Samenvatting
Samenvatting - Pedagogische thema's
- Instelling
- Katholieke Hogeschool Leuven (UCLL)
Samenvatting van de verschillende gastlezers. Ik behaalde een 14 op 20 door deze samenvatting
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 66 pagina's
Voorbeeld 4 van de 66 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
PEDAGOGISCHE THEMA’SGASTLEZER 1: SCHERMTIJD
KIJKEN WE ONS KAPOT? EEN PEDAGOGISCHE VERKENNING…
We zijn continu aan het kijken naar schermen → wat doet dat met onze beschaving?
Op de foto: Het publiek kijkt echt vs. het publiek kijkt vanuit schermpjes
● Met camera leg je vast maar neem je ook wat afstand → Hoe komt het dat we zo verslaafd zijn en ze niet kunnen laten
liggen
● Homo videns = de kijkende mens → nu 2023
HOMO VIDENS: DE TERUGKEER VAN DE HOLENMENS
Jaar: 1997
( ! dus oorspronkelijk gericht op de televisie ! )
Auteur: Giovanni Sartori (1924 – 2017) – rechtsfilosoof / bekendheid (na WOII)
Oorspronkelijke titel: Homo videns. Televisione e post-pensiero → vooral gefocust op televisie
maar er zijn tegenwoordig ook andere schermen -> is dus vertaald en wat aangepast naar de
schermen die we ook nu kennen (computer – GSM)
Wat? Een essay (dus geen wetenschappelijk boek): een polemisch (= twistvoering) geschrift be-
doeld om de lezer te prikkelen
Bestseller: meer dan 500 000 keer verkocht in Zuid-Europa
CENTRALE STELLING
‘Live as we know it’, onze beschaving, dreigt met de opkomst van allerlei beeldschermen in ons leven verloren te gaan
= we ‘kijken’ ons ‘denken’ (ons denkvermogen) kapot!
• Het primaat van het beeld betreft het overwicht van het zichtbare over het inzichtelijke: een proces dat leidt tot zien
zonder begrijpen
• Lezen is vereist afzondering, concentratie op de pagina, het vermogen om helderheid en onderscheid te waarderen
• De homo videns daarentegen … lezen vermoeit hem (heel weinig jonge mensen lezen nog) … Hij geeft de voorkeur aan
samengevatte inhouden (PPT) … bliksemsnelle beelden (het moet vooruit gaan bv. Tiktok) …. Hij ziet af van de reflectie,
en geeft liever te aan de warmte van de onmiddellijkheid.
1|Pagina
,CENTRALE STELLING: UITWERKING
CENTRALE STELLING: UITWERKING --------------------→
DE HOMO SAPIENS VERANDERT IN DE HOMO VIDENS
(de ‘verstandige’, ‘wijze’ mens) / (de ‘kijkende’, ‘onwijze’ – primitieve mens)
• Homo sapiens: fysiologisch gezien is er niets wat een homo sapiens uniek maakt onder de primaten, Wat hem uniek
maakt, is een, symbolisch vermogen, daarom omschrijven we de mens als een symbolisch dier.
• Het symbolisch vermogen van de mens ontvouwt zich in de taal: in het vermogen om te communiceren door middel
van uitspreken van het geluiden en signalen die betekenis dragen.
• Taal is niet alleen het middel dat strekt tot communiceren, maar ook het middel voor het denken. Voor het denken is
zien niet per se nodig. Een blinde wordt in zijn denken alleen maar gehinderd door het feit dat hij niet kan lezen
DE LETTER WORDT VERVANGEN DOOR HET BEELD
Dikke freddy is een denkbeeldig beeld → hij neemt het op voor de gewone man (mensen in kwetsbare positie) →
stukjes schrijven naar beleidsmakers
Laten ze enkel nalezen door mensen in kwetsbare situaties (armoede) → Hij trekt de wereld van deze mensen open en een
beeld vernauwd die wereld → armoede is zoveel meer dan alleen niet over een inkomen te beschikken → we doen de werkelijk-
heid onrecht aan, we ontnemen het iets door letters te vervangen in beelden.
HOMO VIDENS: DE TERUGKEER VAN DE HOLENMENS
Van ‘sapiens’ naar ‘in-sapiens’.
Een achteruitgang, onbeschaafder, primitiever worden …
Hoe zit dat precies?
➢ Schrift/lezen: een kwestie van kennis (kennis vs info, data)
-> Er is iets aan de hand met de kennis van de mens → onderscheiden met informatie en data
➢ Schrift/lezen: een kwestie van abstractie (in-’zicht’ vs ‘zien)
-> We kunnen niet meer abstract denken → moeilijk om inzicht de krijgen want we hebben enkel zicht op de zaak (Bv,
democratie gaat verder dan stemrecht, je moet klein beetje inzicht hebben om dit te kunnen begrijpen, inlezen want
het is vrij abstract en kan ja nooit vatten in enkel beelden → kennis maken met is
➢ Schrift/lezen: een kwestie van redelijkheid (rede, niet emotie)
-> Schrift en lezen is meer een kwestie van redelijkheid, want in beeldcultuur speelt het emotionele veel meer mee.
ARGUMENTATIE 1: EEN KWESTIE VAN KENNIS
Met schrift / boeken kan er kennis worden opgeslagen en doorgegeven.
Kennis voortschrijdend in-zicht (‘in-zien’) (= inzicht krijgen in de zaken) – generationele factor
Kennis data ( = ‘gegeven’-s, hoef je niet over na te denken om ze te genereren) -> data is geen kennis, maar kan je kan wel
kennis nemen van data
Kennis informatie ( = data, gegevens, die in een bepaalde context zijn geplaatst) -> je kan mensen wel informeren met data
maar dit is geen kennis overdracht.
“There are no televisions here, no phones, and above all no computers, which means no damned Internet. The tribe forbids it all.
Their explanation for this stance is simple, though no less profound for its simplicity: information, they insists, is not knowledge.
2|Pagina
,The lessons passed on from one's elders, written in stone, taught by the wisest of them, these, the tribe has always said, repre-
sent true knowledge.”
→ IS DIT OOK NIET WAT IN EEN (HOGE)SCHOOL GEBEURT?
‘Kennis (dus cultuur) doorgeven’ ‘Mensen bij-schaven’ minstens … ‘Kennis maken met’, ‘Kennis nemen van’
Informatie is geen kennis → er zijn lessen dat we leren en deze geven we door aan de volgende generatie = ware kennis (inter-
generationeel kantje) → Ware kennis = gaat van generatie op generatie
Een school is niet om de wereld te verbeteren maar om een nieuwe generatie in te leiden in de nieuwe cultuur en de cultuur
over te dragen
We delen een wereld met elkaar en daarom vinden we het belangrijk om cultuur door te geven, bv kennis hebben van taal
School is meer dan een plaats waar je informatie krijgt, docenten proberen ons te vormen als persoon
Orwell : Stelt zich vragen bij hoe de samenleving er binnen 30 jaar er zou uitzien
Hogere macht die er voor kiest/controleert welke informatie er tot bij ons geraakt en welke niet
Huxley: ook schets van de toekomst maar niet rooskleurig → op een andere manier (tegenovergestelde Orwell)
Zei niet dat er een hogere macht zou zijn, maar zegt dat er een bom aan informatie gaat komen en dat het ons niet meer ging
interesseren (fake news)
We schenken meer aandacht aan triviale dingen
Er is zo veel = kunnen niet alles kennen
= We kijken on kapot
ARGUMENTATIE 2: EEN KWESTIE VAN ABSTRACTIE
Sommige dingen zijn niet te zien, maar bestaan niettemin en zijn in hun aard heel goed in te zien.
Niet met de zintuigen, maar met het verstand
VOORBEELD 1: VADER
Schrift:
“Om echt iemands zoon te zijn, moet je die persoon echt als vader beschouwen.
Dat houdt zo enorm veel in, dat we het pas op latere leeftijd een beetje beginnen te overzien, bij voorkeur als we zelf vader ge-
worden zijn. Om iemands zoon te zijn, moet je eerst iemands vader worden.”
(Cornelis Verhoeven – de resten van het vaderschap (1975) )
3|Pagina
, Wanneer je vader op het internet opzoekt dan kom je op deze prentje = niet wat vader echt betekent.
De diepte en reikwijde te begrijpen → pas als je echt vader bent ga je begrijpen wat vader is
Maar op google = zie je niet wat een vader echt is.
VOORBEELD 2: VROEGER
Kan je aan dat woord een concreet (voor)beeld koppelen?
Beelden doen vaak ook te kort aan ‘vroeger’ … (toch nood aan iemand of iets met ‘kennis van zaken’ om
die beelden op begrip te brengen)
“vroeger was alles beter, was alles anders”
Het idee van vroeger kan je moeilijk iets aan koppelen → beelden doen woorden te kort
Je hebt iemand nodig met kennis van zaken bepaalde informatie doorgeeft met kennis van begrip
ARGUMENTATIE 3: EEN KWESTIE VAN REDELIJKHEID (EN NIET EMOTIONALITEIT)
Lezen kan wel emoties oproepen, maar het is toch vooral iets waarbij het verstand (inclusief de ‘ver-beeld-ing’) wordt gestimu-
leerd.
Lezen kan wel emoties oproepen
Je hebt geen beelden dus moet zelf iets ver-beelden
Radio = Eerste technologie
Radio
= nadruk op luisteren i.p.v. spreken (!maar: woord blijft wel centraal staan!)
= kennisname wordt oppervlakkiger (vluchtiger) – (nu: ‘update’ ipv ‘nieuws)
= radio is meer emotioneler dan het boek (muziek, hoorspelen)
= het woord staat nog steeds centraal maar onze kennis wordt wel oppervlakkiger gesteld.
Op de radio vertelde ze dat er marsmannetjes op de aarde waren geko-
men -> Mensen raakte in paniek = stuurt emotioneel aan
4|Pagina
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isadekort. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77988 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen