LEH 7 – Genetische modificatie van organismen deel 1
TE KENNEN UIT PPT & PADLET ✔️= 100% zeker (bv. antwoord uit padlet, …)
Door filmpjes, artikels, actua, extra informatie, … inzicht verwerven, een loutere opsomming geven wordt niet gevraagd, inzicht noodzakelijk om
later toepassingen te kunnen begrijpen!
LEERDOELEN:
Potentieel van het universeel karakter van de genetische code kunnen uitleggen
De opbouw van een gen construct kunnen uitleggen
De verschillende manieren om een gen construct over te brengen kunnen uitleggen
Het verschil kennen tussen rode, groene, witte en blauwe biotechnologie
Toepassingen van genetische manipulatie in bacteriën
Toepassingen van genetische manipulatie in planten
Toepassingen van genetische manipulatie in dieren
CRISP-Cas
1. Leg uit: het universeel karakter van de genetische code
Gen (v bacterie/virus/muis/mens/...) geeft aanleiding tot gecodeerde eiwit onafhankelijk vh organisme
waarin die cel zich bevindt waarin het DNA tot expressie gebracht wordt.
Genen (en dus eigenschappen die daar aan vasthangen) kunnen via genetische modificatie over soortgenzen
heen overgedragen worden.
2. Wat wil ‘gemodificeerd’ zeggen?
= gewijzigd t.o.v. een ouder origineel
3. Wat is genetische manipulatie?
= modificatie/wijziging in genetisch materiaal v dier/plant/MO én wijziging is erfelijk!
↪️Niet van nature, door voortplanting, recombinatie of kruising
4. Wat kan bv. een doel zijn van genetische manipulatie?
Bv. MO gewenste producten laten maken
5. Op welk niveau lukt genetische manipulatie het makkelijkste?
Makkelijkst: niveau v MO
Moeilijker: hogere organismen
6. Wat gebeurt er met eiwit na een wijziging op DNA?
Toegevoegd gen zal een kleine hoeveelheid extra eiwit gaan produceren. (verwaarloosbaar)
7. Op welk niveau zal men wijzigingen gaan detecteren?
Detectie op DNA-niveau (dus niet op eiwit-niveau dat klein beetje extra eiwit is moeilijk op te sporen)
8. Wat is een transgeen organisme?
Organisme waarbij vreemd gen werd toegevoegd of genen gericht werden uitgeschakeld
GGO (genetisch gemodificeerd organisme) of GMO (genetically modified organism)
9. Wat is veredeling?
= selectie door kruising is klassieke methode (doen we al eeuwenlang, maar neemt heel veel tijd in beslag)
, 10. Wat is een belangrijk verschil tussen klassieke veredeling en gentechnologie?
Klassieke veredeling:
Vereist jarenlang proces v terugkruisingen om de ongewenste kenmerken (gekl. bollen) kwijt te
raken met behoud ve specifiek gewenst kenmerk (zwarte bol)
Gentechnologie
Gewenste kenmerk kan (bv. met PCR) specifiek worden geïsoleerd uit een organisme en in een
ander organisme met de gewenste genetische achtergrond gebracht worden.
Het begint allemaal bij het maken ve gen construct. Hier gaan we knippen en plakken (cf LEH 6). Gebruik v endonuclease en ligase.
GEN CONSTRUCT
11. Wat is een gen construct?
= geheel v in te bouwen DNA via genetische modificatie naar andere gastheer overgebracht
Eigenlijke gen (wit stuk in onderstaand schema)
Regulatorisch DNA = expressiesignalen (promotor en terminator)
Merkergenen (roos stuk in onderstaand schema)
12. Wat is regulatorisch DNA?
= transcriptie- en translatiesignalen zorgen dat gen tot expressie kan gebracht worden
= opgebouwd uit promotor & terminator
Voorwaarde: moeten goed functioneren in gastheercel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper carolinelaevaert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.