................................42
H9: Surveyonderzoek.....................................................................................................................................................43
9.1. Inleiding..............................................................................................................................................................43
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rinusmeerschaert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,26. Je zit daarna nergens aan vast.
