Een samenvatting van Dieetleer 2 - theorie
Bevat alle notities, bevat alles uit de ppt., alles is weggelaten wat niet gekend dient te zijn, bevat alle belangrijke afbeeldingen en tabellen!
pg. 103
Les gegeven door Debbie Devenyn
Samenvatting dieetleer
1. Hart- en vaatziekten
a. Inhoud
• Atherosclerose ~ endotheeldysfunctie
• Hartfalen
• Metabool syndroom
• Taken van de diëtist
o Nutritional assessment
§ Cliëntenoriëntatie (alg. gegevens, hulpvraag, motivatie, woon – en
leefomstandigheden, hobby’s, beweging,…)
§ Voedingsanamnese (week vs. Weekend, voor aandachtspunten: zie
verder)
§ Antropometrie
§ Analyse medicatiegerbuik (en voedingssupplementen)
§ Analyse biochemische en onderzoeksgegevens
o Diëtetische diagnose miv. Risico analyse
o Nutritional support: behandeldoelen, normopstelling, advies
b. Atherosclerose ~ endotheeldysfunctie (bij alles is evenwicht belangrijk)
• Processen thv. endotheel
1/ Vasodilatatie vs. Vasoconstrictie (vaattonus)
§ = spierweefsel gaat reageren op bepaalde stoffen die vrijkomen
§ vasoconstrictie = samentrekken
• om bloed door te stuwen
§ vasodilatatie = ontspannen
§ evenwicht is nodig
2/ Aantrekken monocyten à macrofaagvorming
§ afweersysteem à als het in gang schiet gaat de endotheel
(binnenwand) doorlaatbaar worden à witte bloedcellen kunnen
erdoor (monocyten) à worden opgenomen in het weefsel (intima) à
worden macrofagen die vet absorberen en geven het risico om
schuimcellen te vormen à zorgt voor plaquevorming
§ m.a.w.: monocyten eten cholesterol op à worden groter à worden
macrofagen à schuimcellen en plaquevorming
3/ Onschadelijk maken ROS (Nrf2 –AO) vs. Inflammatie (NF-KB – cytokines)
§ vrije radicalen onschadelijk maken
• (reactive oxygen species = ROS à moeten onschadelijk
gemaakt worden)
§ EVENWICHT à neutraliseren van vrije radicalen en
ontstekingsprocessen ter bescherming van het lichaam
§ Nrf2 en NF-KB à genen die geactiveerd worden en zullen boodschap
geven
• Nrf2 à productie AO
• NF-KB à productie van cytokines
Als endotheel naar endotheeldysfunctie gaat à ontstaat:
vasoconstrictie/ plaquevorming door macrofagen / ontsteking
thv. bloedvaten etc.
1
, Dit zorgt ervoor dat er dus geen evenwicht is tussen de 2 à je
schuift volledig naar rechts (inflammatie/ macrofaagvorming/
vasoconstrictie)
4/ Fibrinolyse vs. Bloedstolling (haemeostase)
§ Er is op tijd bloedstolling nodig
• Maar te veel bloedstolling/klontering gaat bloedvat te veel
gaan afsluiten en dit zal dus ook problemen geven
§ PROCESSEN IN BALANS HOUDENà als de balans verdwijnt à
atherosclerose
i. Vaattonus
• 1/ Endotheelcel (dekweefsel)
• 2/ Het bloed stroomt erdoor (intima)
• 3/ Gladde spiercel (spierweefsel)
• Vasoconstrictie zorgt voor verhogen van de bloeddruk
o Krijg je bij toename van trombine en homocysteïne
§ Bij hyperhomocysteïnemie à meer vasoconstrictie
• Wordt verhoogd door roken, vitamine B12 tekort, alcohol
• Als deze stoffen gaan toenemen krijg je ook meer
angiotensineII à vasoconstrictie
• Medicatie die werken op angiotensineII: ACEinhibitoren
o Angiotensine II remmen à minder vasoconstrictie
• Naar voeding toe: inspelen op gehaltes trombine en
homocysteïne
• Te veel trombine à door activatie van Factor 7:
o Dit zal de bloedstolling initiëren à zorgt voor
beschadiging van bloedvatwand
§ Door hoog urinezuur, hyperlipidemie, roken
geven ook beschadiging van de wand
§ Trombine en homocysteine à meer angiotensine II à meer
vasoconstrictie
§ Acetylcholine en shear stress à meer NO en PGI2 (prostaglandines)
à meer vasodilatatie
2
, (ET-1 en EDHF niet kennen)
• Bloeddruk is belangrijk hierbij à vasoconstrictie zorgt voor hogere bloeddruk
o Hogere bloeddruk wordt niet alleen door zoutinname in de hand gewerkt
o + Zie verdere uitleg hieronder
• Stikstofmonoxide staat in relatie tot vasodilatatie à kanttekening: zowel positief EN
negatief
o Macrofagen gaan vet opslorpen à vergroten à macrofagen kunnen via bepaald
enzym meer stikstofmonoxide produceren
• Dus NO thv. endotheel (>eNOS = endotheliaal stikstofmonoxide synthase) en door
macrofagen geproduceerd (>iNOS = inducable stikstofmonoxide synthase = de negatieve
à meer vrije radicale))
o à omdat atheroomplaten veel plaats innemen à door vasodilatatie zullen deze
minder plaats innemen
• NO + O2- à (peroxinitriet) ONOO- (vrije radicaal pool wordt groter)
ii. Macrofaagvorming: ontstekingsreactie: haemeostase
• Beschadiging van endotheel = activatie van tissuefactor
o (=weefselfactor = tromboplastine = trombokinase)
wordt in de hand gewerkt door geoxideerd LDL
(monocyten à macrofagen à vergroten à plaque à …)
• Er ontstaan kleine beschadigingen door stoffen in het bloed
(bloedsuiker, urinezuur, roken, …) à wat zorgt voor beschadiging van de binnenwand
• Door beschadiging à activatie tissue factor à pro-enzymen van bloedstolling die
aangeleverd worden uit de lever (factor 7, factor 10,…)
o à endotheel is doorlaatbaarder om pro-enzymen te ontvangen à ervoor zorgen
dat factor 7 naar de bloedvaten gaat waardoor er stolling zal plaatsvinden
• Protrombine wordt omgezet in trombine en fibrinogeen wordt omgezet in fibrine
o Trombine stijgt = vasoconstrictie
• Atherosclerose à acuut myocardinfarct, TIA, …
3
, Geoxideerd LDL = beschadigd LDL à beschadigen van vaatwand à
monocyten eten chol. à macrofagen à plaquevorming
Als de trombose loskomt kan een embolie ontstaan
• Transport van LDL en HDL (patiëntentaal)
o Cholesterol is en blijft cholesterol (er is eigenlijk maar 1 cholesterol)
§ Goeie en slechte cholesterol vormt samen 1 cholesterol
§ HDL (happy) = de goeie
o Alles hangt ervan af in welke richting de cholesterol vervoerd wordt in het lichaam
à maakt het verschil tussen de zogenaamde goeie cholesterol en slechte cholesterol
o Mayo: verschillende bestanddelen nodig om opl te maken
Cholesterol is vet maar moet in het bloed geraken à het is niet geëmulgeerd à
cholesterol heeft een eiwit nodig om het te kunnen vervoeren in het bloed
Het vet lost dus niet gewoon op, je hebt een emulgator nodig (een bepaald type
eiwit dat zich bindt aan het cholesterol)
§ Locomotief: bepaalt de richting = eiwit
§ Het ene eiwit zal bewegen van de bloedvaten naar de lever , je andere
locomotief zal vertrekken van de lever en naar je bloedvaten gaan
§ Locomotief om het zwerfvuil op te halen
• Algemeen: naar voeding toe
o Dierlijke vetten à naar de bloedvaten
o Plantaardige vetten à naar de lever
§ Palmolie en kokosolie zijn uitzondering op plantaardige vetten à zullen
eerder LDL transport toepassen
§ Visvetzuren binnen de dierlijke producten à eerder HDL transport
(Schetsen maken tijdens consultatie (lever / trein en bloedvat))
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Kimberlyderock. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
