Hoofdstuk 5: ethisch delibereren
Leerdoelen:
De student begrijpt de benadering van problemen door normativisten en
niet – normativisten
De student begrijpt de verschillende stromingen binnen de ethiek en kan
ze beschrijven
De student is zich bewust van het voorkomen van drogredeneringen en
kan verschillende drogredeneringen herkennen
De student kant de stappen voor ethische besluitvorming toepassen op
een casus waarin een ethisch dilemma wordt beschreven
Inleiding
♥ Normatieve en niet – normatieve benaderingen: in de hulpverlening
worden ethische dilemma’s beoordeeld op basis van normatieve en niet –
normatieve benaderingen
♥ Normativisten: deze groep stelt dat alle definities van problemen
cultureel bepaald en normatief geladen zijn
♥ Niet – normativisten: zij streven naar een neurtrale, objectieve
behandeling van problemen zonder waardeoordelen
♥ Kritiek op niet – normativisten: niet – normativisten worden
bekritiseerd omdat een neutraal discours verhullend kan werken en de
politiek-maatschappelijke draagwijdte van opvattingen kan versluieren
♥ Kritiek op wetenschappelijke benadering: de wetenschappelijk
benadering kan leiden tot het de- ethiseren van problemen en het
loskoppelen van menselijke tekortkomingen van normatieve opvattingen
♥ Culturele context: de culturele context speelt ook een rol, aangezien
noties van nood, hulp en hulpverlening altijd cultureel worden vertaald en
kunnen variëren afhankelijk van de culturele eigenheid, geschiedenis en
financiële middelen van een samenleving.
Casuïstiek en fasen van morele besluitvorming
♥ Moreel oordelen vanuit een bepaald standpunt: het maken van
morele oordelen vereist dat men zijn eigen belangen en aspiraties niet
automatisch meer gewicht geeft dan die van anderen.
♥ Behandeling van belangen en aspiraties: een hulpverlener moet alle
belangen en aspiraties op dezelfde wijze behandelen, zonder zichzelf of
anderen onderling te bevoordelen
♥ Criteria voor het morele gezichtspunt: ethiek richt zich op het vinden
van criteria voor morele standpunten, die zowel logisch als intuïtief van
aard zijn.
, ♥ Klassieke moraaltheorieën: er zijn drie klassieke stelsels van
moraaltheorieën die kunnen dienen als inspiratie voor het handelen in
moeilijke of kritische situaties.
Deontologische stroming
♥ Deontologische ethiek: de deontologen stellen dat sommige daden
intrinsiek goed of fout zijn, ongeacht hun gevolgen. Moreel handelen volgt
de juiste regels zonder rekening te houden met de consequenties.
♥ Autonomie van morele waarden: morele waarden zijn autonoom en
handelen in overeenstemming hiermee is een doel op zichzelf, los van de
gevolgen.
♥ Kritiek en stevig wortels: ondanks kritiek heeft de deontologische
ethiek nog stevige wortels in het morele bewustzijn. Voorbeelden zijn het
verbod op doden en de straf voor misdaden, ongeacht de gevolgen
♥ Deontische regels in sociaal werk: in de praktijk van sociaal werk zijn
er meerde deontische regels, zoals de norm om alle mensen gelijk te
behandelen, zelfs als dit problemen zoals middelen schaarste zou
veroorzaken
Consequentialisten (gevolgenethiek)
♥ Consequentialisme: deze ethische benadering beoordeelt de juistheid
van een handeling op basis van de gevolgen ervan. Een handeling is
moreel verantwoord als deze leidt tot de beste gevolgen in vergelijking
met andere handelingen.
♥ Utilitarisme: een bekende vorm van een gevolgenethiek waarin het
bereiken van geluk centraal staat, gedefinieerd in termen van
lustvermeerdering en pijnvermindering. Geluk wordt beschouwd als een
eindwaarde
♥ Kritische bedenkingen: er zijn vragen over hoe het welzijn van mensen
en het algemeen belang worden gedefinieerd. Daarnaast is er de uitdaging
om een afweging te maken tussen positieve en negatieve gevolgen van
een handeling of beleid, en de moeilijkheid om dit te meten of uit te
drukken in specifieke eenheden. Evidence-based werken vaak gebruikt als
een afgeleide van deze stroming in de hulpverlening
Zorgzaamheidethiek
♥ Casuïstische benadering: ethici hebben steeds meer de voorkeur
gegeven aan een casuïstische benadering, waarbij specifieke gevallen
individueel worden beoordeel, en aan een zorgzaamheidsmoraal die zijn
richt op persoonlijke verantwoordelijkheid en verbondenheid met anderen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Ranirogi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.