H1 : LEVEN IN SPANNING TUSSEN DE VOORUITGANG EN CRISIS ...................................................................... 4
1.1 INLEIDING ............................................................................................................................................. 4
1.2 VOORUITGANG IS EEN REALITEIT ................................................................................................................. 5
Armoede ................................................................................................................................................... 5
Vooruitgang .............................................................................................................................................. 5
1.3 EEN VEELVOUD VAN MET ELKAAR VERWEVEN CRISISSEN? .................................................................................. 5
1.4 DE ECOLOGISCHE CRISIS ALS EEN SPIRITUELE CRISIS .......................................................................................... 6
Stephen Batchelor - Buddhism and Ecology ................................................................................................ 6
Fritz Hull – earth & spirit ............................................................................................................................ 6
Paul Brockelman – the greening of faith .................................................................................................... 6
Seyyed Hossein Nasr – a sacred trust: ecology and spiritual vision .............................................................. 6
Is het wel een spiritueel probleem? ............................................................................................................ 6
H2: WAT IS SPIRITUALITEIT? ............................................................................................................................. 8
2.1 EEN EERSTE VERKENNING VAN HET BEGRIP ‘SPIRITUALITEIT’ ............................................................................... 8
Spiritualiteit duikt op in contexten waar je het niet verwacht ..................................................................... 8
Definitie spiritualiteit ................................................................................................................................. 8
Ecologische crisis = spirituele crisis ............................................................................................................. 8
2.2 EEN UITGEBREIDER MODEL VAN WAT SPIRITUALITEIT INHOUDT ........................................................................... 8
Een omschrijving ....................................................................................................................................... 8
De 3 bepalende attributen ......................................................................................................................... 8
Verdere kenmerken ................................................................................................................................... 9
Spiritualiteit als verbinding tussen hoofd, handen en hart .......................................................................... 9
2.3 BRONNEN VAN SPIRITUALITEIT ................................................................................................................. 10
Religie is een dubbelzinnig begrip ............................................................................................................ 10
Spiritualiteit en religie ............................................................................................................................. 11
Spiritualiteit en natuurwetenschap .......................................................................................................... 11
Spiritualiteit en technologie ..................................................................................................................... 12
H4: DE MORELE GRENZEN VAN DE MARKT ..................................................................................................... 14
4.1 WHAT MONEY CAN’T BY – MICHAEL J. SANDEL .......................................................................................... 14
4.2 INLEIDEND GEDACHTE-EXPERIMENT ........................................................................................................... 14
Een pleidooi tegen geschenken - vriendschap ........................................................................................... 14
Gekochte eer ........................................................................................................................................... 15
4.3 TWEE BEZWAREN TEGEN MARKTEN ........................................................................................................... 15
Hoe de vrije markt niet-commerciële normen verdringt ............................................................................ 15
Het effect van commercialisering ............................................................................................................. 16
Bloed te koop .......................................................................................................................................... 16
4.4 TWEE GRONDBEGINSELEN VAN HET GELOOF IN DE VRIJEMARKT......................................................................... 17
Besparen op liefde ................................................................................................................................... 17
4.5 APPENDIX: STRUCTUUR VAN HOE DE MARKT DE ETHIEK VERDRINGT................................................................... 17
Wat te koop is en wat niet (inleiding) ....................................................................................................... 17
Twee bezwaren tegen markten ................................................................................................................ 17
Het effect van commercialisering ............................................................................................................. 18
Twee grondbeginselen van het geloof in de vrije markt ............................................................................ 18
H5: HET PROBLEEM VAN SCHAARSTE ............................................................................................................. 19
5.1 INLEIDING ........................................................................................................................................... 19
1
, 5.2 OVER HET ONTSTAAN VAN SCHAARSTE EN GEWELD........................................................................................ 19
5.3 VAN TRIANGULAIRE RELATIES NAAR TOTALE MACHTSSTRIJD ............................................................................. 19
Mimesis – Aristoteles............................................................................................................................... 19
Toeëigeningsmimesis en mimetische driehoek – Girard ............................................................................ 20
5.4 GIRARD OVER DE PREMODERNE BETEUGELING VAN HET GEWELD - HET ZONDEBOKMECHANISME............................... 20
5.5 GIRARD OVER DE PREMODERNE BETEUGELING VAN HET GEWELD - HET ONTSTAAN VAN CULTUUR EN RELIGIE ............... 20
5.6 DE MENS VOLGENS ARISTOTELES EN HOBBES ............................................................................................... 20
Implosieve en explosieve samenlevingen.................................................................................................. 21
‘primitieve’ culturen: Stone Age Economics .............................................................................................. 21
Productie in primitieve samenlevingen ..................................................................................................... 21
Handel in primitieve samenlevingen ........................................................................................................ 21
Schaarste in primitieve samenlevingen .................................................................................................... 22
Het sacrale in primitieve samenlevingen .................................................................................................. 22
Het ontstaan van geld ............................................................................................................................. 22
Conclusie................................................................................................................................................. 23
5.7 OVERGANG VAN PREMODERN NAAR MODERN .............................................................................................. 23
5.8 SACRIFIËLE CRISIS EN SCHAARSTE .............................................................................................................. 23
Schaarste als fundament van maatschappij ............................................................................................. 23
5.9 HET MODERNE VERLANGEN ..................................................................................................................... 23
Omstandigheden voor geweldloos mimetisch verlangen .......................................................................... 24
5.10 AFSLUITENDE GEDACHTEN .................................................................................................................. 24
H6: HET GILGAMESJ-EPOS .............................................................................................................................. 25
6.1 ECONOMICS OF GOOD AND EVIL: THE QUEST FOR ECONOMICMEANING FROM GILGAMESH TO WALLSTREET - TOMÁŠ SEDLÁČEK
................................................................................................................................................................... 25
Het Gilgamesj-epos ................................................................................................................................. 25
6.2 NATUURLIJKE NATUUR ................................................................................................................................. 26
6.3 EN DE ZONDIGE SAMENLEVING? ..................................................................................................................... 27
Contrast tot hebreeuws denken met babilloners denken: ......................................................................... 27
Beteugeling van het wilde kwaad en de onzichtbare hand van de markt .................................................. 27
Op zoek naar het bevredigingspunt.......................................................................................................... 28
6.4 CONCLUSIE ............................................................................................................................................... 28
H7: HET OUDE TESTAMENT ............................................................................................................................ 29
7.1 INLEIDING ................................................................................................................................................. 29
Terminologie ........................................................................................................................................... 29
Hebreeuwse verhalentraditie ................................................................................................................... 30
7.2 HET OUDE TESTAMENT: AARDSHEID EN GOEDHEID ............................................................................................. 30
7.3 VOORUITGANG: EEN GESECULARISEERD GELOOF ................................................................................................. 30
Cyclische versus lineaire visie op tijd ........................................................................................................ 30
7.4 REALISME EN ANTI-ASCESE ............................................................................................................................ 30
Jodendom als ‘aardse’ stroming............................................................................................................... 31
De held geseculariseerd in het OT ............................................................................................................ 31
De natuur is niet heilig ............................................................................................................................. 31
Heersers zijn mensen ............................................................................................................................... 32
7.5 LOF VAN ORDE EN WIJSHEID: DE MENS ALS VOLTOOIER VAN DE SCHEPPING ................................................................ 32
7.6 GOED EN KWAAD IN ONS: EEN MORELE VERKLARING VAN WELZIJN .......................................................................... 32
7.7 DE MORELE ECONOMISCHE CYCLUS EN ECONOMISCHE VOORSPELLINGEN .................................................................. 33
Morele verklaring van een conjuncturele cyclus ....................................................................................... 33
7.8 DE ECONOMIE VAN GOEDE EN KWAAD ............................................................................................................. 33
2
, Wie goed doet, die goed ontmoet ............................................................................................................ 33
Liefde voor de wet ................................................................................................................................... 34
7.9 DE VRIJHEID VAN DE NOMADE EN DE KETENEN VAN DE STAD .................................................................................. 34
7.10 SOCIALE VOORZIENINGEN: NIET NAAR HET VOORBEELD VAN SODOM...................................................................... 34
7.11 ABSTRACT GELD, VERBODEN RENTE EN HET SCHULDENTIJDPERK VAN NU ................................................................. 35
Geld als energie: tijdreizen en ‘bruto schuldproduct’ ................................................................................ 35
7.12 ARBEID EN RUST: DE SABBATECONOMIE ......................................................................................................... 35
7.13 CONCLUSIE: TUSSEN NUT EN PRINCIPE............................................................................................................ 35
INTERMEZZO: ARISTOTELES, DE STOÏCIJNEN EN DE EPICURISTEN................................................................... 37
INLEIDING ...................................................................................................................................................... 37
De Griekse wereld in de oudheid .............................................................................................................. 37
griekse filosofie ....................................................................................................................................... 37
ARISTOTELES .................................................................................................................................................. 37
Eudemonia: ‘Geluk is een soort wetenschap’ ............................................................................................ 38
Maximaliseren van Nut versus Maximaliseren van het goede ................................................................... 38
DE STOÏCIJNEN VERSUS DE HEDONISTEN ................................................................................................................. 39
De stoïcijnen............................................................................................................................................ 39
De hedonisten ......................................................................................................................................... 39
Economie van goed en kwaad.................................................................................................................. 39
H8: HET CHRISTENDOM .................................................................................................................................. 41
8.1 INLEIDING ................................................................................................................................................. 41
8.2 ECONOMISCHE GELIJKENISSEN ....................................................................................................................... 41
8.3 KWIJTSCHELDING VAN SCHULDEN IN ONZE TIJD................................................................................................... 41
8.4 GESCHENKEN GEVEN EN TRANS-ACTIE .............................................................................................................. 42
8.5 DE ECONOMIE VAN HET KONINKRIJK ................................................................................................................ 42
8.6 SPELTHEORIE: HEB UW VIJAND LIEF VERSUS OOG OM OOG ..................................................................................... 42
8.7 DE ECONOMIE VAN GOED EN KWAAD IN HET NIEUWE TESTAMENT .......................................................................... 42
8.8 LIEFDE IS EEN GEBOD ................................................................................................................................... 42
8.9 DE ONUITROEIBAARHEID VAN HET KWAAD: DE GELIJKENIS VAN HET ONKRUID ............................................................. 42
8.10 ARBEID ALS EEN ZEGEN, ARBEID ALS EEN VLOEK ................................................................................................ 43
8.11 PARTICULIER BEZIT: VAN WIE IS HET LAND? ..................................................................................................... 43
8.12 KLEINE LIEFDE: COMMUNES, LIEFDADIGHEID EN SOLIDARITEIT .............................................................................. 43
8.13 THOMAS VAN AQUINO ’S LOFZANG OP DE WERKELIJKHEID ................................................................................... 43
8.14 ARCHETYPEN VAN DE ONZICHTBARE HAND ...................................................................................................... 43
8.15 SAMENLEVING VAN BUREN ......................................................................................................................... 44
8.16 REDE EN GELOOF ...................................................................................................................................... 44
8.17 STAD, NATUUR EN VRIJHEID ........................................................................................................................ 44
H9: DE ISLAM ................................................................................................................................................. 45
9.1 INLEIDING ................................................................................................................................................. 45
9.2 VERSCHILLEN IN WERELDBEELD ...................................................................................................................... 45
Islamitisch wereldbeeld ........................................................................................................................... 45
Westers wereldbeeld ............................................................................................................................... 45
Relatie tussen wereldbeeld en kennis ....................................................................................................... 46
9.3 DEFINITIE VAN ISLAMITSICHE ECONOMIE .......................................................................................................... 46
9.4 AARD EN BEREIK......................................................................................................................................... 46
9.5 DE CONTROVERSE OVER METHODEN................................................................................................................ 46
9.6 ECONOMISCHE SYSTEMEN ............................................................................................................................ 46
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper laurenservranckx81. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.