Inhoud
Thema 1: inleidende beschouwingen over (statelijk) recht..........................5
Wat is recht?.............................................................................................5
Recht versus…..........................................................................................6
Rechtvaardigheid...................................................................................6
Rechtswetenschap.................................................................................7
Rechtspraktijk........................................................................................7
Rechtsbedeling......................................................................................8
!Publiekrecht/privaatrecht!.......................................................................9
Soms kan het ene voor beide zorgen....................................................9
Afschaffen?..........................................................................................10
Belang van het onderscheid................................................................12
Criteria voor onderscheid....................................................................13
Thema 2: basisbegrippen en indeling van het recht..................................14
Basisbegrippen.......................................................................................14
Terminologie........................................................................................14
Gesanctioneerd....................................................................................14
Dwingende of aanvullende regels........................................................15
Algemene normen en individuele bevelen...........................................15
Objectief en subjectief.........................................................................16
Rechtsobject en rechtssubject.............................................................16
Rechtsbekwaamheid, handelingsbekwaamheid..................................17
Handelingsonbekwaamheden..............................................................17
Rechtsfeit en rechtshandeling.............................................................17
Indeling van het recht.............................................................................18
Thema 4: Formele rechtsbronnen en Hiërarchie der normen.....................19
Enkele principes......................................................................................19
Iedereen wordt geacht de wet te kennen............................................19
Rechtsbronnen en hun verhoudingen..................................................20
Toepassing van de rechtsregels..............................................................21
, Hiërarchie van de (materiele) wetten.....................................................21
De internationale en supranationale normen......................................22
Nationale rechtsnormen......................................................................23
Rechtspraak............................................................................................23
Rechtsleer...............................................................................................24
De gewoonte...........................................................................................24
De algemene rechtsbeginselen...............................................................24
Het toepassen van de rechtsregels.........................................................24
Hiërarchie van de materiële wetten........................................................24
De rechtspraak........................................................................................24
De rechtsleer..........................................................................................24
De gewoonte en gebruiken.....................................................................24
De algemene rechtsbeginselen...............................................................24
Thema 5: Fundamentele rechten en vrijheden..........................................25
Algemeen................................................................................................25
Enkele scholen.....................................................................................25
Juridische verankering.........................................................................25
Indeling van mensenrechten...............................................................27
De klassieke vrijheden............................................................................28
Vrijheden van de fysieke persoon........................................................28
Vrijheid van de denkende geest..........................................................28
De economische, sociale en culturele rechten........................................29
Recht op onderwijs en vrijheid van onderwijs......................................29
Recht op een menswaardig leven........................................................29
Het gelijkheidsbeginsel...........................................................................30
Algemeen.............................................................................................30
Juridische beteugeling en controle op racisme en discriminatie..........30
Andere fundamentele rechten................................................................30
H13: Strafrecht...........................................................................................31
Inleiding: strafrecht in de media.............................................................31
Algemeen................................................................................................31
Terminologie........................................................................................31
Rol van de overheid.............................................................................31
, Algemene beginselen van het strafrecht.............................................32
Territoriale toepassing van de strafwet................................................32
Het materieel strafrecht: misdrijven en straffen.....................................33
Bronnenstructuur materieel strafrecht................................................33
Wat is een misdrijf...............................................................................33
Indeling van de misdrijven...................................................................35
De straffen...........................................................................................35
H8: Verbintenissenrecht.............................................................................36
Actualiteit................................................................................................36
Definitie en soorten................................................................................36
Onstaanswijze van verbintenissen.......................................................37
Het voorwerp van verbintenissen........................................................37
Algemeen regime van de verbintenis.....................................................38
Verbintenis met pluraliteit van rechtssubjecten..................................38
Nakoming verbintenis..........................................................................38
Niet-nakoming verbintenis...................................................................38
Verbintenissen uit overeenkomsten........................................................39
Soorten contracten..............................................................................39
Totstandkoming contract.....................................................................39
Geldigheid van het contract................................................................39
Gevolgen van contracten tussen partijen............................................40
Verbintenissen uit een buitencontractuele aansprakelijkheid.................40
Foutaansprakelijkheid.............................................................................40
De foutaansprakelijkheid van art............................................................40
H6: Rechtshandhaving...............................................................................42
De rechterlijke macht..............................................................................42
Gerechtelijke procedure..........................................................................43
Bijzondere procedure..............................................................................51
Controle op het bestuur: uitvoerende macht..........................................52
Controle op wetgever: het Grondwettelijk Hof........................................53
Thema 13: Strafrecht.................................................................................54
Inleiding..................................................................................................54
Algemeen................................................................................................55
, Terminologie........................................................................................55
Wet- en regelgeving.............................................................................55
Kennisname van een misdrijf en de start van de vervolging..................55
Kennisname misdrijf............................................................................55
Start van de vervolging.......................................................................56
Het verloop van een strafprocedure.......................................................56
Vooronderzoek in strafzaken................................................................56
Bewijs..................................................................................................57
De voorlopige hechtenis......................................................................58
Procedure ten gronde..............................................................................58
Thema 7: Personen- en familierecht..........................................................59
De natuurlijke persoon............................................................................59
Horizontale relatie: Ilias leert iemand kennen........................................59
Verticale relatie: Ilias wordt vader, afstamming......................................63
Naam:..................................................................................................63
De afstamming: wie is juridisch ouder?...............................................63
Verticale relatie: de vader van Ilias sterft...............................................65
Het erfrecht.........................................................................................65
Horizontale relatie: Ilias gaat scheiden...................................................72
Echtscheiding......................................................................................72
Schenking: Ilias schenkt geld aan Saïda.................................................74
Thema 10: bijzondere overeenkomsten.....................................................75
Algemeen................................................................................................75
Koop........................................................................................................75
Huur........................................................................................................76
Aanneming..............................................................................................79
Lening.....................................................................................................79
Burgerlijke zekerheden: borg..................................................................79
Lastgeving..............................................................................................79
, Inleiding van recht
2de gedeelte (na 6 weken) gaat allemaal in meerkeuze plaatsvinden.
Wat is recht?
Statelijk recht: wat de leerkrachten met de overheid afspreken.
Juridisch probleem?
Bv. Als Taylor Swift niet komt opdagen.
We weten pas wat een recht is als je weet wat een juridisch
probleem is.
Juridische oplossing?
Bv. 2 partners willen het niet meer, juridische oplossing: scheiden.
Is het wel echt de oplossing? Liefde kan je niet zo herstellen. Nee.
Beter woord Sanctie
Recht= geheel van rechtsregels, jargon, beroepen, terminologie,
methode…
Gemaakt om de maatschappij te ordenen.
Niet overal, ieder tijdperk! Goed en slecht bestaat niet.
, Komende van de overheid. Bepaald de normen en laat ze naleven.
Overheid heeft door recht het geweldmonopolie. Sancties!
Regels zijn afdwingbaar
Recht= rationeel opgebouwd geheel van begrippen, waarden, normen
instellingen gebruikt om de maatschappelijke orde te handhaven, anders
herstellen ze de verstoorde orde via een sanctie die door de overheid zelf
word opgelegd.
Codificerend= toestand beschrijven als het is en
handhaven(laten) wat is. (conservatief)
Modificerend= Veranderen, maatschappij anders maken. Bv. Rits
systeem
Regulering= Alles is geregeld in België. Als je iets wilt doen moet
je deze regels volgen.
Deregulering= We moeten minder regels hebben.
Recht versus…
Rechtvaardigheid
Eigenlijk is recht een middel/doel.
Proberen wel altijd het goede na te streven. Bv. Eed aflegging
magistraat.
Wat het goede volgens bepaalde zijn, verschilt.
Doel wordt niet altijd bereikt: recht kan misbruikt worden om iets slechts
te organiseren.
Bv. Mondelinge huur= Contract over huur is belangrijker dan wat
men zegt.
Rechters hebben zeer weinig ruimte. (Moeten de wet toepassen ook al
willen ze en weten ze iets anders)
Rechtspositivisme= het positief recht (het recht dat hier en nu geldt) dat
nu moet worden toegepast. Eerder de letter van de wet dan de geest
ervan.
Natuurrecht= breed, iets dat niet meer moet. Natuurlijke verbintenis
nakomen. Niet afdwingbaar.
Bv. Verjaarde schuld toch betalen. Schulden kunnen verjaren.
, Stel je hebt een arbeidscontract en je hebt geld tegoed, moet je dat
eisen in het blijvende jaar anders krijg je het niet meer.
Rechtswetenschap
Werken met paradigma’s= geheel van basisveronderstellingen waarop je
je wetenschap bouwt. Logica zeer belangrijk in het recht.
Bv. Een wet, ‘iedereen wordt geacht de wet te kennen’. (We kennen
het niet allemaal maar zonder dit zou alles niet meer gelden van
wetten)
Rechtsdwaling gaat niet.
Gediplomeerde juristen
Uitzonderingen: arbeidsrechtbank, ond. rechtbank (jurist met vert.
werknemer en vert. werkgever(lekenrechters)Rechters in
ondernemingszaken.)
Uitzondering: Straf Uitvoering Rechtbank= jurist met assessoren
(professionelen in onderwerp)
GEVOLG ontstaan kloof mens en het recht. Mensen willen zo
eenvoudig samenleven maar er komen meer juristen en regels bij
kijken. Bv. Cookies
Rechtspraktijk
Tegenstelling wettelijke en werkelijke land
Bij juristen moet dit samenvallen maar niet echt.
Wettelijk= organiseerde maatschappij stemt overeen met de wet.
Werkelijk= Anders.
Bv. Als je als huurder je hoofdverblijf hebt kan je volgens de
wet er niet meer buiten geraken. Maar in werkelijkheid kan dit
wel makkelijk.
Bv. Arbeidsvoorwaarden die worden afgesloten die absoluut
niet zouden mogen maar wel gebeuren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lucashostyn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,16. Je zit daarna nergens aan vast.
