Sociale ongelijkheid
Les 1
Introductie
Foto’s die verschillen tonen in de samenleving
Examen:
- Schriftelijk
- Eerder begrijpen dan reproduceren
- Andere voorbeelden zoeken
- Teksten + boek
Sociale ongelijkheid: een sociologische kijk
Een aantal feiten over (inkomens)ongelijkheid
Inkomensongelijkheid in OESO-landen
→ Toegenomen tussen midden jaren 80 en 2013
→ België: verandering vrij stabiel, wij slagen er vrij goed in inkomensongelijkheid af te
vlakken met onze herverdelingsmechanismen
,= GINI-coëffeciënt: Altijd tussen 0 en 1
= optelsom van de verdeling van het totale inkomen
- Horizontaal: mensen die weinig verdienen → mensen die veel verdienen
- Verticaal: hoeveel procent van het inkomen zit bij die personen
Groen: alles gelijk verdeeld
Oranje: Lorenz-curve
Rood: wanneer we de helft van de inkomens hebben opgeteld zitten we nog maar aan 5%
van het totale inkomen
→ je meet de totale oppervlakte: A+B = 1
Verdeling van het belastbaar inkomenin België (2012)
= verdeling in decielen (= volledige populatie nemen en indelen in vakken van 10 %)
→ hoe is het totale belastbare inkomen1 verdeeld?
- Ongeveer 1/3 van het totale inkomen zit bij de 10% rijksten
- België: progressief belastingssysteem2
1
Belastbaar inkomen = loon – sociale bijdragen
2
Mensen met meer inkomen betalen meer belastingen, mensen met minder krijgen ervan terug (vandaar in
de -)
, o Top 10 procent betaalt bijna de helft van de belastingen
Focus op superrijken
- Zelfs de laatste procent van de rijkste personen trekken 7,5% van inkomen naar zich
toe, maar betalen minder belastigen
- Nog steeds betalen zijn 11% van de totale belastingen
Ongelijkheid (Gini) volgens inkomensbron
→ wat is de impact van sociale zekerhied/vervangingsinkomens op inkomensongelijkheid?
- Pre-transfer 2: GEEN vervangingsinkomens/herverdelingen (pensioenen en andere),
enkel datgene op de arbeidsmarkt verdiend→ ongelijkheid zeer hoog
- Pre-transfer: enkel pensioenen meegerekend → grote daling van
inkomensongelijkheid
- Post-transfer: pensioenen en herverdelingen meegerekend → nog meer daling
Griekenland: reductie van inkomensongelijkheid is bijna helemaal gereduceerd door
pensioenen (niet door andere uitkeringen/herverdelingen)
, Bruto maandloon van voltijdse werknemers volgens geslacht, regio en onderwijs (2012)
→ opgelet: geeft vertekend beeld, enkel voltijds inkomen meegeteld
- Vrouwen < mannen
- Wallonie < Vlaanderen < Brussel
o Meer mensen werken in Brussel, mensen die hier veel verdienen wonen vaak
ergens anders
- Hoe hoger het opleidingniveau, hoe hoger het inkomen → correlatie = NIET
rechtstreeks verband
o Scholing is dus een reproductiemachine voor ongelijkheid
o Kinderen van hoogopgeleide ouders gaan ook vaak hogere opleiding doen →
ongelijkheid voortgezet
o <-> voor wat school bedoeld is!
Vermogensongelijkheid: kunnen gezinnen in armoede terugvallen op vermogen?
vermogen= vastgoed, auto’s, spaargeld, belegingen, …
→ antwoord is nee, maar hoe beïnvloeden die
elkaar?
- Wit streepje: mediaan, zwart bolletje: gem
- Groep laagste inkomen: mediaan = 0, maar
gem niet?
o Mensen die geen inkomen hebben,
maar vastgoed bezitten, of mensen
die arm zijn maar een stukje erven
- Vermogen is heel moeilijk liquide te maken/in
geld om te zetten! → mensen kunnen dus niet
altijd terugvallen op vermogen!
o Bij de hogere inkomens zijn de
vermogens makkelijker omzetbaar in geld (beleggingen, extra auto’s, …)
o Lagere inkomens minder: hebben woning nodig, …
o → worden 3 x getroffen: hebben minder liquide middelen, minder vermogen
EN vermogen is moeilijker omzetbaar!
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lyseooms2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,89. Je zit daarna nergens aan vast.