GASTCOLLEGE DE WAANZIN VOORBIJ
Poëzie: zoeken naar ‘wie ben ik?
Uitlaatklep
Bezigheid – tijd opvullen op een constructieve manier
Belevenissen kunnen verwoorden
Zaken opschrijven om ze vast te houden -> rust vinden in hoofd
Boek is beschrijving & niet theoretisch
Begrijpbaar maken voor iedereen
Psychose = vreemd, maar niet mysterieus – hele veel zaken zijn niet te
begrijpen
Had nog nooit iets gelezen over wat hij meemaakte
Psychose komt voor uit het leven van een persoon
Psychose = uiteenlopend fenomeen/ voor iedereen anders
Mensen worden vaak gezien als diagnose
Wordt vergeten dat die ook ouder, vriend, partner is…
Context w weinig betrokken (dochter voelde zich alleen)
Betrekken van context enorm belangrijk!!
Grote impact op een 13 – 15jarige
Hebben triggers nog dezelfde invloed op jou als toen?
mensen met aanleg voor psychose, kunnen makkelijk getriggerd worden. Voor
anderen is dit anders, zoals Pete. Hij heeft niet veel problemen met triggers en
verwacht niet dat hij nog eens psychotisch zal worden, aangezien dit te maken
had met de invloeden van zijn leven op dat moment. Door te herstellen, heeft hij
problemen kunnen oplossen, waardoor de problemen van toen die zijn psychose
triggerde, zijn weggewerkt.
Tips voor de hulpverlening voor iemand die in psychose zit?
blijven om authentiek contact te onderhouden met de patiënt. Hv heeft Pete
niet gefixt, het moet uit jezelf komen. Blijven begrijpen en verstaan wat iemand
zegt, is daarbij belangrijk. De mens achter de psychose zien, is belangrijk. Het is
niet omdat je iets zegt tegen iemand, en hij/zij niet reageert, men dit niet hoort.
Door te blijven praten en contact te houden en ook hier te blijven op inzetten,
weet de persoon dat men niet alleen is en kan er ene band opgebouwd w.
Het is niet makkelijk. De dochter als context vindt het belangrijk om Pete als
papa te v-blijven zien en hem niet als zieke te zien, maar als vader, ookal
,herkende ze hem soms niet meer. Hem blijven benaderen zoals ze altijd deed,
vond ze dan ook belangrijk. Het anders doen, zou net een tegeneffect kunnen
hebben in de wanen. Zo normaal mogelijk proberen zijn als context, vind Flo (de
dochter) dan ook erg belangrijk.
Hoe was er ervaring om terug contact op te nemen met Dagmar?
Heel positief voor Pete. Was moeikijk omdat hij brutaal was geweest tegen
haar, maar hij had er vertrouwen in dat ze zou luisteren en begrip zou
tonen. Hij herinnert dit moment heel goed en zij was heel blij om hem
terug te horen, en niet de achterdochtige, boze en angstige Pete zoals i-
tijdens zijn psychose.
Hoe voelde de aanwezigheid voor Dagmar en hoe liet je haar toe als veilig
persoon?
Moeilijk, was toen volop aan het wanen. Er was vanalles gaande, maar als
hij bij Dagmar langs ging, was alles normaal (het voelde alleszins normaal,
dagelijks). Dit was een vreemde ervaring. In verschillende
omstandigheden ben je namelijk anders bv. thuis bij ouders of bij vrienden.
Dit had hij ook bij Dagmar. Hij hielp haar om zichzelf onder controle te
houden, was een referentiepunt. Ze bleef normaal doen gedurende de hele
tijd.
Positieve en negatieve zaken die bijgebleven zijn in de hulpverlening voor Pete
als patiënt en Flo als context
Flo: niet veel positieve ervaringen met de hulpverlening. Alleen met
pleegzorg (bij Dagmar). Ze had het gevoel dat ze niet betrokken werd, ze
heeft nooit gepraat met iemand die haar papa hielp of waar hij mee sprak.
Ze voelde zich helemaal geen deel van haar papa zijn herstel. Ze werd
eerder als bezoeker gezien, mocht koffiedrinken en een babbel doen. Als
Dagmar betrokken werd, was dit enkel uit haar initiatief. Het enige wat ze
wist van de hv, kwam van haar papa (in extremen door de psychose, met
veel emoties). Ze vindt het dus heel belangrijk om de context te
betrekken. Dit was voor haar een heel lastige en moeilijke periode, moest
ze beter begrepen hebben wat er gaande was, zou haar dit geholpen
hebben.
Goede dingen aan hv volgens Pete: een hv die een oprecht antwoord
geeft. Praten tegen de patiënt op een redelijke manier. Iets negatief is een
stigmatiserende houding, dit is gaande in de maatschappij, maar mag
geen plek kennen in de maatschappij. Velen denken dan ook dat je eens je
psychotisch bent, je niet meet kan herstellen en alleen achteruit zou
, kunnen gaan. Dit vond Pete het ergste aan de hv. Hij adviseert mensen
dan ook om herstel in eigen handen te nemen en hv zou patiënten hierin
moeten ondersteunen in hun proces. Een goede hv start met ene open,
vragende houding en een authentieke interesse in het verhaal van de
patiënten: wat is er gebeurd, waar houd je je aan bezig, waar denk je zoal
aan?... Dialoog is belangrijk.
Veranderd in psychiatrie voorbij 10 jaar: veel minder dwang (opsluiting
etc.) en context w meer betrokken bv. Dagmar was noch familie, noch
partner, dus zij werd amper betrokken. Dit is vandaag anders.
Hoe kunnen ervaringsdeskundigen worden ingezet in de ondersteuning van
naasten van mensen met een psychose:
Iemand hebbend die hoop kan bieden bv. iemand die psychotisch is en
daarmee omkan of iemand zien die hersteld is, kan een ander beeld
bieden voor iemand uit de context. Het zijn geen razende gekken die nooit
zullen herstellen. Als je hier een voorbeeld van hebt, kan dit voor ene
hoopverhaal zorgen dat duidelijk maakt dat er een leven is na de psychose
en opname.
Ervaringsdeskundigheid is een bepaald begrip dat je krijgt door de
ervaringen die je hebt meegemaakt. Het zorgt voor begrip en contact dat
heel belangrijk is.
Hoe zouden 15-jatigen volgens jou goed betrokken kunnen worden.
Je kan een 15-jarigen niet betrekken zoals je dat bij een volwassene doet.
Maar het is niet omdat je als kind niet betrokken w bij de hv, dat je er niet
bij betrokken bent. Flo had namelijk een vader die psychotisch was, dus
daar moest ze wel mee omgaan. Ze moest niet alles weten bv. medicatie
etc., maar wilde weten hoe het ging. Bv. welke therapieën volgt hij nu,
gaat het beter of slechter, zal hij herstellen, op welke manier…? Zij vindt
het dan ook heel belangrijk dat jongeren hierbij betrokken werden. Zij had
het gevoel dat ze niet serieus genomen werd. Ookal zijn kinderen heel
jong, ze beseffen wel wat er gaande is, ookal kunnen ze het niet onder
woorden brengen. Zij weet ook niet of het een goede keuze was dat zij
betrokken werd bij de leuze om haar vader te laten colloqueren, ookal was
ze heel dankbaar dat ze betrokken werd, dit was een heel moeilijke keuze
voor een 13-jarige. Ze vindt het belangrijk om het kind te betrekken, ipv
het kind te beschermen. Het kan namelijk niet vermeden, worden.
Netwerkvergaderingen: wie hiernaar toekomt is afhankelijk vd context.
Doel is om in dialoog te komen en te blijven. Je w namelijk uit de context
genomen, in een instelling, medicatie toegediend om je te kalmeren… na
2-3 weken weet je niet meer waarom je daar zit. Hier over praten en horen
, hoe de situatie ervoor was, nu en eventueel erna, is dan ook erg
belangrijk.
Waren er heldere momenten tijdens jouw wanen of niet?
Ja er waren heldere momenten. Dit kan ik zien in de poëzie die ik schreef.
Soms was ik helder, soms helemaal niet. Het was geen zijnstoestand, het
kan niet tot één moment gereduceerd worden. Een psychose is een cluster
van symptomen. De dochter merkte dit ook op. Soms had ze haar papa
voor haar zoals ze hem kende, soms herkende ze hem niet en kon ze niet
tot hem doordringen. Dit kon soms van uur tot uur veranderen. Het is geen
permanente staat van zijn. Haar papa was er zeker, maar het hing af van
de dosis emoties die erboven zat.
Emoties vindt Pete heel belangrijk. De emotionele toestand is het
moeilijkste om mee om te gaan. De vraag hoe je omgaat met iemand met
psychose, is eigenlijk hoe ga je om met iemand met extreme emoties.
Hoe was het om je poëzie na je psychose te herlezen
Verhelderend. Tijdens het verkende proces liet hij de poëzie even liggen
om het nadien terug te lezen. Hij vond dit beter dan gedacht
Flo: was heftig om dit te lezen omdat er veel rauwe emoties inzat bv.
doodsangsten.
Rondom haar probeerden mensen haar met de beste intenties te
beschermen
De poëzie kwam rechtstreeks uit de periode, dus dit nalezen was
verhelderend, maar heftig. Je kijkt altijd namelijk wat vaag naar hoe je je
toen voelde, maar door de woorden te letterlijk te lezen van hoe je je toen
voelde, kan je goed aanvoelen wat de impact van toen moet zijn geweest.
Welke rol speelde medicatie tijdens uw proces
Pete neemt nog medicatie in kleine hoeveelheden (helpt met boosheid),
voor de rest heeft medicatie niet veel te maken met zijn herstel volgens de
arts in dr. Ghislain. Deze dosissen waren te licht voor de resultaten die hij
maakte. Hij vindt medicatie meer voor tijdens crisissen. Toen hij zware
medicatie nam, schreef hij geen gedichten. Medicatie is wel erg belangrijk,
maar lost het probleem op lange termijn niet op, maar op korte termijn
wel. Als je geen medicatie neemt, moet er wel een alternatief zijn. Werken
in grote groepen bij mensen die psychotisch zijn, is hij niet echt fan van,
maar om mensen naar huis te sturen terwijl ze nog zwaar aan medicatie
zitten ook niet (meestal stopt men dan ook met dit te nemen).