1.1 Kenmerken en definitie van het recht
1.1.1 Kenmerken rechtsregels
Kenmerken:
o Ordening samenleving
o Opgelegd door samenleving
o Afgedwongen door samenleving
1.1.3 Definitie van het recht
Recht= Geheel van afdwingbare regels
Ordent menselijke handelingen in de samenleving
Opgelegd door vertegenwoordigers
1.1.4 Objectief versus subjectief recht
het geheel van rechtsregels en rechtsregel voor een bepaald
normen individu/groep
uit wetgeving, rechtspraak
en gewoonten
voor iedereen in de samenleving
geldig
Voorbeeld: Voorbeeld:
Vb. je mag niet zomaar iemand Vb. de persoon die heeft geslagen
verwonden moet de andere vergoeden
1.1.5 Rechtssubject versus rechtsobject
Rechtssubject = Persoon die subjectieve rechten en juridische plichten
kunnen hebben
Soorten
o Natuurlijk persoon= mens van vlees en bloed
o Rechtspersoon= groeperingen, instellingen en
stichtingen die zoals natuurlijke personen bepaalde
rechten en juridische plichten hebben. Ze werden
gecreëerd met een bepaald doel en met specifiek aan dit
doel gekoppelde rechten en plichten
1.1.6 Rechtsmisbruik
Rechtsmisbruik = Uitoefening van een recht op een wijze die kennelijk de
grenzen te buiten gaat van de normale uitoefening van dat door een recht
voorzichtig en bezorgd persoon
3 manieren:
o Oogmerk te schaden= subjectieve rechten worden
geschaad om andere te schade
o Afwezigheid van belang= Manier kiezen de
schadelijkste is voor een ander
o Abnormale rechtsuitoefening= vb mens eist dat
buurman huis afbreekt omdat die enkele cm op zijn
grond komt abnormale redenering
1.2 Soorten subjectieve rechten
Subjectief recht =
Bevoegdheid om iets te mogen doen of bezitten zoals jij dat
wilt
Recht bij concrete situatie
Persoonlijke rechten, rechten zijn op jou van toepassing
1.2.1 Politieke rechten (Burger – Overheid)
Soorten:
o Politieke vrijheden= Onaantastbare vrijheden (vb. Vrijheid
van meningsuiting, recht op onderwijs, …)
o Participatierechten= Mogelijkheid van deelname aan
overheidsbeleid (vb. Kandidaat bij verkiezingen)
o Sociaal-economische rechten= Recht om aan overheid een
bepaalde dienst te vragen (vb. Werkloosheidsuitkering)
1.2.2 Burgerlijke rechten (Burger – Burger)
Patrimoniale rechten= Betrekking op ecomische, in geld waardeerbare
goederen die verhandelbaar zijn zelfs na de dood
Soorten:
o Zakelijk recht= Heerschappij over een goed (vb. Erfenis)
o Vorderingsrecht= aanspraak t.a.v. een bepaalde persoon
voor een bepaalde prestatie (vb. Overeenkomst met
aannemer)
o Intellectueel recht= Aanspraak op een idee (vb. Patent)
Extra-patrimoniale rechten= Niets te maken met het economische, kan je
niet verkopen en eindigt bij de dood
Soorten
o Persoonlijkheidsrecht= recht op eigen lichaam (vb. Naam)
2
, o Familierechten= rechten die voorvloeien uit huwelijk (vb.
Voogdij)
1.2.3 Schema
Oefening: persoonlijkheidsrecht of familierecht
Jan wil een orgaandonatie doen voor zijn broer persoonlijk recht
Naar de notaris om te horen of ze kunnen trouwen familie recht
Spamberichten in mailbox, wil klacht indienen persoonlijk (recht op privacy)
E is 18 en wordt het huis uitgezet, ze dagvaardt haar ouders omdat ze nog wil gaan studeren
familierecht
S. is meerderjarig en wil graag een kind erkennen familierecht
Oefening: politiek of burgerlijk recht?
Jan wil gemeenteraadslid worden en heeft zich op de lijst gezet van “GROEN”.
politiek
In het strafproces van Eric, was de onderzoeksrechter bevriend met de vader van het
slachtoffer. Erik gaat in hoger beroep omdat er belangenvermenging was tijdens het onderzoek
politiek(recht op eerlijk proces)
Jan heeft een fiets gekocht op het internet, na 13 dagen niet geleverd. Stuurt een aanmaning
naar de winkel om de fiets nog te krijgen. burgerlijk (eisen om iets te doen)
Roger aanspraak op een werkeloosheidsuitkering politiek
1.3 Deelgebieden van het recht
Volgens inhoud:
Privaatrecht (Burger – Burger)
Publiekrecht (Burger – Overheid)
Volgens territorium:
Nationaal recht (Binnen land (vb. Federaal, regionaal, …)
3
, Internationaal recht (Rechten/ afspraken tussen landen)
1.3.1 Nationaal recht (Territorium)
1) Nationaal Privaatrecht:
Relaties tussen burgers onderling (binnen een land)
o Welke subjectieve rechten?
o Hoe kan ik deze rechten verwerven?
o Hoe deze rechten afdwingen?
Principe:
Contractsvrijheid= bevoegdheid om vrij over zijn middelen te
beschikken
Soorten:
o Aanvullend/suppletief recht= er zijn nog regels die als een
vangnet dienen wanneer partijen over een bepaald iets niets
concreet hebben afgesproken
o Dwingend recht= Contractuele vrijheid van burgers wordt
beperkt door dwingendrecht
1.1) Burgerlijkrecht:
o Regelt meest elementaire relaties tussen
o Terug te vinden in Burgerlijk Wetboek (1804)
1.2) Economische recht
Economisch recht bevat bepalingen van beide soorten recht met
als doel bescherming van beide partijen en duidelijke regels
o Manier waarop overheid zich inmengt in economisch leven (vb.
Max. prijs)
o Van toepassing op elke onderneming
o Terug te vinden in Wetboek van Economisch recht
1.3) Arbeidsrecht
Regelt de regels die van toepassing zijn tussen een werkgever en
een werknemer
o Soorten:
o Individueel arbeidsrecht= regelt wetten/regels die van
toepassingen zijn op individuele werknemer in zijn
relatie met werknemer
o Collectief arbeidsrecht= Geldt voor de gehele sector (vb.
CAO)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jeffvanbuynder. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,86. Je zit daarna nergens aan vast.
