FAMILIALE VERMOGENSPLANNING
INHOUDSOPGAVE
ALGEMEEN ............................................................................................................................................................4
DE WETTELIJKE ERFGENAMEN ...............................................................................................................................5
HET WETTELIJK ERFRECHT VAN DE BLOEDVERWANTEN: ........................................................................................................... 5
Eerste orde van de afstammelingen ...................................................................................................................... 5
Tweede orde van de nauwe bloedverwanten in de zijlijn en de opgaande lijn ..................................................... 6
A. De ouders ........................................................................................................................................................................ 6
B. De broers en zusters ........................................................................................................................................................ 6
Wie krijgt wat binnen de tweede orde? .............................................................................................................................. 6
Derde orde der ascendenten ................................................................................................................................. 6
Vierde orde van de zijverwanten ........................................................................................................................... 7
Het recht van wettelijke terugkeer (art. 4.24 BW) .............................................................................................. 10
Adoptie .............................................................................................................................................................................. 11
HET WETTELIJK ERFRECHT VAN DE LANGSTLEVENDE ECHTGENOOT ........................................................................................... 14
Voorwaarden om erfgenaam te zijn: .................................................................................................................. 14
Wat erft de langstlevende echtgenoot? (Drie hypothesen)................................................................................. 15
De Langstlevende echtgenoot krijgt ook VG OP sommige GESCHONKEN GOEDEREN ........................................ 16
De omzetting van het VG van de langstlevende echtgenoot............................................................................... 17
Regels bij de berekening van de waarde van het VG .......................................................................................... 19
HET WETTELIJK ERFRECHT VAN DE WETTELIJK SAMENWONENDE ............................................................................................. 19
Voorwaarden om erfgenaam te zijn: .................................................................................................................. 19
Wat erft de wettelijk samenwonende? ............................................................................................................... 20
TESTAMENT ........................................................................................................................................................21
DEFINITIE EN KENMERKEN .............................................................................................................................................. 21
GRONDVEREISTEN......................................................................................................................................................... 21
Toestemming....................................................................................................................................................... 21
Bekwaamheid ...................................................................................................................................................... 22
Voorwerp ............................................................................................................................................................. 25
Oorzaak ............................................................................................................................................................... 25
TESTAMENTVORMEN ..................................................................................................................................................... 26
Het eigenhandig testament ................................................................................................................................. 26
Het notarieel testament ...................................................................................................................................... 26
Het internationaal testament.............................................................................................................................. 27
Voordelen en nadelen eigenhandig, notarieel en Internationaal testament ...................................................... 28
Herkwalificatie van ongeldig notarieel testament als geldig internationaal testament ..................................... 29
FYSISCHE ONBEKWAAMHEDEN......................................................................................................................................... 30
PUBLICITEIT VAN HET TESTAMENT .................................................................................................................................... 31
INHOUD VAN HET TESTAMENT ......................................................................................................................................... 31
De verschillende soorten legaten (kwalificatie)................................................................................................... 31
Algemeen legaat ........................................................................................................................................................... 31
Legaat ten algemene titel ............................................................................................................................................. 31
Bijzonder legaat ............................................................................................................................................................ 31
Gevolgen verbonden aan de kwalificatie ............................................................................................................ 32
1. Saisine (bezitsrecht) ....................................................................................................................................................... 32
1
, 1. Er zijn reservataire erfgenamen (= saisine) ......................................................................................................... 32
2. Er zijn geen reservataire erfgenamen ................................................................................................................. 32
3. Er zijn geen reservataire erfgenamen, geen algemene legatarissen, wel wettelijke erfgenamen (= saisine)..... 33
4. Er zijn geen reservataire erfgenamen, geen algemene legatarissen en geen wettelijke erfgenamen ............... 33
2. Aanwas........................................................................................................................................................................... 33
3. Bijdrage in de lasten en schulden .................................................................................................................................. 33
4. Vruchten ........................................................................................................................................................................ 34
5. Heling ............................................................................................................................................................................. 34
Verdere inhoud van het testament...................................................................................................................... 35
De herroeping van het testament door de testator ............................................................................................ 40
Uitdrukkelijke herroeping .................................................................................................................................................. 40
Stilzwijgende herroeping ................................................................................................................................................... 41
De interpretatie van de testamenten .................................................................................................................. 42
Nietigheid, gerechtelijke herroeping en verval van het testament of legaat ...................................................... 44
Nietigheid........................................................................................................................................................................... 44
Gerechtelijke ontbinding of herroeping ............................................................................................................................ 44
Verval van het legaat ......................................................................................................................................................... 44
SCHENKING .........................................................................................................................................................45
BEGRIP ....................................................................................................................................................................... 45
CONSTITUTIEVE BESTANDDELEN ....................................................................................................................................... 45
VORMVEREISTEN .......................................................................................................................................................... 46
DE VERMOMDE SCHENKING ............................................................................................................................................ 47
DE ONRECHTSTREEKSE SCHENKING ................................................................................................................................... 48
DE GIFT VAN HAND TOT HAND ......................................................................................................................................... 49
SCHENKINGEN TUSSEN ECHTGENOTEN............................................................................................................................... 51
SCHENKINGEN AAN RECHTSPERSONEN............................................................................................................................... 52
GRONDVEREISTEN......................................................................................................................................................... 52
Toestemming....................................................................................................................................................... 52
Bekwaamheid ...................................................................................................................................................... 52
Voorwerp ............................................................................................................................................................. 55
Oorzaak ............................................................................................................................................................... 55
INHOUD VAN DE SCHENKINGSAKTE ................................................................................................................................... 55
ONTBINDING VAN EEN SCHENKING ................................................................................................................................... 56
HERROEPING VAN DE SCHENKING ..................................................................................................................................... 56
CONTRACTUELE ERFSTELLINGEN ....................................................................................................................................... 56
ERF- EN SCHENKBELASTINGEN .............................................................................................................................57
ERFBELASTING ............................................................................................................................................................. 57
Wie? .................................................................................................................................................................... 57
Waarop wordt het tarief toegepast? .................................................................................................................. 58
SCHENKBELASTING ........................................................................................................................................................ 58
Schenking van onroerende goederen .................................................................................................................. 59
Wie? ................................................................................................................................................................................... 59
Tarieven ............................................................................................................................................................................. 59
Schenking van roerende goederen ...................................................................................................................... 59
Schenking die wordt aangeboden ter registratie .............................................................................................................. 59
Schenking die niet wordt geregistreerd............................................................................................................................. 60
Conclusie ............................................................................................................................................................. 60
Om de schenkbelasting bij schenking te bepalen ................................................................................................ 61
België ................................................................................................................................................................... 61
Bijzondere gevallen ............................................................................................................................................. 61
2
,HUWELIJKSVERMOGENSRECHT ...........................................................................................................................63
WETTELIJK STELSEL ....................................................................................................................................................... 63
ZUIVERE SCHEIDING VAN GOEDEREN ................................................................................................................................. 65
VOOR- EN NADELEN ...................................................................................................................................................... 65
Wettelijk stelsel: .................................................................................................................................................. 65
Zuivere scheiding van goederen .......................................................................................................................... 66
Wat speelt verder een rol bij de keuze van het stelsel van scheiding van goederen? ......................................... 67
Lijst van de eigen roerende goederen ................................................................................................................. 67
Bedingen tot uitbreiding van de gemeenschap ................................................................................................... 67
Bedingen tot beperking van de gemeenschap .................................................................................................... 70
Bedingen die afwijken van de regels van gelijke verdeling ................................................................................. 71
Contractuele erfstelling ....................................................................................................................................... 74
Scheiding van goederen ...................................................................................................................................... 75
STELSEL VAN GEMEENSCHAP VAN AANWINSTEN EN ROEREND GOED ........................................................................................ 76
STELSEL VAN ALGEHELE GEMEENSCHAP ............................................................................................................................. 76
HUWELIJKSCONTRACT .................................................................................................................................................... 77
Bekwaamheid ...................................................................................................................................................... 77
Bij het opstellen van de akte ............................................................................................................................... 77
overzicht van de procedure ................................................................................................................................. 77
wijziging van de Huwelijksvermogensregeling tijdens het huwelijk .................................................................................. 78
INBRENG EN INKORTING .....................................................................................................................................79
INBRENG ..................................................................................................................................................................... 79
Inbreng van schenkingen..................................................................................................................................... 79
Inbreng van legaten ............................................................................................................................................ 79
Wie kan inbreng vragen? .................................................................................................................................... 79
Wanneer moet er inbreng gebeuren? ................................................................................................................. 79
Hoe gebeurt de inbreng? ................................................................................................................................... 81
DE RESERVE EN DE VORDERING TOT INKORTING................................................................................................................... 86
Wat is de reserve? ............................................................................................................................................. 86
Wie zijn de reservataire erfgenamen? .............................................................................................................. 86
Verschillende stappen bij de uitoefening van de reservataire aanspraken ......................................................... 89
Stap 1: De samenstelling van de fictieve massa ................................................................................................................ 89
Stap 2: De aanrekening op het beschikbaar deel .............................................................................................................. 94
Stap 3: De vordering tot inkorting ..................................................................................................................................... 96
Stap 4: Aanrekening van de schenkingen en legaten op het beschikbaar deel en op de globale reserve ........................ 98
Stap 5: Vaststelling van de te verdelen massa in omvang ................................................................................................. 98
Stap 6: Vaststelling van de concrete samenstelling van de te verdelen massa ................................................................. 98
Stap 7: Vaststelling van de rechten in de te verdelen massa en toekenning van rechten in de te verdelen massa ......... 98
DE VERDELING ........................................................................................................................................................... 106
ERFOVEREENKOMSTEN ..................................................................................................................................... 108
WANNEER IS ER SPRAKE VAN EEN VERBOD VAN ERFOVEREENKOMSTEN? ................................................................................ 108
CATEGORIEËN VAN RECHTSHANDELINGEN MET UITWERKING BIJ OF NA HET OVERLIJDEN VAN EEN PERSOON ................................... 108
SANCTIONERING VAN NIET-TOEGELATEN ERFOVEREENKOMSTEN ........................................................................................... 110
WETTELIJKE UITZONDERINGEN ...................................................................................................................................... 110
Vormvereisten ................................................................................................................................................... 111
Publiciteit van de door de wetgever toegelaten erfovereenkomsten................................................................ 111
BIJZONDER TYPE VAN ERFOVEREENKOMST: GLOBALE ERFOVEREENKOMST ............................................................................... 111
ENKELE NIEUWE WETTELIJKE UITZONDERINGEN ................................................................................................................. 112
GEVOLGEN TOEGELATEN ERFOVEREENKOMST ................................................................................................................... 113
3
, ALGEMEEN
Examen
• Schriftelijk
• Wetboek (+ kopies wetteksten)
Inhoud
• Erfrecht:
o Wettelijke devolutie
§ De wettelijke erfgenamen
• Testamenten
• Schenkingen
• Contractuele erfstellingen
• Fiscale aspecten
o Erfbelasting
o Schenkbelasting
• Huwelijksvermogensrecht
o Wettelijk huwelijksstelsel (herhaling)
o Conventionele stelsels
§ Het huwelijkscontract en de wijziging aan het huwelijksstelsel
§ De conventionele stelsels
• Inbreng
• Voorbehouden erfdeel
• Verdeling van de nalatenschap
• Erfovereenkomsten
4
, DE WETTELIJKE ERFGENAMEN
De regels van wettelijke erfopvolging is enkel van toepassing indien de decujus niet zelf over zijn
nalatenschap heeft beschikt! ° indien er een testament is, heeft dat voorrang op regels wettelijke
erfopvolging
Wettelijke devolutie: degene die ingevolge de wet tot de nalatenschap komen van een persoon
Wie zijn de wettelijke erfgenamen (betere benaming wettelijke erfgerechtigden) (in Belgisch erfrecht):
1. Bloedverwanten van de erflater
2. Langstlevende echtgenoot
3. Wettelijk samenwonende
HET WETTELIJK ERFRECHT VAN DE BLOEDVERWANTEN:
• Er zijn vier orden. De eerste orde komt voor de tweede, de tweede voor de derde, de derde voor de
vierde (uitz. bij kloving)
o 4 categorieën van erfgenamen
• Binnen elke orde erft de dichtste in graad (uitz. plaatsvervulling)
o Aantal generaties, de afstamming in generaties
o Vb. DC heeft 2 kinderen (A en B), A heeft ook 2 kinderen (C en D). DC sterft, wie komt in
aanmerking? Degene in dichtste graad => A en B
• Zijn er meerdere erfgenamen die aldus tot de nalatenschap komen, dan krijgen ze in principe een
gelijk aandeel (uitz. kloving en plaatsvervulling)
o In voorbeeld hierboven, zullen A en B elk de helft krijgen
• Bloedverwanten tot en met de vierde graad erven (uitz. plaatsvervulling)
o Vanaf de 5e graad erf je niet meer, tenzij uitzondering geldt
Onderscheid:
- In rechte lijn aantal graden = aantal lijnen tellen
- In zijlijn altijd over de gemeenschappelijke stamouder
DC – KZ ° 2 graden
DC – B ° 2 graden
EERSTE ORDE VAN DE AFSTAMMELINGEN
• Ook de ten volle geadopteerde kinderen en hun afstammelingen
• Ook de gewoon geadopteerde kinderen en hun afstammelingen
• Let op: gewone adoptie doet slechts een familierelatie ontstaan met de adoptant, dus erven niet: de
gewoon geadopteerde kinderen van de afstammelingen
o Vb. (zie stamboom hierboven) KZ is geadopteerd door Z (gewone adoptie), dan kan KZ erven van
Z, maar niet van V en M
5
, TWEEDE ORDE VAN DE NAUWE BLOEDVERWANTEN IN DE ZIJLIJN EN DE OPGAANDE LIJN
A. DE OUDERS
• Ook degene die de decujus ten volle heeft geadopteerd
• (Voor het erfrecht van de adoptant bij gewone adoptie gelden bijzondere regels)
B. DE BROERS EN ZUSTERS
• Ook de kinderen die door de ouder(s) van de decujus ten volle geadopteerd werden
• (Voor het erfrecht van de kinderen die door de ouder(s) van de decujus gewoon werden geadopteerd,
gelden bijzondere regels)
• Ook de halfbroers en halfzusters
• De afstammelingen van broers en zusters en van de halfbroers en halfzusters
WIE KRIJGT WAT BINNEN DE TWEEDE ORDE?
• De ouders krijgen elk een vast één vierde
• De rest wordt verdeeld tussen de nauwe zijverwanten (vroeger sprak men over bevoorrechte
zijverwanten, NBW: nauwe zijverwanten)
Vb. Vader en moeder hebben 3 kinderen: B, Z en DC. Erfenis
decujus: 1/4e naar vader, 1/4e naar moeder en 1/2e gaat naar B en
Z (B en Z krijgen ook beiden 1/4e)
! Stel dat vader overleden is => 1/4e naar moeder, 3/4e elk voor de
helft naar B en Z (B en Z krijgen elk 3/8e)
! is er geen vader en geen moeder meer, dan gaat alles naar B en Z
Vb. M vroeger getrouwd met Z. C is een halfbroer/zus van DC. geen
erfgenamen van eerste orde ° tweede orde? Nog een
halfbroer/zus
C gaat de volledige nalatenschap krijgen
! Merkwaardige is dat GV uitgesloten wordt uit de
erfenis/nalatenschap van DC
DERDE ORDE DER ASCENDENTEN
• = Alle bloedverwanten in de opgaande lijn
6
,• Ook de ouders, als zij opkomen zonder broers en zusters of afstammelingen van broers en zusters
Zijn er afstammelingen? Neen, geen eerste orde
Zijn er broers, zussen, halfbroers, halfzussen of afstammelingen daarvan?
Neen, geen tweede orde
Zijn er bloedverwanten in opgaande lijn? Ja
Degene die het dichts in graad staat, tot de nalatenschap komt ° vader
krijgt volledige nalatenschap
VIERDE ORDE VAN DE ZIJVERWANTEN
• = De bloedverwanten in de zijlijn, andere dan broers en zusters en hun afstammelingen
• Gewone zijverwanten of de niet-bevoorrechte zijverwanten
Vb. Decujus heeft enkel nog een oom en een tante als familie.
Nalatenschap niet naar eerste orde want geen afstammelingen, niet
naar tweede orde want geen broers/zussen/halfbroers/halfzussen of
afstammelingen daarvan, ook niet naar derde orde want geen
bloedverwanten in opgaande lijn, dus nalatenschap naar
bloedverwanten in zijlijn
O en T staan beiden in derde graag, krijgen evenveel
• De plaatsvervulling:
o Wat? De afstammelingen van een vooroverleden, gelijktijdig overleden, verwerpende of
onwaardige erfgenaam komen samen tot het erfdeel waarop hun ouder, grootouder ... recht had
o Zij komen bij staken en niet hoofdelijk tot de nalatenschap
o Wanneer? Ten voordele van:
§ De afstammelingen van afstammelingen van de decujus (ook de afstammelingen van ten
volle geadopteerde kinderen en van gewoon geadopteerde kinderen)
§ De afstammelingen van broers en zusters, halfbroers en halfzusters van de decujus
§ De afstammelingen van nonkels en tantes van de decujus
o Niet de gewoon geadopteerde kinderen van die afstammelingen, broers en zusters, nonkels en
tantes (de familieband door gewone adoptie tot stand gebracht beperkt zich tot één graad)
o Wel de ten volle geadopteerde kinderen van die afstammelingen, broers en zusters, nonkels en
tantes
o Voorwaarden:
§ Degene wiens plaats men vervult moet
à Vooroverleden of gelijktijdig overleden zijn, of
à De nalatenschap verworpen hebben, of
à Onwaardig zijn
¨ Art. 4.6 BW
¨ Mogelijk om vergiffenis te geven door de erflater aan degene die onwaardig
verklaard was
¨ Lezen: artikel 4.22 BW, 33 lid 3 5° en 33 laatste lid wet jeugdbescherming
7
, o Kan men de plaats vervullen van een afwezige? En wat bij een gerechtelijke vaststelling van
overlijden?
§ Bij afwezigheid: vrederechter kan vermoeden van afwezigheid vaststellen wanneer iemand
meer dan 3 maanden niet meer verschijnen is in woon- of verblijfplaats en niemand heeft
nog iets vernomen van deze persoon zodat men niet zeker is of die nog in leven is of niet. A
is niet per se overleden. Gerechtelijk bewindvoerder zal optreden in de plaats van de
afwezige.
§ Gerechtelijke vaststelling overlijden: iemand die verdwijnt in levensbedreigende
omstandigheden en er wordt geen lijk gevonden of niet mogelijk om te identificeren, dan
kan de rechtbank beslissen dat hij overleden is indien het vaststaat dat er geen kans op
leven meer is. In vonnis zal datum van overlijden staan. Indien datum niet kan worden
vastgesteld, zal de datum van afwezigheid in vonnis staan
o Geen probleem: het feit dat men de nalatenschap van de persoon wiens plaats men inneemt
verworpen heeft, of dat men onwaardig was om te erven in de nalatenschap van degene wiens
plaats men inneemt
Als A en B beiden nalatenschap aanvaarden ° A en B krijgen ieder de
helft
Als A vooroverleden is ° 1/2e nalatenschap voor B en C & D gaan door
plaatsvervulling in de plaats komen van A en krijgen dus het deel van A
(C en D krijgen elk 1/4e), ook het geval als A de nalatenschap verwerpt
als A en B beiden nalatenschap verwerpen, komen C en D in de plaats
van A en E,F en G in de plaats van B (C en D krijgen elk 1/4e; E,F en G
krijgen elk 1/6e), net hetzelfde geval als A en B vooroverleden zijn
• De kloving:
o Bij de kloving wordt de nalatenschap in twee gelijke delen verdeeld tussen de bloedverwanten in
de vaderlijke lijn enerzijds en de bloedverwanten in de moederlijke lijn anderzijds
o Wanneer is er kloving: vanaf de derde orde (uitz. de kleine kloving: vindt al plaats vanaf de
tweede orde)
o Binnen de vaderlijke lijn komt de helft van de nalatenschap toe aan de dichtste in orde en graad,
binnen de moederlijke lijn komt de andere helft van de nalatenschap toe aan de dichtste in orde
en graad (behoudens plaatsvervulling)
o Mildering wanneer in één lijn een ouder erft en in de andere lijn een zijverwant: de ouder erft
ook het vruchtgebruik op een derde van de goederen die geërfd worden in de andere lijn
o Als er geen erfgenamen zijn in de ene lijn, zal hun deel geërfd worden door de erfgenamen in de
andere lijn
o Uitzondering: er is een langstlevende echtgenoot ° de erfgenamen van de vierde orde erven
niet => geen kloving als in de ene lijn ascendenten en in de andere lijn niet-bevoorrechte
zijverwanten
• Soms heeft binnen de tweede orde een kleine kloving (beperkte kloving) plaats:
o Wanneer er naast volle broers en zusters ook halfbroers en halfzusters tot de nalatenschap
komen
o Wanneer er halfbroers of halfzusters zijn van moederszijde en halfbroers of halfzusters van
vaderszijde
8
,• De nalatenschap (of het gedeelte van de nalatenschap dat niet toekomt aan de ouders van de
decujus) wordt in twee gelijke delen verdeeld tussen de vaderlijke lijn en de moederlijke lijn van de
overledene
• Volle broers en zusters erven dan in beide lijnen (de vaderlijke en de moederlijke lijn), terwijl
halfbroers en halfzusters enkel erven in hun lijn
V¼ M¼
A 1/8 1/20 7/40
B 1/8 1/20 7/40
C / 1/20 2/40
D / 1/20 2/40
E / 1/20 2/40
(hierboven) Tweede orde: naast volle broers en zussen, ook halfbroers en halfzussen. Deel dat toekomst
aan nauwe zijverwanten opsplitsen in 2 delen (ene deel aan degene die afstammen van dezelfde vader en
moeder, andere deel aan degene die afstammen van dezelfde moeder). Vader en moeder leven nog dus
krijgen beiden 1/4e (totaal 1/2e). Er is nog 1/2e te verdelen onder de nauwe zijverwanten ° helft aan
degene die afstammen van dezelfde vader (dus 1/4e) en helft aan degene die afstammen van dezelfde
moeder (dus 1/4e).
1/4e verdelen onder A en B ° elk 1/8e
1/4e verdelen onder A,B,C,D en E ° elk 1/20e
Eerste orde/afstammelingen DC? Neen, dus naar tweede orde
Broers/zussen…? Neen, dus naar derde orde
Vanaf derde orde = kloving ° nalatenschap opsplitsen (ene
helft toekennen aan vader of bloedverwanten vaderlijke lijn en
andere helft toekennen aan moeder of bloedverwanten
moederlijke lijn; dichtste in graad erf)
Vader is het dichtste in graad, krijgt dus 1/2e
in familie van de moeder zijn er geen ascendenten meer, dus vierde orde (gewone zijverwanten)
1/2e aan nonkel en tante (maar tante vooroverleden dus kozijn en nicht komen in de plaats) ° nonkel
krijgt 1/4e, Kozijn en nicht krijgen elk 1/8e
Vader komt in samenloop met de niet-bevoorrechte zijverwanten en krijgt dan ook nog 1/3e vruchtgebruik
van de goederen die de andere lijn (de lijn van de moeder) erft ° vader krijgt 1/2e van de volle eigendom
en 1/6e vruchtgebruik (een derde van de helft dat lijn van de moeder krijgt)
Nonkel kreeg normaal 1/4e, maar er zit 1/3e vruchtgebruik op ° heeft 3/12e waarvan 2/12e in volle
eigendom en 1/12e in blote eigendom
Neef en nicht krijgen 1/8e, maar er zit 1/3e vruchtgebruik op ° hebben 3/24e waarvan 2/24e in volle
eigendom en 1/24e in blote eigendom
9
, Geen eerste orde, geen tweede orde
Wel derde orde (ascendenten): GV, OGV en OGM
Wat is er nog? A (normaal gezien in de 5e graad, maar
plaatsvervulling is een uitzondering op de regel dat je maar kan
erven tot de 4e graad waardoor A in 3e graad komt)
A staat in de 5e graad, er is geen plaatsvervulling want niet van
toepassing voor grootoom
GV en GM krijgen alles ° kloving dus GV krijgt 1/2e en GM krijgt
1/2e
HET RECHT VAN WETTELIJKE TERUGKEER (ART. 4.24 BW)
• Wanneer?
o Wanneer de erflater overlijdt zonder afstammelingen na te laten
o Wanneer de erflater een schenking heeft ontvangen van een ascendent
o Wanneer de ascendent langer is blijven leven dan de erflater
o Wanneer de geschonken goederen nog in natura in de nalatenschap aanwezig zijn
• Dan keren de geschonken goederen terug naar de schenker
Vb. Vader en moeder hebben een kind dat overleden is. Kind heeft geen afstammelingen, wel een
zus/broer. En er is nog een grootvader. Schenking gekregen van grootvader. Grootvader is nog in leven bij
het overlijden van decujus. De geschonken goederen zitten nog in het nalatenschap van de decujus of zijn
pas verkocht maar de prijs is nog niet betaald of nog niet vermengd met het vermogen van de decujus.
Dan zal de schenking (vb. huis) terugkeren naar de grootvader.
• Opm.: de erfgenamen dragen bij in het passief naar verhouding van hetgeen zij uit het actief bekomen
hebben, m.i.v. hetgeen bekomen is op grond van het recht van wettelijke terugkeer
o Schulden van de nalatenschap ° dan dragen de erfgenamen bij naar verhouding van hetgeen zij
ontvangen hebben in de nalatenschap
10
