Complete samenvatting van het vak 'Mens en samenleving: Werken' gedoceerd in het eerste jaar sociaal werk aan Arteveldehogeschool.
Ik haalde hiermee 12/20 in eerste zit.
Docent: Christophe Timbremont
Mens & Samenleving: Werken
LES 1: De arbeidsmarkt in België
1. Definitie en afbakening
1.1 Definitie
Ruime definitie: (Mok 2007)
“Arbeid is het verrichten van taken die nut hebben voor mensen die ze uitvoeren, voor
hun naaste omgeving alsmede voor de maatschappij als geheel.”
1.2 De waarde van arbeid
Adam Smith (1776)
Gebruikswaarde van arbeid = nut van het werk voor diegene die hem verricht of voor zij omgeving of
de maatschappij als geheel
Ruilwaarde van arbeid = wat is de waarde van de arbeid, meestal uitgedrukt in geld, deze wordt
bepaald door vraag en aanbod en resulteert in een prijs van de arbeid of vergoeding die je ervoor
krijgt
Smith hanteerde een ruimere kijk op het begrip nut en waarde van arbeid, de opbrengst of het nut
van arbeid situeert zich op 3 vlakken:
- Materiële opbrengst = de beloning (loon, winst, bedrijfswagen…) die je ontvangt voor je
arbeid
- Psychische opbrengst of geestelijke bevrediging = zowel voor diegene die de arbeid uitvoert
als bv. klanten
- Sociale opbrengst = sociale contacten die je legt via arbeid, het netwerk dat je uitbouwt en
de sociale status die gekoppeld is aan de arbeid
Dit alles brengt ons tot een definitie:
“Arbeid is het verrichten van taken die nut hebben voor mensen die ze uitvoeren, voor hun
naaste omgeving alsmede voor de maatschappij als geheel.”
(Mok, 2007)
Dit nut kan zowel subjectief als objectief gezien worden
- Subjectief nut = de opbrengst van de arbeid voor het gevoel van de persoon die de arbeid
verricht
- Objectief nut = bv. de vergoeding die voor arbeid betaald wordt
Beide vormen zijn nauw verweven
Nut kan gesitueerd worden op verschillende niveaus:
- Samenleving: betaalde arbeid draagt sterk bij aan de welvaart van de samenleving, ook
onbetaalde arbeid (bv. vrijwilligerswerk)
- Individueel: arbeid biedt ook hier materieel (inkomen) en niet materieel (bv.
arbeidsvoldoening) nut voor de persoon die arbeid verricht
Arbeid heeft ook een verdelende functie:
- Belangrijk economische component en speelt dus een rol bij de verdeling van de schaarse
middelen in de maatschappij.
1
Christophe Timbremont Friday 17 May 2024
, Caro Van Herrewegen M&S: Werken 1PBASOW
1.3 Onbetaalde arbeid
Mensen werken ook door zonder financiële noodzaak. We kunnen dit onbetaald werk opdelen in
twee categorieën: vrijwilligerswerk en huishoudelijk werk. Beide kunnen op zichzelf worden
uitgevoerd of in combinatie met betaald werk.
1.3.1 Huishoudelijk werk
- Het aantal vrouwen dat betaald werk verrichten is sterk gestegen, anderzijds is de traditie
van het huispersoneel sterk verminderd.
- De combinatie van huishoudelijk en betaald werk is makkelijker te combineren dan vroeger.
Efficiëntie is de norm, technologie deed haar intrede in het huishouden.
- De waardering van dit soort werk stuit op dezelfde ontevredenheden als betaald werk, het
wordt bekeken als te saai, teveel gebrek aan autonomie…
- Het feit dat dit huishoudelijk werk vooral door vrouwen wordt opgenomen zorgt ervoor dat
ze vaker parttime werken en dus ook minder verdienen.
1.3.2 Vrijwilligerswerk
= werk dat niet of zeer gering wordt betaald en dat niet verplicht wordt verricht, er wordt geen loon
uitbetaald, soms een onkostenvergoeding.
- Er is een direct verband tussen vrijwilligers en betaalde arbeiders, vrijwilligers voeren vaak de
taak uit van betaalde arbeiders en deze hebben op hun beurt schrik om hun job te verliezen.
- Vrijwilligerswerk wordt vooral gedaan door mensen die ook betaald werken en zijn ook vrij
strek trouw aan hun organisatie.
Met betrekking tot de relatie betaald werk – vrijwilligerswerk zijn er 2 visies:
- In de holistische visie stelt men dat werk en vrije tijd in elkaars verlengde liggen. Wie
succesvol is in het ene, zal dit ook zijn in het andere.
- In de compensatorische visie gaat men ervan uit dat je in je vrije tijd op zoek gaat naar
datgene wat je mist in je betaalde werk.
Dit is een eerder kortzichtige visie die sterk moet worden genuanceerd. We stellen immers vast dat
er vooral in het beroepsleven de laatste jaren een sterke kentering is gekomen.
1.4 Arbeid en vrije tijd
Vrije tijd toont impliciet in hoeverre we arbeid als een plicht of last beschouwen, door de andere tijd
‘vrij’ te noemen, geven we tegelijk een aspect van verplichting in arbeidstijd.
Vrije tijd = een soort ‘rest’tijd, het krijgt pas een inhoud omdat er ook arbeidstijd is
Onderscheid tussen arbeid en vrije tijd:
- Inzake de activiteiten die we in onze vrije tijd, dan wel onze arbeidstijd uitoefenen.
- Scheiding van instituties en functiekringen: een minimale scheiding tussen huishouden en
werksfeer maakt het gemakkelijker om bepaalde activiteiten te classificeren als arbeidstijd of
vrije tijd.
- Zekere scheiding in tijd: arbeidstijd is vrij strak afgebakend, vrije tijd is wat overschiet
Deze drieledige scheiding is in veel situaties problematisch, het onderscheid is vaak niet op
alle 3 de lijnen duidelijk
Bv. Huishoudelijk werk is vrij moeilijk te differentiëren ten aanzien van betaald werk.
Bv. Het onderscheid tussen vrije tijd en arbeidstijd werd vrij duidelijk met de
industrialisatie.
2
Christophe Timbremont Friday 17 May 2024
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper carovhw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
