Samenvatting
Samenvatting adhv inhoudstafel
- Vak
- Wijsbegeerte
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Dit is een samenvatting gebaseerd op de inhoudstafel met telkens de belangrijkste elementen van dat hoofdstuk
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 1: probleemstelling met SocratesI. Het Griekse mirakel
De ontwikkeling/het tot stand komen van democratie, geschiedschrijving, meetkunde
etc. op een zeer korte tijd
II. De zelfzekerheid van Socrates
1. De centrale idee in het leven van Socrates
Gelukt leven -> inzicht en verantwoorde kennis verwerven over wat een gelukt
leven werkelijk is
- Eudaimonia = een gelukt leven; bloeien, je (mogelijkheden) ontwikkelen
- Arete = deugd; goed zijn in datgene waarin je goed moet zijn
2. De Apologie van Socrates
- Schreef Plato: Apologie is belangrijkste bron voor het leven van Socrates
o Zijn levenswijze is de opdracht van de goden
Centrale idee achter zijn levenswijze: inzicht is onmisbaar om
een gelukt leven te leiden
o Hij ondervraagt mensen omdat hij zich bewust is van zijn
onwetendheid
3. Het debat met de Sofisten (Protagoras)
Gaat over zingeving (=wat goed, waardevol of zinvol voor de mens is wat
mensen in beslag neemt, raakt , beangstigt of bedroeft)
= rondreizende leraars die betaald werden voor hun onderwijs in de retoriek
o “Alleen meningen bestaan en geen kennis” -> vond S
onaanvaardbaar: “hoe het werkelijk is,is het belangrijkst”
Retoriek = goed en overtuigend spreken voor een groot publiek
Protagoras: ‘homo mensura-leer’:
- Homo = mens
- Mensura = maatstaf voor het oordeel
De waarheid is relatief; subjectivistisch standpunt
o Waar zijn = waar schijnen
o Er bestaat geen absolute waarheid los van menselijke waarneming
4. De neiging tot transcendentie en Socrates’ interpretatie ervan
Transcendent standpunt = een standpunt van waaruit zekere kennis mogelijk is,
van waaruit we ware uitspraken kunnen doen
Het verlangen naar een transcendent standpunt is voor Socrates het verlangen
naar een standpunt van waaruit zeker inzicht mogelijk is
- De mens is van nature geneigd zijn leven te bekijken vanuit een transcendent
standpunt
- Het is een verlangen dat we in het alledaagse leven allemaal ervaren
5. Enkele vragen
- Wat betekent transcendentie?
o Transcendentie = waarheid, kennis en zekerheid?
- Zingeving
o Zijn woorden als waarheid, kennis, zekerheid en zingeving gepast in
de lijn van zingeving?
III. Andere voorbeelden van zekerheid
1. Mensenrechten
= rechten die toekomen aan een persoon of subject onafhankelijk van zijn socio-
politieke context: ze komen iemand toe welke positie in de maatschappij hij ook
heeft
, Marxisten:
- “We hebben altijd een sociale positie” BEHALVE op de vrije markt
- Ze twijfelen of mensenrechten universeel zijn
2. Het onderscheid tussen mensen en alle andere wezens
Elke cultuur maakt het onderscheid
Gebaseerd op:
- Mensen kunnen spreken
- Mensen hebben intelligentie
- Bewustzijn/interactie
3. Persoonsidentiteit
Onbetwijfelbaar: niemand twijfelt aan de identiteit van zijn persoonlijkheid
Gebaseerd op:
- Zelfde lichaam
- Onze ervaring
- Onze herinnering
4. Menswetenschappen?
- Natuurwetenschappen (1700) vóór de menswetenschappen (1900)
- Discussie: moeten menswetenschappen methode van natuurwetenschappen
volgen?
- Menswetenschap:
o Hulpwetenschap
“In 1618 begon de oorlog”
Feiten
Controle: bronnen
o Geschiedschrijving
“In 1618 begon de dertigjarige oorlog”
Narratio (= historische feiten selecteren en ze in een structuur
plaatsen -> de feiten krijgen een betekenis)
Selectie: je kan niet elke gebeurtenis/gedachte
vertellen
Geen controle
5. Dezelfde vragen
- Mensen kunnen niet leven zonder betekenis te geven aan hun handelingen
- Niemand twijfelt dat er historische kennis bestaat (we twijfelen alleen aan de
versie van een bepaalde historicus)
IV. Niet kennen
Hoofdstuk 2: Plato
Examenvraag: leg uit waarom de retoriek voor Plato ethisch verwerpelijk is: hij wil de
waarheid kennen en dat kan volgens Plato alleen adhv discussie itt de retoriek waarbij ze de
mening laten uitschijnen als waarheid (wat dus niet is)
I. Socratisch karakter van Plato’s werk
Plato’s werk: verdediging van Socrates, verantwoording van de levenswijze van
Socrates
- Socrates probeerde inzicht over de dingen te verwerven door op zoek te gaan
naar definities
- Socrates probeerde inzicht te verwerven door te discussiëren
II. Mening en kennis
1. Retoriek en discussie
, S en P: geen waardering voor de retoriek: retoriek niét de kunst van het goed
spreken (= ethisch verwerpelijk en pedagogisch gevaarlijk)
- Dialectiek = kunst van het discussiëren
o Discussie biedt de mogelijkheid om te onderzoeken of een stelling
waar is -> alleen discussie biedt een sterke garantie voor de waarheid
van een stelling
Discussie is een geweldige manier om je eigen overtuigingen te bevestigen
2. Kennis en discussie
- Zekerheid
Discussie kan altijd heropend worden
o Onaanvaardbaar voor Plato: voor hem is Kennis zeker en
oncorrigeerbaar, hetgene wat niet rationeel kan betwijfeld worden
(komt tot stand in de discussie)
o De rechtvaardiging van een stelling ligt in het feit dat ze de discussie
heeft gewonnen
- Nous
o Maakt een einde aan de discussie
o Levert een kennis die onvoorwaardelijk is
- Anamnese
o Anamneseleer = theorie van de herinnering van Plato
De mens beschikt over inzichten die hij heeft verworven “toen
hij nog geen mens was”
De discussie is alleen maar het middel om de waarheid te
benaderen, ze is niet meer dan een voorbereiding
III. De ideeënleer
1. Kennis en werkelijkheid
- Wereld van onveranderlijke dingen
o Kennis
o De essentie
o Het Zijn
Radicaal objectivisme
- Wereld van veranderlijke dingen
o Mening
o Het concrete
o Het Worden
2. Twee werelden: het Worden en het Zijn
- Het Worden
o Individueel
o Concreet
o Zintuiglijk waarneembaar
o “Alles is in beweging”
- Het Zijn
o Zuiver
o Ideeënwereld: eeuwige Ideeën of Vormen
3. De Ideeën
= één en algemeen
- De Idee is eeuwig
- De Idee is volmaakt
- De Idee is reëel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evalinde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen