Samenvatting van het onderdeel 'anesthesie' van het vak 'anesthesie en pijn'. Samenvatting van alle colleges en de respectievelijke powerpoints, niet van de cursus.
Anesthesie
Deel 1: Introductie algemene anesthesie
Definitie algemene anesthesie à medicamenteus geïnduceerde en omkeerbare onderdrukking
van het centraal zenuwstelsel die zorgt voor veranderingen in gedrag en/of perceptie op
schadelijk stimuli (zoals bv. chirurgie)
Elementen algemene anesthesie:
- Bewusteloosheid en/of sedatie (met amnesie)
- Pijnstilling
- Spierverslapping (nodig voor bepaalde ingrepen)
- Bescherming tegen autonome reflexen (vagale reactie, salivatie, stress-respons, …)
- Peroperatieve stabilisatie à aandachtspunten voor de anesthesist:
• Hemodynamisch (vb. bloedverlies)
• Respiratoir (oxygenatie en ventilatie)
• Vochtbeeld
• Stolling
• Glycemie
• Zuur-base
- Antagonisatie à omkeren van de anesthesie
Premedicatie à medicatie die wordt gegeven als voorbereiding op een operatie à zorgt voor:
- Anxiolyse
- Pijnbestrijding
- Voorkomen van complicaties
à Wordt minder toegepast als vroeger aangezien de patiënt zich vlak voor de operatie nog moet
identificeren en moet bevestigen waar de operatie plaatsvindt à enkel nog gebruikt bij zeer
zware ingrepen (o.a. cardiale en thoraco-abdominale ingrepen)
Geneesmiddelen gebruikt als premedicatie:
- Sedativum of anxiolyticum
- Parasympaticolyticum à preventie van bradycardie
- Potentiële farmaca als voorbereiding
• Chronische medicatie à op voorhand wordt besproken welke medicatie de
patiënt kan doornemen en met welke er moet worden gestopt
• PONV-profylaxe (Post-Operative Nausea and Vomiting)
• Anti-thrombotische profylaxe
• Anti-aspiratie (bij zwangeren)
• Anti-allergie
Verschillende soorten anesthesie:
- Algemene anesthesie
- (Lokale) en regionale anesthesie
à Meestal een combinatie van beide gebruikt
Observer’s assesments of alertness scale = Wilson scale à wijst score toe aan graad van
alertheid
1
,2024 Anesthesie
à 1-3 (lichte tot matig sedatie) à patiënt aanspreekbaar (in min of meerdere mate) à patiënt in
staat om de bovenste luchtwegen open te houden + geen hemodynamisch probleem
à 4 en 5 (diepe sedatie) à patiënt niet aanspreekbaar en reageert niet op pijn of naam à risico
op collaps bovenste luchtwegen (hypoxie-risico) + hemodynamisch meer risico op instabiliteit
Inductie van slaap kan gebeuren door inhalatie of IV à gebeurt in 90% van de gevallen IV maar
inhalatie wordt wel nog gebruikt bij kinderen of moeilijk te prikken volwassenen à sedatie niet
altijd onderhouden met zelfde middel als inductie à opties:
- IV-inductie en -onderhoud
- IV-inductie en inhalatie-onderhoud
- Inhalatie-inductie en -onderhoud
- Inhalatie inductie en IV-onderhoud
- Inhalatie-inductie en onderhoud met ander volatiel
Stadia van algemene anesthesie (Guedel):
2
,2024 Anesthesie
à Patiënt doorloopt deze stadia wanneer die wordt geïnduceerd maar ook tijdens het ontwaken
à Stadium 3 = doel à respiratoir regelmatig en hemodynamisch stabiel met pupillen die in
miosis blijven
à Voor stadium 3 komt (vnl. bij kleine kinderen) de excitatiefase à risico op larynx- en
bronchospasme, pupillen zeer groot en ogen divergeren (wijzen in verschillende richtingen)
à Bij operaties aan het peritoneum zal diepere anesthesie nodig zijn om excitatiefase niet te
gaan veroorzaken à patiënt zou kunnen bewegen
Inhalatie-anesthesie à zeer frequent toegepast als onderhoud van anesthesie of als
inductiemiddel bij kinderen à eerst altijd met lachgas (N2O) maar willen we zo weinig mogelijk
gebruiken door risico voor milieu => sevoflurane of desflurane ter vervanging à inductie met
sevoflurane kan op 2 manieren gebeuren:
- Stapsgewijs à start met 8% concentratie
- Direct à ‘single breath’-techniek
à Maligne hyperthermie is absolute contra-indicatie à geen inhalatie-anesthesie gebruiken!
Na inductie met inhalatie-anesthesie wordt er steeds een vene aangeprikt (er moet altijd IV-
toegang zijn indien er geneesmiddelen moeten worden toegediend) à zal makkelijker gaan
aangezien inhalatie-anesthetica zorgen voor vasodilatatie => makkelijker te prikken
à Enkel bij korte ingrepen (vb. diabolo of traanwegsondage) kan het masker behouden worden
à Er moet ook gezorgd worden voor een open luchtweg à meestal via:
- Larynxmasker (supraglottisch)
- Intubatie à na spierverslapper of bij diep stadium van anesthesie
Inhalatie-anesthesie steeds minder populair à nadelen:
- Pollutie en teratogeen
- Duur (ook door nood aan verwijderen van gassen uit OK = scavenging)
- EMLA
- Geagiteerd ontwaken
- PONV
- Maligne hyperthermie (meest gevreesde complicatie)
- Hemodynamische/CZS weerslag
- TIVA en TCI technologie à voorkeur gaat naar IV
IV-anesthesie à verschillende soorten:
- Barbituraten (thiopenthal)
- Non-barbituraten (propofol, ketamine of etomidaat)
- Sedativa (midazolam en diazepam) à geen iso-elektrisch EEG => gaan niet zo diep als
(non-)barbituraten
à Kunnen ook gebruikt worden voor inductie en onderhoud van anesthesie/sedatie à
voordelen:
- Sedatie is alle gradaties
- Snellere inductie dan volatielen
- Anti-epileptisch
Awareness à auditieve of sensoriële ervaring à patiënt ervaart toch iets bij operatie à heeft
psychische impact (maar wel voldoende pijnstilling) à opmerken a.d.h.v.:
- Bewegingen
- Tachycardie, bloeddrukstijging of zweten à door pijn
- Pupildilatatie
- Monitoring NeuroSense of BIS
3
, 2024 Anesthesie
à Kan verschillende oorzaken hebben:
- Technisch of menselijk falen (vb. spuit leeg)
- Interindividuele variabiliteit/slechte inschatting anesthesiediepte
- Te snel stoppen van onderhoud
- Anesthesie niet dieper om medische reden (vb. geriatrie, shock, cardiaal, sectio, …)
- Omschakeling van inductie naar onderhoud à valley of no anesthesia
Valley of no anesthesia:
à Bij IV-inductie zal door redistributie de diepte van de anesthesie snel afnemen à inhalatie
start niet snel goed op => periode zonder overlap met risico op awareness
Analgesie à tegen pijngewaarwording à type analgeticum bepaalt door:
- Type heelkunde
- Peroperatieve handelingen
- Afhankelijk van persoon
Soorten analgetica:
- Peroperatief à fentanyl-analogen en remifentanil à altijd sterke opiaten
- Postoperatief à morfine, piritramide, tramadol, NSAID en paracetamol
à Kan nevenwerkingen veroorzaken zoals sedatie, ademhalingsdepressie, gewenning,
obstipatie, nausea/braken en urineretentie
Spierverslappers à bezetten de acetylcholinereceptoren t.h.v. de motorische eindplaat van
skeletspieren en ademhalingsspieren (diafragma en intercostaalspieren) à hierdoor is
kunstmatige beademing nodig
Gebruik van spierverslappers:
- Spierrelaxatie voor comfort chirurg (vb. bij laparoscopie of thoracoscopie)
- Intubatie mogelijk maken à immobiliseren patiënt en zijn reflexen (hoest,
larynxspasme, …)
- Verzekeren van veilige en vrije luchtweg bij ingrepen aan hoofd en hals
- Rapid sequence induction/crush inductie à kan gedaan worden bij bv. spoed/trauma
op een niet nuchtere patiënt, een zwangere (worden altijd als niet nuchter beschouwd,
… à gebeurt a.d.h.v. het Sellick manoeuvre waarbij een derde hand het crycoïd naar
achter duwt om zo de slokdarm dicht te duwen à zorgt ervoor dat er geen aspiratie kan
voorkomen van maaginhoud in de luchtwegen
à Belangrijk hierbij is om aan preoxygenatie te gaan doen en er wordt geïnduceerd met
een hypnoticum en spierrelaxantia (rocuronium/succinyl) à intubatie moet gebeuren
binnen de 60 sec
- Kunstmatige ventilatie op intensieve zorgen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lukamaeseele. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
