Dit is een volledige samenvatting van het boek 'Kijken naar de Mens, een Geschiedenis van de Psychologie' geschreven door professor Janssen. Ik heb geprobeerd om het zowel uitgebreid te maken als zo kort mogelijk te houden. Hopelijk heeft iemand er iets aan!
Gebaseerd op ‘Kijken naar de Mens, een Geschiedenis van
de Psychologie’ door Rianne Janssen
1
,INLEIDING
1.VERSCHILLENDE INVALSHOEKEN
Bij de bespreking van elke tijdsperiode komen er telkens 4 aspecten aan bod.
1.1 SOCIAAL-ECONOMISCHE CONTEXT
Veranderingen in de maatschappelijke domeinen worden in de eerste plaats aangedreven
vanuit de economie.
o Economisch determinisme = veranderingen in economische factoren of relaties
zijn de basis voor evoluties op maatschappelijk en politiek vlak.
De sociaal-economische situering geeft een beeld van de achtergrond waartegen
besproken ontwikkelingen zich voordoen.
1.2 MAATSCHAPPELIJK MENSBEELD
Door de geschiedenis zijn er verschillen in hoe de mens zichzelf ziet en definieert =>
veranderende representaties of idealen.
Over het algemeen zien we een toename in individualisering => generatieverschillen
door de tijdvakken heen.
1.3 WETENSCHAPPELIJKE ONTWIKKELINGEN
Wetenschap is een verworvenheid. Er zijn grote evoluties geweest doorheen de tijd in het
wetenschappelijk denken. Bv de academische psychologie (19e eeuw) spiegelde zichzelf
eerst aan de wetenschappelijke ideaalbeelden uit de natuurwetenschappen.
De keuze van een gefundeerde en geschikte methode blijft een essentiële rol spelen in
het psychologisch onderzoek.
Ook de statistiek kreeg doorheen de tijd een speciale plaats door haar belang voor de
psychologie.
Daarnaast zijn ook de grote historische lijnen met betrekking tot de studie van het
zenuwstelstel vanuit de fysiologie belangrijk.
o Fysiologie = een onderdeel van de biologie dat de werking en de functies van
het lichaam bestudeert. Voor het ontstaan van de psychologie is vooral het
fysiologisch onderzoek naar de werking van de zintuigen belangrijk.
o Psychologie met filosofie (studie van bewustzijn en ervaring) als moeder en
fysiologie als vader.
1.4 STUDIE VAN HET PSYCHOLOGISCHE
In elke tijdsperiode zullen ook de studie van psychologische fenomenen op dat moment
besproken worden.
o Pas vanaf de 19e eeuw empirisch: daarvoor vooral het werk van filosofen.
o In de loop van de tijd worden uiteenlopende mensbeelden voorgesteld.
o Wundt en James (vaders psychologie): stroom van het bewustzijn als
gemeenschappelijk thema
2
,De voorlopers van de psychologie in Duitsland en de Verenigde Staten legden vooral de
nadruk op de functieleer (= een onderdeel van de psychologie dat de basisfuncties van
de hersenen bestudeert, zoals aandacht, geheugen, taal, motoriek, motivatie en
bewustzijn. Eerst was het ook wel gekend als de experimentele psychologie).
Pas vanaf de 20e eeuw ontstaan er afzonderlijke subdisciplines binnen de academische
psychologie. Ook krijgt sinds dan de praktijkgerichte psychologie meer aandacht.
Eigenlijk zou de studie van de geschiedenis 4 aparte onderwerpen moeten behandelen
(samenhang):
1) De studie van het psychologische: hoe kijkt men doorheen de eeuwen naar
psychologische fenomenen?
2) De psychologie als aparte discipline: wanneer komt psychologie los van haar
filosofische en fysiologische voorlopers?
3) De institutionalisering van de psychologie : wanneer wordt psychologie erkend in
onderwijs en onderzoek?
4) De praktijkgerichte psychologie en de professionele status van de psycholoog :
wanneer ontstaat het en wanneer krijgt het maatschappelijke erkenning?
2. TIJDSPERIODE EN TIJDSVAKKEN
2.1 TIJDSPERIODE
De psychologie ontstaat als academische discipline in de 19e eeuw.
o Voor Europeanen: stichter = Wilhelm Wundt
Duitse fysioloog
1879: eerste psychologische laboratorium in Leipzig
Doceerde als eerste een vak ‘psychologie’ aan Amerikaanse universiteit
2.2 TIJDVAKKEN
3
, 3. BEPERKINGEN
3.1 VERTEKENINGEN
1) Wij bespreken enkel de Europese en Noord-Amerikaanse ontwikkelingen met
betrekking tot de psychologie
o Sterk onderhevig aan eurocentrisme: het beklemtonen van Europese en meer in
het algemeen westerse ideeën, zonder rekening te houden met de invloeden van
andere culturen.
o Deze selection bias/vertekening is een bedreiging voor de ecologische validiteit
(de mate waarin onderzoeksbevindingen gelden voor het alledaagse leven).
o Sterke klemtoon op WEIRD-people: western, educated, industrialized, rich and
democratic (en ook eigenlijk met witte huidskleur)
Ook rapporteert de geschiedschrijving vooral over de elite uit elke tijd, terwijl de
meerderheid van de bevolking bestond uit de gewone man en vrouw.
2) Wij hanteren een gestroomlijnde visie op het verleden
o Niet exhaustief
o Enkel de belangrijkste ontwikkelingen
3) Alleen witte mannen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bovanoverbeke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,99. Je zit daarna nergens aan vast.
