100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
samenvatting ethiek €10,49   In winkelwagen

Samenvatting

samenvatting ethiek

 10 keer bekeken  1 keer verkocht

samenvatting ethiek uit boek, lessen en powerpoints

Voorbeeld 3 van de 25  pagina's

  • 19 mei 2024
  • 25
  • 2023/2024
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (25)
avatar-seller
reineeveraert
ETHIEK
LES 1: WAARDEN EN GRONDHOUDING

MORAAL EN ETHIEK

Moraal = het geheel van normen, waarden en deugden die het gedrag van een persoon mee sturen
 Via opvoeding worden onze normen, waarden en deugden eigen

Ethiek = reflectie op moraal, zoekt antwoorden op de vraag hoe te handelen
 Vraag naar fundering op moraal

Waarden = datgene waar we waarden aan hechten, fundamentele richtsnoer

Normen = manier waarop waarden gerealiseerd worden

Deugden = uiting van dagelijkse omgang met elkaar
 Via karaktereigenschappen en kwaliteiten

Moreel probleem = verschillende handelingsalternatieven, welke is de beste?

Moreel dilemma = kiezen tussen twee mogelijkheden of waarden
 Als je het ene kiest, kan je het andere niet kiezen

Morele nood = het is niet oké, maar niemand ziet het



 Ethiek en moraal is dus NIET hetzelfde!!

1.2. HET VERHAAL VAN DE ALLIGATOR-RIVIER

 zie verhaal op dia 8 les 1

Mogelijke antwoorden/ reflective

- Dat het best moeilijk is om tot een consensus te komen
- Dat sympathie en afkeer een rol speelt in ons oordeel
- Dat sympathie en afkeer ook samenhangen met eigen ervaringen en eigen kwetsuren
- Dat we verlangen/verwachten dat anderen ook voelen zoals wij

 Oordeel hangt af van eigen perspectief, gevoelens en ideologie

Moreel gedrag bij apen? Frans de Waal’s “fairness-study”

- Empathie als herkenning van pijn en verdriet en troostgedrag – zorg zonder direct voordeel
- pro-sociaal gedrag gericht op rechtvaardigheid




1

,1.3. MORELE SUPERIORITEIT VS. RECHTVAARDIGHEID EN EMPATHIE

Claim van morele superioriteit

- Onze waarden en gedrag zijn moreel superieur
 Wrang gevoel want we weten dat er elders veel mensenrechten worden geschonden
- Hoe kan je kwaad vergelijken en brengt dit op?
 Vergelijken van geweld kan andere daden legitimeren
- Als de ander niet als medemens wordt gezien erkennen we hun lijden niet

Twee fundamentele elementen voor ons ethisch vermogen

1. Een (aangeboren?) gevoel van gerechtigheid
2. Vermogen om ons te herkennen en inleven

1.4. ETHISCHE STELSELS IN MT1, DEONTOLOGIE IN MT2

- Waarheid, eigen waarden en normen zijn relatief aan tijd, persoon en cultuur
 Mens is de maat
- Deugd als het midden tussen twee uitersten (Plato en Aristoteles)
- Geweten (Bentham)
- Absolute fundering van het Goede (Plato en Socrates)

Belangrijkste kenmerken en verschillen van ethische stelsels

- Ethische stelsels zijn pogingen om modellen en principes voor het goede handelen te begrijpen, op te
stellen en te funderen
- Ethische stelsels kunnen descriptief (hoe we moreel handelen) zijn, prescriptief (hoe we behoren te
handelen) of allebei
- Ethische stelsels leggen de nadruk op ratio (rationaliteit/ inzicht/ wijsheid), op gevoel (sympathie/
empathie /intuïtie) of op allebei
- Ethische stelsels verwijzen naar (interne) motieven (intentie/geweten) of naar (externe) gevolgen
- Ethische stelsels doen beroep op algemene principes, op waarden en normen of op deugden
- Ethische stelsels zijn eerder absoluut (één waarheid) of eerder relatief (afhankelijk van tijd, cultuur,
plaats, groep,…)




2

, 1.5. KERNWAARDEN EN GRONDHOUDING


1.5.1. INLEIDING
- Grondhouding = basis waarmee we in het leven staan
- Basale grondhouding = relatie met elke medemens
- Presentie = “er zijn voor”, aandachtig aanwezig zijn
 Zie gentle teaching, mindfullness


1.5.2. KERNWAARDEN
- Als brug tussen absoluut en relatief
 Geven zin en betekenis aan het leven
- Onbaatzuchtig en transcendent, wat wil zeggen dat ze ten dienste staan van allen, niet van jou alleen
- Transcedent = waarden die het individu overstijgen
 Komen vanuit een innerlijke bron en zijn gericht op algemeen welzijn
- Eulogy-waarden = wat ons ten diepste motiveert en raakt
- Résumé-virtues = karaktereigenschappen die gelinkt zijn aan individuele acties
 Vb. CV

MORELE VOEDINGSBODEM EN ZINVOLLE ARBEID
Morele voedingsbodem (cfr. Eulogie-waarden)

- Kernwaarden - diepste laag van je overtuigingen (cfr. les 1 eulogie-waarden)
- Hangt samen met zin van je leven
- Datgene wat er echt toe doet voor jou

Wanneer wijk ik af van de regels?

- “Eigenlijk kan het niet, maar…”
- Discretionaire ruimte


1.5.3. EEN TRANSPERSOONLIJK MENSBEELD
Metafoor: “elk van ons is een golf in de oceaan, die niet beseft dat hij oceaan is, we zijn hier constant naar
opzoek”

- IK (met hoofdletter) als oceaan = Zijn-Bewustzijn
- ik (met kleine letter) als ‘afgescheiden’ golf = ego-identificatie
- Leven of zijn = zoektocht van golf naar oceaan – zoektocht naar geluk, vrede, liefde, vrijheid

Afgescheiden zelf (ego) wordt in stand gehouden door twee ‘bewegingen’ en is de bron van lijden

1. Angst

2. Verlangen

Inzicht dat we niet afgescheiden zijn van de oceaan , gevolg van het gewaar worden

- Als iets niet wordt verstoord = vrede
- Als men geen tekort heeft = geluk
- Als iets geen grenzen heeft = vrijheid


3

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

√  	Verzekerd van kwaliteit door reviews

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper reineeveraert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€10,49  1x  verkocht
  • (0)
  Kopen