POLITICOLOGIE – 2023/2024
Professor: Evelien Willems
Boek: Politiek: een inleiding in de politieke wetenschappen
Inhoudstafel
1
,INTRODUCTIELES
1 POLITIEK EN POLITIEKE WETENSCHAP
1.1 Politiek
1.2 Variaties in politiek
1.3 Politieke wetenschap
1.4 De instrumenten van de politieke wetenschap
2 STAAT EN MACHT
2.1 Wat is macht?
2.2 Hoe macht meten
2.3 De macht van de staat
2.4 De Grondwet
2.5 De legitimiteit van de staat
2.6 De staat als contract
3 BREUKLIJNEN EN IDEOLOGIEËN
3.1 Tegenstellingen en breuklijnen
3.2 Nieuwe tegenstellingen?
3.3 Ideologieën
4 DEMOCRATIE EN POLITIEKE VERTEGENWOORDIGING
4.1 Democratie: een omstreden begrip
4.2 Argumenten voor en tegen democratie
4.3 Vertegenwoordigende democratie
4.4 Variaties in vertegenwoordigende democratie
5 POLITIEKE PARTICIPATIE EN SOCIALE BEWEGINGEN
5.1 Deelname aan de politiek
5.2 Sociale bewegingen en pressiegroepen
5.3 Politieke cultuur
5.4 Participatie en sociaal kapitaal
6 POLITIEKE PARTIJEN EN PARTIJSYSTEMEN
6.1 Politieke partijen in de hoofdrol
6.2 Historische typologieën
6.3 Andere typologieën
6.4 Partijsystemen
7 KIESSYSTEMEN EN STEMGEDRAG
7.1 Het belang van verkiezingen
7.2 Stemrecht en opkomst
7.3 De verkiezingstechnieken
7.4 Welke kandidaten zijn gekozen?
7.5 Gevolgen van kiessystemen
7.6 Stemgedrag
8 PARLEMENT EN REGERING
8.1 Montesquieu en de scheiding der machten
8.2 De organisatie van het parlement
8.3 De functies van het parlement
8.4 Parlementaire en presidentiële regimes
2
, 8.5 De vorming van een (coalitie)regering
8.6 Het staatshoofd
8.7 De regering
9 BESTUUR EN BELEID
9.1 Politiek en beleid
9.2 De beleidscyclus
9.3 Stijlen van bestuur
9.4 Politiek en economisch bestel
10 ADMINISTRATIE EN JUSTITIE
10.1 De administratie
10.2 Justitie
10.3 Het leger
10.4 De politie
11 FEDERALISME EN DECENTRALISATIE
11.1 Staatsvorming en staatshervorming
11.2 Federatie en confederatie
11.3 Pro of contra de centrale staat
11.4 De instituties van een federale staat
11.5 Lokale besturen
12 INTERNATIONALE POLITIEK
12.1 Internationale poitiek en globalisering
12.2 Anarchie en internationale orde
12.3 Theorieën over internationale betrekkingen
12.4 De Verenigde Naties
13 DE EUROPESE UNIE
13.1 De geschiedenis van de Europese Unie
13.2 De instellingen en de werking van de Europese Unie
13.3 De Europese Unie en de politieke wetenschap
14 DEMOCRATIE IN BEWEGING
14.1 Democratic backsliding
INTRODUCTIELES
3
, HET BELANG VAN POLITIEK
Politiek heeft impact op ons dagelijks leven beperkte maakbaarheid vd sml.
Coronamaatregelen en avondklok werden niet perse gevolgd
Bourkiniverbod
Politiek heeft impact op ons dagelijks leven nationale politiek verliest zijn greep.
Events in politiek waar de nationale politiek geen vat op heeft (migratiecrisis, oorlog
Oekraïne, …)
B heeft geen eigen monetair beleid —> EU
Globaliserende economie resulteert in multinationals
Belang om het te bestuderen: regelmaat ontdekken in pol fenomenen en complexe fenomenen
vereenvoudigen
Naar modellen, theoretische concepten
Complexe pol/soc werkelijkheid te formaliseren
Instituties en rollen determineren gedrag – en omgekeerd
Patronen ontdekken door te vergelijken
o Groot aantal observaties (rule of big numbers (?))
o Selectie v beperkt aantal specifieke gevallen
Recht volgt uit de politiek
Seksueel strafrecht:
Protesten —> pol gaat ermee aan de slag —> nieuwe rechtsregels —> toepassing in rb
Recht begrenst de politiek
GwH vernietigt nieuwe eindtermen tweede en derde graad secundair
onderwijs:
Vernietiging want kath onderwijs zegt “inbreuk op grondrecht
recht op vrij onderwijs”
Recht versnelt de politiek
Door corona kwam er een overvloed aan ministeriële besluiten om
snel maatregelen te voorzien —> rechter zet de regering onder druk
want geen eenheid, een grote pandemiewet is nodig.
Recht als een machtsfactor die ideologisch is gekleurd
Supreme Court: rechters worden benoemd door de zittende president
(republican/democrat)
Trump koos rechters (republican) – Roe v Wade werd herzien met een andere interpretatie vd
rechtsregels
Recht wordt politiek gebruikt
Nederland: een pleidooi voor de klimaatzaak
HOOFDSTUK 1: POLITIEK EN POLITIEKE WETENSCHAP
Politiek
Politiek = het ordenen en besturen van een sml.
Te vinden waar er regels zijn (verenigingen, school, thuis, ..)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliemichiels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,96. Je zit daarna nergens aan vast.