BEDRIJFSFISCALITEIT
TABLE OF CONTENTS
Introductie..................................................................................................................................................................................................... 2
Algemene beginselen .................................................................................................................................................................................... 3
Inhoud en voorwerp belastingsrecht ........................................................................................................................................................ 3
Wordingsgeschiedenis van belastingen .................................................................................................................................................... 3
Heffingsbevoegdheid ................................................................................................................................................................................ 4
Definitie van functie de belasting ............................................................................................................................................................. 4
Algemene principes van het Belgisch belastingrecht ................................................................................................................................ 6
Het fiscaal legaliteitsbeginsel .................................................................................................................................................................... 7
Het Eenjarigheidsbeginsel ......................................................................................................................................................................... 8
Het Fiscaal Gelijkheidsbeginsel ................................................................................................................................................................. 8
Fiscale toepassingsregels .......................................................................................................................................................................... 9
Inleiding inkomstenbelasting ...................................................................................................................................................................... 12
Inkomstenbelasting ................................................................................................................................................................................. 13
Personenbelasting: Personeel toepassingsgebied .................................................................................................................................. 16
Onroerende inkomsten....................................................................................................................................................................... 18
Roerende inkomsten........................................................................................................................................................................... 26
Beroepsinkomsten .............................................................................................................................................................................. 31
Diverse inkomsten .............................................................................................................................................................................. 54
De fiscale procedure.................................................................................................................................................................................... 65
De aangifte .............................................................................................................................................................................................. 65
Onderzoek en controle ........................................................................................................................................................................... 69
De aanslag ............................................................................................................................................................................................... 74
De betwisting .......................................................................................................................................................................................... 76
BTW ............................................................................................................................................................................................................. 78
Situering BTW.......................................................................................................................................................................................... 78
Vroeger: overdrachttaksen ..................................................................................................................................................................... 78
Europees BTW-stelsel ............................................................................................................................................................................. 79
Voornaamste kenmerken van BTW ........................................................................................................................................................ 80
Toepasselijke reglementering ................................................................................................................................................................. 80
Basisschema BTW ................................................................................................................................................................................... 81
Erf- en Registratiebelasting ......................................................................................................................................................................... 95
1. Successierechten / Erfbelasting .......................................................................................................................................................... 95
2. Erfbelasting (Vlaams gewest) .............................................................................................................................................................. 96
3. Registratierechten / registratiebelasting .......................................................................................................................................... 100
Vennootschapsbelasting ........................................................................................................................................................................... 106
Toepassingsgebied ................................................................................................................................................................................ 106
Belastbare grondslag............................................................................................................................................................................. 109
1
,INTRODUCTIE
LESMOMENTEN
Datum Omschrijving
Dinsdag 13 februari 2024 Les 1: Introductie en Algemene beginselen
Dinsdag 20 februari 2024 Les 2: Personenbelasting
Dinsdag 27 februari 2024 Les 3: Personenbelasting
Dinsdag 5 maart 2024 Les 4: Personenbelasting
Dinsdag 12 maart 2024 Les 5: Personenbelasting
Dinsdag 19 maart 2024 Les 6: Personenbelasting
Dinsdag 26 maart 2024 I-week on sustainability (geen les)
Dinsdag 2 april 2024 PAASVAKANTIE
Dinsdag 9 april 2024 PAASVAKANTIE
Dinsdag 16 april 2024 Les 7: Registratie- en Successierechten
Geen opname
Dinsdag 23 april 2024 Les 8: BTW
Dinsdag 30 april 2024 Les 9: Fiscale Procedure
Dinsdag 7 mei 2024 Les 10: Vennootschapsbelasting
Dinsdag 14 mei 2024 Les 11: Vennootschapsbelasting
LESMATERIAAL
• T. DE JONCKHEERE en M. MAUS, Wegwijs in Fiscaal Recht, Owl Press, 2023
Optioneel, niet verplicht!
EXAMENINFO
Deel multiple choice
o 4 stellingen: welke is fout/ welke is fout?
Open vragen
o Inhoudelijke vragen of een casus
Geen zin dat je alle cijfers en drempelbedragen van buiten leert, als je die nodig hebt, dan zijn die gegeven
o Formules (mbt onroerend inkomen) wel kennen
o Coëfficiënten zullen ook gegeven zijn
o STEL je hebt een vraag: inkomsten die men krijgt naar aanleiding van prestaties op de Olympische Spelen
worden steeds belast binnen de diverse inkomen → je moet niet weten hoeveel de vrijstelling is, maar wel
weten dat er een vrijstelling is
Gastcolleges (maar eigenlijk alle lessen): ken de basisconcepten en weet hoe die op zichzelf functioneren maar ook wat
de verschillen zijn met andere stelsels
o Bv wat zijn de verschillen bij entiteiten onderworpen aan personenbelasting, btw, vennootschapsbelasting, …
2
,ALGEMENE BEGINSELEN
INHOUD EN VOORWERP BELASTINGSRECHT
• Fiscaal recht
o ⊂ publiek recht
o domineert alle andere rechtstakken en is van publiek recht
o regelt overeenkomst tussen rechtsonderhorende (wij, overheid,
ondernemingen, individuen, …)
o regelt de wijze waarop overheid een (financiële) prestatie kan
vorderen van de rechtssubjecten
▪ Bijvoorbeeld aanleggen van wegen, realiseren van
onderwijs, voorzien van publieke veiligheid
▪ Overeenkomst burger – overheid
▪ Prestatie kan niet financieel van aard zijn, maar kan ook vragen om een medewerking (antwoorden
op vragen, formulier indienen, …) in plaats van een som geld
• Belastingrecht omvat
o rechtsgrond van de belastingbevoegdheid
(rechtsgrond = de bevoegdheid die de overheid heeft, gedefinieerd door de grondwet, maar ook Europees
recht (principes en beperkingen) waarmee Belgische fiscus rekening moet houden.)
▪ Wat zijn de voorwaarden en binnen welke grenzen kan belastingheffing plaatsvinden?
Deze beperkingen vinden voornamelijk hun grondslag in de Belgische Grondwet en in Europese en
supranationale rechtsbronnen die de bevoegdheid van overheden om belastingen te heffen beperken
o toepassingsgebied van de belasting (subject – object – timing)
▪ Subject: wie kan de overheid verplichten?
▪ Object: Wat wordt er belast? Op welke grondslag? Welk tarief? Zijn er vrijstellingen?
▪ Timing: Periode waarin u uw belastinggeld moet voldoen
o dwangmaatregelen van de overheid
▪ De relatie tussen de overheid en de burger is ongelijk!! → Burger heeft verplichting tot financiële bijdrage
▪ Overheid kan dwangmaatregelen opleggen zodat u die verplichting naleeft (boetes, dwangsom, …)
o fiscale geschillenbeslechting
→ wanneer u niet akkoord bent met dat u belasting moet betalen (maar ook kan ook de hoogte van de
belasting zijn of de wijze waarop de belasting moet betaald worden)
▪ Belastingontwijking: het inzetten van geoorloofde middelen om het bedrag aan verschuldigde
belastingen zo laag mogelijk te houden
▪ Belastingontduiking: het inzetten van niet-geoorloofde middelen om het bedrag aan verschuldigde
belastingen te verminderen
• Impliceert de schending van een rechtsnorm en kan daarom strafrechtelijk beteugeld worden
WORDINGSGESCHIEDENIS VAN BELASTINGEN
• Vroeger: belastingen vooral verbonden aan militaire overwinningen
• Naarmate er meer handel werd gedreven kwam er de invoer van
tol, havenrechten, …
• Vandaag: financiële economie, vroeger: goedereneconomie
• 1919: invoer Cedulaire belasting: onderscheid tussen zaken die
werden belast (puur op basis van materie)
• 1962: introductie inkomensbelasting: belasting op inkomsten uit
verschillende dingen (roerende goederen, beroepsinkomen, divers
inkomen, …)
= basis van hoe het vandaag de dag is
3
, HEFFINGSBEVOEGDHEID
Quasi elke materie kan belast worden (voertuigbelasting, eigendomsbelasting, effectenrekeningbelasting, feit dat u
handelt op de beurs, …) → ALLES, maar moet bevoegdheid hebben
o Rechtsgrond van de belastingbevoegdheid → moet over bevoegdheid beschikken om te kunnen introduceren
o Maar, overheid moet rekening houden met rechtsbeginselen!! (=principes)
Territorialiteitsbeginsel:
o Belast waar u uw domicilie hebt (domiciliebeginsel)
o Personen op het grondgebied van een overheid kunnen door die overheid
belast worden
▪ Je kan dus onderworpen zijn aan verschillende belastingstelsels
o Zakelijk:
▪ Liggingsbeginsel: als bedrijf activiteiten uitvoert buiten domicilie kan die andere staat u ook belasten.
▪ Bronstaatbeginsel: stel je hebt een aandeel in een Amerikaans bedrijf en je krijgt hieruit een jaarlijks
dividend, dan creëert die investering voor Amerika de mogelijkheid tot heffing van een belasting
Overheid kan op verschillende manieren belasting introduceren → dit geeft
aanleiding tot overlap (bijvoorbeeld belasting in België omdat je hier woont en
belasting in VSA omdat je daar aandelen hebt = dubbele belasting)
o Dat is een beperking!
o Dubbel belastingbedrag = belasting tussen overheid dat de
heffingsbevoegdheid van overheid a en overheid b beperkt wordt
o Op basis van dat dubbel belastingbedrag wordt dus de
heffingsbevoegdheid beperkt en dan kunt u een stuk van de
belastingen terugvorderen zodat u niet aan die dubbele belasting onderworpen wordt
DEFINITIE VAN FUNCTIE DE BELASTING
Oliver Wendell Holmes: “Taxes are what we pay for a civilized society”
Financieren van de publieke uitgaven van de overheid
Belastingen creëren rechtsband
= ontstaan van een juridische relatie, namelijk de belastingschuld
o Materiële belastingschuld
= berekening van de belasting (kwantitatief)
o Formele belastingschuld
= bestaan, eisbaarheid en invordering van de belasting
o De rechtsband van de belasting kent in essentie en hoofdzakelijk twee partijen
(kan ook bank tussen komen, maar de primaire band is overheid – belastingplichtige)
▪ De overheid
• De overheid verkrijgt autonome belastingbevoegdheden van de Grondwetgever (Art. 170 en
173 GW)
• De staat, gemeenschappen en gewesten, provincies en gemeenten
• Iedere overheid kan (afzonderlijk) belastingen gaan heffen
• De belastingbevoegdheden van de overheid worden vanuit verschillende perspectieven met
beperkingen geconfronteerd:
1. De bevoegdheden van de Europese Unie op het vlak van (indirecte) belastingen (bijv.
coördinering en harmonisering van BTW, douane en accijnzen);
2. Beperkingen geïntroduceerd door de Belgische federale wetgever met betrekking tot de
bevoegdheden van de deelstaten, provincies en gemeenten:
o Gewesten en Gemeenschappen (W. 23 januari 1989)
o Provincies en Gemeenten (Art. 464 WIB 1992)
4
